BÀI 4: KHÁI QUÁT VỀ TẾ BÀO

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

-       Nêu được khái quát học thuyết tế bào.

-       Giải thích được tế bào là đơn vị cấu trúc và chức năng của cơ thể sống.

2. Về năng lực

-       Năng lực sinh học:

●     Nhận thức sinh học:

+ Nhận biết được các sinh vật có cấu tạo từ tế bào.

+ Nếu được khái quát học thuyết tế bào.

+ Giải thích được tế bào là đơn vị cấu trúc và chức năng của cơ thể sống.

-       Năng lực chung:

●     Giao tiếp và hợp tác: Luôn chủ động, tích cực, thực hiện những công việc của bản thân trong học tập về tế bào.

3. Phẩm chất

Chăm chỉ: Tích cực tìm tòi và sáng tạo trong học tập, có ý chí vượt qua khó khăn để đạt kết quả tốt trong học tập.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

-       SGK, SGV, SBT Sinh học, Giáo án.

-       Tranh vẽ một số loại tế bào được sinh ra từ tế bào gốc ở cơ thể người.

-       Video về Lịch sử của kính hiển vi, Robert Hooke.

-       Máy tính, máy chiếu.

2. Đối với học sinh

-       SGK, SBT Sinh học 10

-       Đồ dùng học tập và các tranh, ảnh, tư liệu,… liên quan đến bài học (nếu GV yêu cầu)

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Dẫn dắt vào bài học mới.

b. Nội dung: GV đưa ra tình huống mở đầu và khuyến khích HS bày tỏ ý kiến.

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS (HS không nhất thiết trả lời đúng).

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV cho HS quan sát hình ảnh tổ ong, và đưa ra tình huống: Nhìn vào hình ảnh, có thể thấy tổ ong được cấu tạo từ những khoang nhỏ. Mỗi khoang nhỏ này được dùng làm nơi lưu trữ thức ăn, chứa trứng hay ấu trùng. Do đó, mỗi khoang nhỏ là đơn vị cấu trúc và chức năng cơ bản nhất của tổ ong. Cách thức tổ chức này cũng được thấy ở cả sinh vật sống. Như vậy, đơn vị cấu trúc và chức năng cơ bản nhất của sinh vật sống là gì?

- Nêu các cấp độ tổ chức sống mà em đã học.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS dựa vào hiểu biết cá nhân, suy nghĩ và trả lời câu hỏi của GV.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS chia sẻ hiểu biết cá nhân cho GV và cả lớp.

* Gợi ý:

Đơn vị cấu trúc cơ bản nhất của sinh vật sống là tế bào vì tế bào có thể thực hiện đầy đủ các quá trình sống cơ bản: sinh trưởng (lớn lên), hấp thụ chất dinh dưỡng, hô hấp, cảm giác, bài tiết và sinh sản.

- Các HS còn lại nêu ra ý kiến khác (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Các sinh vật sống đều được cấu tạo từ những tế bào. Tế bào là đơn vị cấu trúc và chức năng cơ bản của sinh vật. Vậy, học thuyết về tế bào được ra đời như thế nào và vai trò cụ thể của chúng là gì, chúng ta hãy cùng tìm hiểu trong bài học hôm nay – Bài 4: Khái quát về tế bào.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. Học thuyết tế bào

Hoạt động 1: Tìm hiểu học thuyết tế bào

a. Mục tiêu: HS nêu được khái quát học thuyết tế bào.

b. Nội dung:

- GV yêu cầu HS đọc thông tin và quan sát các hình ảnh trong  phần I (SGK tr.23) để tìm hiểu về học thuyết tế bào.

- GV sử dụng phương pháp hỏi – đáp nêu vấn đề để gợi ý, hướng dẫn HS thảo luận nội dung SGK và hoàn thành mục tiêu của hoạt động.

c. Sản phẩm học tập:

- HS phân biệt được kính hiển vi quang học và kính hiển vi điện tử.

- Các ý kiến trao đổi, tranh luận của HS về học thuyết tế bào.

d. Tổ chức hoạt động: