I. NGÀNH GIAO THÔNG VẬN TẢI

1. VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM CỦA NGÀNH GIAO THÔNG VẬN TẢI

- Vai trò

+ GTVT thúc đẩy hoạt động sản xuất: Để xây dựng một nhà máy thì đầu tiên phải nghĩ đến hệ thống giao thông, khi có mạng lưới giao thông thi hoạt động sản xuất mới thông suốt.

+ GTVT là cầu nối giữa các địa phương: Nhờ có giao thông sẽ gắn kết được các vùng miền, làm cho không gian trở nên gần hơn. Nhờ GTVT mà nước ta mở rộng giao lưu với hầu khắp các nước trên thế giới.

+ GTVT thúc đẩy kinh tế phát triển và kinh tế góp phần nâng cao đời sống văn hoá – xã hội cho người dân.

- Đặc điểm:

+ Đối tượng chính là con người và những sản phẩm vật chất do con người tạo ra.

+ Sản phẩm là sự chuyên chở người và hàng hoá từ nơi này đến nơi khác.

+ Sử dụng nhiều nguyên, nhiên, vật liệu từ các ngành kinh tế khác.

+ Có sự phân bố đặc thù, theo mạng lưới với các tuyến và đầu mối giao thông.

2. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI SỰ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ NGÀNH GIAO THÔNG VẬN TẢI

- Vị trí, lãnh thổ:

+ Sự phân bố các loại hình giao thông vận tải. 

+ Sự hình thành mạng lưới giao thông vận tải.

- Tự nhiên:

+ Sự phân bố của các loại hình giao thông vận tải và vai trò khác nhau của các loại hình.

+ Sự hoạt động của các phương tiện vận tải.

- Kinh tế - xã hội:

+ Là khách hàng của giao thông vận tải, thúc đẩy giao thông vận tải phát triển.

+ Trang bị cơ sở vật chất kĩ thuật cho ngành giao thông vận tải. 

+ Quy định các loại hình vận tải, khối lượng vận chuyển và luân chuyển hàng hoá.

+ Dân cư, lao động: Khách hàng của giao thông vận tải. Sự phát triển và phân bố các luồng vận tải hành khách, xuất hiện các loại hình vận tải đặc biệt.

+ Vốn đầu tư: Sự phát triển mạng lưới, phương tiện thúc đẩy giao thông vận tải. Thực hiện các dự án giao thông vận tải hiện đại.

+ Khoa học – công nghệ: Tăng tốc độ vận chuyển, hiện đại hoá và nâng cao chất lượng các phương tiện vận tải. Ứng dụng công nghệ thông tin trong điều hành, quản lí.

3. TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ CÁC NGÀNH GIAO THÔNG VẬN TẢI

II. NGÀNH BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG 

1. VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM

- Vai trò:

+ Tạo ra những điều kiện cần thiết cho các hoạt động kinh tế phát triển; tác động đến quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá; thay đổi cách thức tổ chức nền kinh tế.

+ Góp phần thực hiện giao lưu giữa các vùng lãnh thổ, thúc đẩy quá trình toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế.

+ Tác động tích cực đến phát triển xã hội, nâng cao đời sống vật chất, văn hoá, tinh thần và đảm bảo an ninh quốc gia.

- Đặc điểm

+ Tạo ra mạng lưới bưu chính và mạng lưới truyền thông tin đến mọi nơi trong nước và các địa điểm cách xa nhau trên Trái Đất, phục vụ nhu cầu sản xuất và xã hội.

+ Bưu chính nhận, vận chuyển và chuyển phát bằng các phương thức khác nhau qua mạng bưu chính; viên thông sử dụng các thiết bị kết hợp với vệ tinh và internet cung ứng dịch vụ từ xa không cần sự tiếp xúc trực tiếp giữa người cung ứng và người tiêu dùng dịch vụ.

+ Sử dụng dịch vụ của nhiều ngành, trong đó quan trọng nhất là công nghiệp điện tử - tin học, giao thông vận tải, nghiên cứu và phát triển (R&D), dịch vụ thiết kế,.....

2. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ NGÀNH BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG

– Trình độ phát triển kinh tế: kinh tế càng phát triển, nhu cầu dịch vụ bưu chính viễn thông ngày càng nhiều, quy mô của ngành ngày càng lớn, tốc độ tăng trưởng nhanh.

– Khoa học – công nghệ: tạo ra nhiều cách thức chuyển phát và các dịch vụ bưu chính mới (như dịch vụ tài chính bưu chính,...); thay đổi và xuất hiện nhiều thiết bị viễn thông hiện đại với tốc độ cao, các phương tiện và phương thức truyền thông tin tới khắp mọi nơi trên thế giới.

- Vốn đầu tư: ảnh hưởng tới việc mở rộng và hiện đại hoá mạng lưới bưu chính viễn thông. Ngoài ra, mức sống dân cư, trình độ chuyên môn kĩ thuật của lực lượng lao động, cơ sở hạ tầng,... cũng ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố ngành bưu chính viễn thông.

3. TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ NGÀNH BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG

Bưu chính

- Dịch vụ bưu chính bao gồm nhận, vận chuyển và chuyển phát thư từ, bưu phẩm, bưu kiện, điện báo, điện tín, chuyển tiền từ nơi gửi (người gửi) đến nơi nhận (người nhận).

- Hoạt động bưu chính ngày càng phát triển, nhiều dịch vụ và cách thức chuyển phát mới đã xuất hiện.

- Hầu như mọi quốc gia và người dân đều sử dụng dịch vụ bưu chính, trong đó, có khoảng 1,5 tỉ người trên toàn thế giới đang sử dụng dịch vụ tài chính bưu chính.

Viễn thông

- Các dịch vụ viễn thông quan trọng như: dịch vụ điện thoại, dịch vụ truyền số liệu, truyền tin và internet.

- Dịch vụ viễn thông có mặt ở hầu khắp các nước trên thế giới nhờ vai trò thúc đẩy quá trình hội nhập toàn cầu, phát triển thương mại quốc tế, thúc đẩy nền kinh tế phát triển, tăng cường sự hiểu biết giữa các nước mà dịch vụ viễn thông đóng góp tới 1/5 GDP toàn cầu.