I. TÌM HIỂU CHUNG

1. Đọc văn bản

- Thể loại: thể thơ tự do

- Bố cục: 2 phần

+ Phần 1: Đoạn 1: Con lớn lên trong tinh yêu thương, sự giúp đỡ của cha mẹ, trong cuộc sống lao động của quê hương

+ Phần 2: Đoạn 2: Lòng tự hào về sức sống bền bỉ, mạnh mẽ về truyền thống cao đẹp của quê hương và niềm mong ước con sẽ kế tục những truyền thống đáng quý

2. Tác giả

- Tên: Y Phương

- Năm sinh: 1948

- Quê quán: Trùng Khánh, Cao Bằng 

- Thể loại sáng tác: thơ ca

- Phong cách sáng tác: Thơ ông thể hiện tâm hồn chân thật, mạnh mẽ, phóng khoáng, tư duy giàu hình ảnh của người dân tộc miền núi, in đậm màu sắc văn hóa vùng đất quê ông.

- Tác phẩm tiêu biểu: Nói với con (1980), Người núi Hoa (1982), Tiếng hát tháng Giêng (1986), Đàn then (1996), Vũ khúc Tày (2015),…

3. Tác phẩm

- Sáng tác năm 1980

II. TÌM HIỂU CHI TIẾT VĂN BẢN

1. Lời tâm tình của cha với con về tình cảm cha mẹ, gia đình

- Con được lớn lên trong tình yêu thương, sự nâng niu và mong chờ của cha mẹ

- Những hình ảnh cụ thể với sự gắn bó của tình cảm cha con: “chân phải – chân trái”, “tiếng nói – tiếng cười”, “một bước – hai bước”,…

=> Tạo ra bầu không khí ấm áp, quấn quýt và hạnh phúc. 

2. Lời tâm tình của cha với con về niềm vui lao động và tình nghĩa của quê hương, xứ sở.

- Hình ảnh thiên nhiên che chở, nuôi dưỡng con về tâm hồn và lối sống: Người cha nhắc tới “ngày cưới” – ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời – đó là điểm tựa của hạnh phúc =>Người cha muốn nói với người con vẻ đẹp của vùng quê giàu truyền thống và nghĩa tình

- Khi nói về quê hương, người cha tự hào khi nói về sức sống bền bỉ, mạnh mẽ mà cao đẹp của quê hương với mong muốn con tiếp nối, phát triển.

=>Bằng việc sử dụng điệp từ, điệp ngữ và cách so sánh cụ thể kết hợp nhiều kiểu câu ngắn dài khác nhau, lời tâm tình của người cha góp phần khẳng định người miền núi tuy có nhiều khó khăn và vất vả, nhưng họ luôn kiên cường, sống mạnh mẽ, thiết tha với quê hương.

3. Những phẩm chất cao quý của “người đồng mình”

- “Người đồng mình” là những con người của quê hương, xứ sở. 

=> Trong những chuyến “lên đường” của con, người cha muốn con phải:

+ Luôn nhớ rằng trên từng bước trưởng thành của con đều có sự bảo ban và ánh mắt dõi theo đầy hi vọng của cha mẹ (Lên đường/Không bao giờ nhỏ bé được/ Nghe con)

+ Thấu hiểu, yêu thương và tự hào về “người đồng mình”, sống có cốt cách cao đẹp, xứng đáng là người con của quê hương, xứ sở.

BẢNG PHẢN HỒI KẾT QUẢ THẢO LUẬN CỦA HS

III. TỔNG KẾT

1. Nội dung

- Bài thơ thể hiện tình cảm gia đình ấm cúng, ca ngợi truyền thống, niềm tự hào về quê hương, dân tộc mình

- Bài thơ giúp ta hiểu thêm về sức sống và vẻ đẹp tâm hồn của một dân tộc miền núi, gợi nhắc đến tình cảm cao đẹp với quê hương, ý chí vươn lên trong cuộc sống.

2. Nghệ thuật