BÀI 21: KHÁI NIỆM, CẤU TẠO VÀ CHU TRÌNH NHÂN LÊN CỦA VIRUS

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

-       Nêu được khái niệm và các đặc điểm của virus.

-       Trình bày được cấu tạo của virus.

-       Trình bày được các giai đoạn nhân lên của virus trong tế bào chủ. Từ đó giải thích được cơ chế gây bệnh cho virus.

2. Về năng lực

-       Năng lực sinh học:

●     Nhận thức sinh học: Hiểu được khái niệm virus; trình bày được đặc điểm cấu tạo của virus và chu trình nhân lên của virus.

●     Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Giải thích được cơ chế gây bệnh do virus.

-       Năng lực chung:

●     Giao tiếp và hợp tác: Biết chủ động phát biểu để nêu ý kiến của bản thân, phân công và thực hiện được các nhiệm vụ trong nhóm khi học về khái niệm, cấu tạo và chu trình nhân lên của virus.

●     Năng lực tự chủ và tự học: Biết tự nghiên cứu, phân tích thông tin, tổng hợp kiến thức về nội dung bài học.

3. Phẩm chất

Chăm chỉ: Tích cực học tập, nghiên cứu về khái niệm, cấu tạo và chu trình nhân lên của virus.

III. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

- SGK, SGV, Giáo án.

- Tranh ảnh trong SGK phóng to.

- Video về sự nhân lên của virus trong tế bào chủ (nếu có).

2. Đối với học sinh

- SGV, SBT, vở ghi, vở bài tập.

- Đồ dùng học tập, tư liệu, hình ảnh,... liên quan đến bài học theo yêu cầu của GV.

IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS trong học tập, ôn tập kiến thức đã học và gắn kết với kiến thức mới.

b. Nội dung:

- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi, quan sát hình ảnh SGK và giải quyết vấn đề được đề cập ở đầu bài.

- HS suy nghĩ, trao đổi, đưa ra câu trả lời.

c. Sản phẩm học tập: Các câu trả lời của HS về nguyên nhân gây bệnh khảm thuốc lá.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS quan sát Hình 21.1 (SGK tr.131) và thực hiện nhiệm vụ:

+ Mô tả thí nghiệm tìm hiểu nguyên nhân gây bệnh khảm thuốc lá.

+ Thảo luận và nêu nhận xét về đặc điểm mầm bệnh.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát hình ảnh, dựa vào hiểu biết cá nhân, suy nghĩ, trả lời câu hỏi của GV.

- GV khuyến khích HS đóng góp ý kiến xây dựng bài.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS xung phong chia sẻ nhận xét về đặc điểm mầm bệnh được mô tả trong hình.

- GV mời các HS khác nhận xét, đưa ra những ý kiến khác (nếu có).

* Gợi ý: Mầm bệnh đó là virus.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV ghi nhận những ý kiến của HS, dẫn dắt vào bài học mới: Trong những năm gần đây, nhân loại đã phải đối mặt với một đại dịch vô cùng nguy hiểm với tốc độ lây lan chóng mặt, đó là Covid-19. Căn bệnh này gây ra bởi virus SARS-CoV-2 với rất nhiều biến thể khác nhau gây khó khăn cho việc chế tạo vắc-xin phòng ngừa. Ngoài Covid-19, còn rất nhiều các căn bệnh trên cơ thể người do virus gây ra như sốt xuất huyết, viêm gan, nhiễm trùng đường hô hấp,... Trong bài học hôm nay - Bài 21: Khái niệm, cấu tạo và chu trình nhân lên của virus, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về virus và cơ chế gây bệnh của virus.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về khái niệm virus

a. Mục tiêu:

- Nêu được khái niệm và đặc điểm của virus.

b. Nội dung:

- GV yêu cầu HS đọc thông tin mục I (SGK tr.131) để tìm hiểu khái niệm virus, kết hợp với thí nghiệm của Ivanovsky, trả lời các câu hỏi của GV.

- GV sử dụng kĩ thuật think – pair – share để hướng dẫn HS thảo luận về nội dung SGK.

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS.

d. Tổ chức hoạt động: