Slide bài giảng Công nghệ cơ khí 11 kết nối bài 8: Một số phương pháp gia công cơ khí

Tóm lược nội dung

BÀI 8. MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP GIA CÔNG CƠ KHÍ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Gia công đúc là gì? 

NỘI DUNG BÀI HỌC GỒM

• Gia công đúc 

• Gia công hàn
• Gia công khoan’
• Gia công tiện 
• Gia công phay
• Luyện tập
• Vận dụng

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. GIA CÔNG ĐÚC

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  

Những phương pháp đúc nào hiện đang được sử dụng?

Các vật liệu và sản phẩm nào có thể được gia công thông qua phương pháp đúc?

Nội dung ghi nhớ:

- Đúc là rót vật liệu lỏng vào khuôn, sau khi vật liệu lỏng nguội và định hình, người ta nhận được vật đúc có hình dạng và kích thước của lòng khuôn.

- Có nhiều phương pháp đúc khác nhau như đúc trong khuôn cát, đúc trong khuôn mẫu chảy, đúc áp lực, đúc li tâm, đúc liên tục,… Tuy nhiên, đúc trong khuôn cát là phương pháp đúc phổ biến nhất.

- Gia công đúc có thể đúc được các vật có khối lượng từ vài gam tới vài trăm tấn, các vật có hình dạng và kết cấu bên trong và bên ngoài phức tạp; có thể đúc nhiều kim loại khác nhau trong một vật đúc. Nhìn chung, sản phẩm đúc có độ chính xác không cao. 

- Gia công đúc thường dùng để chế tạo phôi cho các phương pháp gia công khác.

II. GIA CÔNG HÀN

GV đưa ra câu hỏi:

• Phương pháp hàn được thực hiện như thế nào?
• Các phương pháp hàn phổ biến là gì, và chúng có những điểm khác biệt nào?

Nội dung ghi nhớ:

- Hàn là phương pháp nối các chi tiết lại với nhau bằng cách nung nóng vật liệu chỗ nối đến trạng thái chảy, sau khi vật liệu kết tinh sẽ tạo thành mối hàn.

- Hiện nay có nhiều phương pháp hàn khác nhau nhưng hàn hồ quang và hàn hơi được ứng dụng rộng rãi nhất.

- Có 5 kiểu tạo mối hàn (liên kết hạn) phổ biến: (1) Liên kết chồng; (2) Liên kết giáp mối; (3) Liên kết chữ T; (4) Liên kết góc; (5) Liên kết gấp mép.

III. GIA CÔNG KHOAN

GV đưa ra câu hỏi:

• Phương pháp khoan được thực hiện ra sao?
• Mục đích của việc gia công khoan trên máy khoan là gì, và phương pháp khoan có những đặc điểm nào?

Nội dung ghi nhớ:

- Khoan là phương pháp gia công lỗ từ phôi trên máy khoan, máy tiện hoặc máy phay, máy doa,… Dụng cụ thông dụng là mũi khoan ruột gà.

- Gia công khoan trên máy khoan được thực hiện để tạo lỗ trơn hoặc bậc. Chuyển động chính khi khoan là chuyển động quay và chuyển động tịnh tiến. Mũi khoan tham gia cùng một lúc hai chuyển động đó.

- Chế độ cắt khi khoan bao gồm: vận tốc cắt V_c (m/phút); lượng chạy dao S (mm/vòng) (hình 8.5).

- Trên máy khoan có thể khoan được các lỗ kín, hở; có thể mở rộng lỗ bằng dao khoét; gia công chính xác lỗ bằng dao doa và có thể tạo ren lỗ bằng mũi taro.

IV. GIA CÔNG TIỆN

GV đưa ra câu hỏi:

• Phương pháp gia công tiện được thực hiện theo cách nào?
• Các chế độ gia công nào cần được thực hiện trong quá trình tiện?

Nội dung ghi nhớ:

- Tiện là phương pháp gia công cắt gọt được thực hiện bằng sự phối hợp của hai chuyển động là chuyển động quay của phôi và chuyển động tịnh tiến của dao. 

- Gia công tiện được thực hiện trên máy tiện (máy tiện vạn năng hoặc máy tiện CNC,...).

- Chế độ cắt khi tiện bao gồm: vận tốc cắt V_c (m/phút); lượng chạy dao ngang S_ng (mm/vòng); lượng chạy dao chéo S_ch (mm/vòng). Sự kết hợp đồng thời hai chuyển động tiến dao dọc và tiến dao ngang tạo ra chuyển động tiến dao chéo: Sch=Sng2+Sd2

- Các chuyển động khi tiện

- Khả năng gia công của máy tiện

Gia công trên máy tiện có thể tiện được các mặt tròn xoay bên ngoài và bên trong; tiện được các mặt đầu, mặt côn ngoài và côn trong, các mặt tròn xoay định hình; tiện được các loại ren trong, ren ngoài; khoan lỗ và tiện được các vật liệu kim loại và phi kim loại.

