Slide bài giảng Công nghệ cơ khí 11 kết nối bài 3: Tổng quan về vật liệu cơ khí

Tóm lược nội dung

CHƯƠNG II: VẬT LIỆU CƠ KHÍ

BÀI 3: TỔNG QUAN VỀ VẬT LIỆU CƠ KHÍ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời: Những đặc điểm chính của vật liệu cơ khí là gì?

NỘI DUNG BÀI HỌC GỒM

• Khái niệm vật liệu cơ khí
• Các yêu cầu chung đối với vật liệu cơ khí
• Phân loại vật liệu cơ khí
• Luyện tập
• Vận dụng

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Khái niệm vật liệu cơ khí

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Vật liệu cơ khí có những yêu cầu chính nào? Hãy liệt kê các dạng yêu cầu đó

Nội dung ghi nhớ:

- Khái niệm: 

+ Là vật liệu được sử dụng trong sản xuất cơ khí;

+ Để tạo nên các sản phẩm như: thiết bị máy móc trong công nghiệp, nông nghiệp, giao thông vận tải, y tế, văn hoá, giáo dục,...

- Đặc điểm:

+ Đa dạng và có tính tương đối. 

+ Không chỉ dùng trong sản xuất cơ khí mà còn được sử dụng trong xây dựng, kĩ thuật điện, công nghiệp hoá học. (kim loại, chất dẻo, composite,...).

2. Các yêu cầu chung đối với vật liệu cơ khí

GV đưa ra câu hỏi: Các dạng yêu cầu chính đối với vật liệu cơ khí là ? Kể tên ?

Nội dung ghi nhớ:

- Có 3 dạng yêu cầu chính đối với vật liệu cơ khí:

+ Yêu cầu về tính sử dụng: Phải có tính chất cơ học, tính chất vật lí và tính chất hoá học để một sản phẩm cơ khí đáp ứng yêu cầu làm việc.

+ Yêu cầu về tính công nghệ: vật liệu cơ khí cần có khả năng có thể gia công bằng các phương pháp đúc, hàn, gia công bằng áp lực, tính thẩm tôi, tính cắt gọt,...

+ Yêu cầu về tính kinh tế: Phải đảm bảo giá thành thấp mà vẫn đáp ứng các yêu cầu về tính công nghệ và tính sử dụng.

3. Phân loại vật liệu cơ khí

GV đưa ra câu hỏi:

Vật liệu cơ khí được phân thành bao nhiêu nhóm? Nêu tên các nhóm.

Vật liệu kim loại và hợp kim là gì? Đưa ra ví dụ về các vật liệu kim loại phổ biến.

Nội dung ghi nhớ:

Vật liệu cơ khí được chia làm 3 nhóm:

- Vật liệu kim loại và hợp kim:

+ Khái niệm: là những vật thể dẫn điện tốt, có ánh kim, có khả năng biến dạng dẻo tốt ngay cả ở nhiệt độ thường, kém bền vững hóa học. 

+ Vật liệu kim loại thông dụng:  thép, gang, đồng, nhôm,... 

+ Vai trò: quyết định đến sự phát triển của xã hội và kỹ thuật. 

- Vật liệu phi kim loại: 

+ Khái niệm: Các vật liệu phi kim loại thường dùng trong ngành cơ khí là chất dẻo cao su, gỗ. 

+ Tính chất: cách điện, cách nhiệt, chịu ăn mòn hóa học.... nên tỉ lệ các chi tiết bằng phi kim loại trong máy móc hiện nay ngày càng tăng. 

+ Vai trò: giảm nhẹ trọng lượng của máy móc, nhất là các máy phục vụ trong ngành giao thông vận tải, hàng không, du hành vũ trụ,.... có ý nghĩa rất lớn về kinh tế và kĩ thuật.

- Vật liệu mới:

+ Các loại vật liệu mới: nano, composite, polyme tiên tiến

+ Tính chất: độ bền cao hơn, độ cứng lớn hơn hoặc có tính nhiệt, điện, hóa học,... vượt trội so với các vật liệu truyền thống.

+ Một số vật liệu mới khác: hợp kim nhớ hình, polymer nhớ hình,...

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1: Nhóm vật liệu được sử dụng chủ yếu trong sản xuất cơ khí là?

A. Vật liệu kim loại

B. Vật liệu phi kim loại

C. Vật liệu mới

D. Cả 3 đáp án trên

Câu 2: Vật liệu mới là

A. Hợp kim nhôm

B. Cao su

C. Vật liệu nano

D. Nhựa

Câu 3: Căn cứ vào cấu tạo và tính chất, vật liệu cơ khí gồm

A. Vật liệu kim loại và hợp kim

B. Vật liệu phi kim loại

C. Vật liệu mới

D. Cả 3 đáp án trên

Câu 4: Vật liệu cơ khí được sử dụng phổ biến hiện nay là?

A. Gang

B. Thép

C. Hợp kim đồng

D. Cả 3 đáp án trên

Câu 5: Tính chất cơ học của vật liệu được đặc trưng bởi?

A. Độ bền

B. Độ dẻo

C. Độ cứng

D. Cả 3 đáp án trên

Đáp án gợi ý:

Câu 1: A

Câu 2: C

Câu 3: D

Câu 4: D

Câu 5: D 

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Giải thích vai trò và tầm quan trọng của vật liệu phi kim loại trong ngành công nghiệp.

Câu 2: Vật liệu mới là gì? Hãy mô tả các đặc điểm và tính chất của các loại vật liệu mới.

Câu 3: Nêu tên một số ví dụ về vật liệu mới mà bạn biết.