I. TÌM HIỂU CHUNG

1. Tác giả

- Tên: Rây Brét-Bơ-ry

- Năm sinh – năm mất:  1920 - 2012

- Quốc tịch: Mỹ

- Là một nhà văn chuyên về sáng tác các tác phẩm kinh dị, khoa học viễn tưởng, và bí ẩn người Mỹ.
2. Tác phẩm Chất làm gỉ

- Trích Truyện khoa học viễn tưởng chọn lọc, Thái Hà dịch.

3. Đọc văn bản

- Thể loại: truyện ngắn

- Nội dung: Truyện kể về mong muốn chấm dứt chiến tranh của viên trung sĩ bằng cách làm gỉ tất cả các loại súng máy, xe tăng. Viên đại tá đã cho rằng những ý tưởng đó là điên rồ và gọi điện cho bác sĩ nhưng sau đó lại tức điên lên vì những điều trung sĩ nói đều trở thành hiện thực.

- Nhân vật trong truyện: đại tá, trung sĩ, bác sĩ và quân lính. Trong đó đại tá và trung sĩ là hai nhân vật chính.

- Bố cục:

+ Phần 1 (Từ đầu đế “Tạm biệt đại tá”): Cuộc nói chuyện của trung sĩ và viên đại tá.

+ Phần 2 (còn lại) :  Chất làm gỉ là có thật

II. TÌM HIỂU CHI TIẾT VĂN BẢN

1. Cuộc nói chuyện của viên đại tá và trung sĩ

-  Nội dung cuộc nói chuyện:

+ Đại tá muốn thuyên chuyển viên trung sĩ đi nơi khác, có thể là sang bên kia đại dương và phục vụ trong một quân đoàn nào đó thật xa.

+ Trung sĩ mong muốn không có chiến tranh, muốn biến những cỗ đại bác, quả bom, chiếc xe tăng trở thành vô hại.

=> ước mơ chính đáng về một cuộc sống hòa bình.

- Kế hoạch của viên trung sĩ: chế tạo chất hoen gỉ.

+ Cơ sở phát minh: dựa trên cấu trúc của các nguyên tử xác định

=> Ý tưởng dùng chất làm gỉ để vô hiệu hóa tất cả các vũ khí làm bằng kim loại của viên trung sĩ có ý nghĩa xóa bỏ vũ khí để chấm dứt chiến tranh.

- Đại tá đã nhìn trung sĩ và viết vào tờ phiếu gửi bác sĩ Mét-thiu

=> ông ta không tin vào kế hoạch chế tạo chất làm gì và cho rằng viên trung sĩ có vấn đề về sức khỏe.

- Viên trung sĩ rời doanh trại.

2. Chất làm gỉ có thật

- Viên đại tá đã gọi điện cho bác sĩ để yêu cầu chữa trị cho trung sĩ.

- Ông ta phát hiện ra chất làm gỉ để phát huy tác dụng như viên trung  sĩ nói.

=>vô cùng tức giận và tìm mọi cách để bắt giữ thậm chí muốn giết viên trung sĩ.

=> Một con người nóng nảy, độc đoán, gạt bỏ tất cả những dự định, ước mơ của viên trung sĩ và khăng khăng yêu cầu cấp dưới phải làm theo mệnh lệnh.

- Kết thúc truyện: đại tá đã phải dùng đến thanh gỗ - vũ khí thô sơ nhất còn dùng được để đi tìm viên trung sĩ trong sự tức giận, bất lực.

III. TỔNG KẾT

1. Nội dung – ý nghĩa

- Truyện kể về mong muốn chấm dứt chiến tranh của viên trung sĩ bằng cách làm gỉ tất cả các loại súng máy, xe tăng đồng thời thể hiện một ước mơ về một chất có thể giúp xóa bỏ các loại vũ khí chết chóc, hướng đến mục đích vì hòa bình của thế giới.

- Viên trung sĩ là đại diện cho ước mơ của nhân loại, muốn chấm dứt chiến tranh, muốn vô hiệu hóa tất cả các loại vũ khí gây ra nỗi đau đớn cho con người trên khắp thế giới à giá trị nhân văn sâu sắc.

2. Nghệ thuật:

- Lối kể chuyện hấp dẫn, lôi cuốn.

- Yếu tố viễn tưởng thú vị, thể hiện sự am hiểu khoa học của tác giả.