V. GIA CÔNG PHAY

GV đưa ra câu hỏi:

• Phay là một phương pháp gia công được thực hiện như thế nào?
• Những yếu tố nào được bao gồm trong chế độ cắt gọt khi phay? 

Nội dung ghi nhớ:

- Phay là phương pháp gia công cắt gọt được thực hiện bằng sự phối hợp của hai chuyển động: chuyển động quay tròn của dao và chuyển động tịnh tiến của phôi theo ba phương: dọc, ngang và thẳng đứng. 

- Gia công phay được thực hiện trên máy phay (máy phay vạn năng hoặc máy phay CNC,…).

- Chế độ cắt gọt khi phay bao gồm: Tốc độ cắt V (m/phút), chiều sâu cắt t (mm) và lượng chạy dao S (m/phút).

- Các chuyển động khi phay 

Các chuyển động khi phay sử dụng dao phay đĩa và chế độ cắt (dao chuyển động quay, phôi chuyển động tịnh tiến dọc).

- Khả năng gia công của máy phay 

Máy phay có thể phay mặt phẳng rãnh chữ nhật, rãnh bán nguyệt, rãnh chữ T; phay định hình, khoan, khoét, doa trên máy phay và có thể phay ren, phay mặt cong.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1: Phương pháp hàn là?

A. Là phương pháp rót vật liệu lỏng vào khuôn, sau khi vật liệu lỏng nguội và định hình, người ta nhận được vật đúc có hình dạng và kích thước lòng khuôn.

B. Là phương pháp gia công lỗ từ phôi trên máy khoan, máy tiện hoặc máy phay, máy doa, ...

C. Là phương pháp nối các chi tiết lại với nhau bằng cách nung nóng vật liệu chỗ nối đến trạng thái chảy, sau khi vật liệu kết tinh sẽ tạo thành mối hàn.

D. Là phương pháp gia công cắt gọt được thực hiện bằng sự phối hợp của hai chuyển động: chuyển động quay tròn của dao và tịnh tiến của phôi.

Câu 2: Phương pháp đúc phổ biến nhất hiện nay là?

A. Đúc trong khuôn cát

B. Đúc trong khuôn kim loại

C. Đúc áp lực

D. Đúc li tâm

Câu 3: Sản phẩm đúc:

A. Có hình dạng giống khuôn

B. Có kích thước giống khuôn

C. Có hình dạng và kích thước giống khuôn

D. Có hình dạng và kích thước của lòng khuôn

Câu 4: Sản phẩm của phương pháp rèn là?

A. Công cụ sản xuất

B. Bánh răng côn

C. Phôi gia công

D. Cả 3 đáp án trên

Câu 5: Hàn là phương pháp nối các chi tiết kim loại với nhau bằng cách:

A. Nung nóng chi tiết đến trạng thái chảy

B. Nung nóng chỗ nối đến trạng thái chảy

C. Làm nóng để chỗ nối biến dạng dẻo

D. Làm nóng để chi tiết biến dạng dẻo

Đáp án gợi ý:

Câu 1: C

Câu 2: A

Câu 3: D

Câu 4: D

Câu 5: B

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Thế nào là phương pháp hàn ?

• A. Là phương pháp rót vật liệu lỏng vào khuôn, sau khi vật liệu lỏng nguội và định hình, người ta nhận được vật đúc có hình dạng và kích thước lòng khuôn.
• B. Là phương pháp gia công lỗ từ phôi trên máy khoan, máy tiện hoặc máy phay, máy doa, ...
• C. Là phương pháp nối các chi tiết lại với nhau bằng cách nung nóng vật liệu chỗ nối đến trạng thái chảy, sau khi vật liệu kết tinh sẽ tạo thành mối hàn.
• D. Là phương pháp gia công cắt gọt được thực hiện bằng sự phối hợp của hai chuyển động: chuyển động quay tròn của dao và tịnh tiến của phôi.

Câu 2: Hiện nay Phương pháp đúc phổ biến nhất là?

• A. Đúc trong khuôn cát
• B. Đúc trong khuôn kim loại
• C. Đúc áp lực
• D. Đúc li tâm

Câu 3: Sản phẩm đúc có:

• A. Có hình dạng giống khuôn
• B. Có kích thước giống khuôn
• C. Có hình dạng và kích thước giống khuôn
• D. Có hình dạng và kích thước của lòng khuôn