BÀI 8. TRUNG QUỐC TỪ THỜI CỔ ĐẠI ĐẾN THẾ KỈ VII

1. Điều kiện tự nhiên

Câu 1: Quan sát lược đồ hình 8.1 và hình 8.2, đọc thông tin, hãy nêu những đặc điểm về điều kiện tự nhiên của Trung Quốc cổ đại.

Giải rút gọn:

• Nằm ở lưu vực hai con sông Trường Giang và sông Hoàng Hà, hằng năm được bồi đắp phù sa màu mỡ.

• Phía Đông tiếp giáp với biển Hoa Đông.

2. Qúa trình thống nhất và sự xác lập chế độ phong kiến dưới thời Tần Thủy Hoàng

Câu 1: Quan sát ược đồ hình 8.3, hãy vẽ sơ đồ các mốc thời gian chủ yếu trong tiến trình Tần Thủy Hoàng thống nhất Trung Quốc

• Quan sát sô đồ hình 8.5 và cho biết xã hội phong kiến ở Trung Quốc dưới thời Tần Thủy Hoàng gồm những giai cấp chính nào?

Giải rút gọn:

• Sơ đồ các mốc thời gian chủ yếu trong tiến trình Tần Thủy Hoàng thống nhất Trung Quốc:

• Xã hội phong kiến ở Trung Quốc dưới thời Tần Thủy hoàng gồm 2 giai cấp chính là:

• Địa chủ

• Nông dân lĩnh canh

3. Trung Quốc từ nhà Hán đến nhà Tùy

Câu 1: Dựa vào sơ đồ hình 8.6, hãy kể tên các thời kì và các triều đại phong kiến Trung Quốc từ nhà Hán đến nhà Tùy.

Giải rút gọn:

Tên các thời kì và các triều đại phong kiến Trung Quốc từ nhà Hán đến nhà Tùy:

• Các thời kì:

  • Thời tam quốc (Ngụy - Thục - Ngô) (220 - 280)

  • Thời Nam - Bắc triều (420 - 518)

• Các triều đại:

  • Nhà Hán (206 TCN - 220)

  • Nhà Tấn (280 - 420)

  • Nhà Tùy (518 - 618)

4. Một số thành tựu của văn minh Trung Quốc

Câu 1: Dựa vào các hình từ 8.7 đến 8.12 và đọc thông tin trong sách giáo khoa trang 39, 40, 41, hãy nêu những thành tựu tiêu biểu của nền văn minh Trung Quốc.

Giải rút gọn:

• Về tư tưởng: có nhiều thuyết học, tư tưởng, chính trị học, nổi bật là: Nho gia, Pháp gia, Đạo gia, Mặc gia.

• Về chữ viết: Chữ giáp cốt và chữ viết trên thẻ tre, gỗ

• Về văn học: Nhiều tác phẩm văn học nổi tiếng như Kinh Thi (thời Xuân Thu), Sở từ (thời Chiến Quốc)...

• Về sử học: Có các tác phẩm nổi tiếng như Sử Kí (Tư Mã Thiên), Tam quốc chí.

• Về y học: Biết dùng cây cỏ tự nhiên để làm thuốc, các danh y nổi tiếng như Hoa Đà, Biển Thước...

• Về kỹ thuật: Phát minh ra kĩ thuật làm giấy, la bàn, kĩ thuật in...

• Về kiến trúc: Vạn Lý Trường Thành

LUYỆN TẬP

Câu 1: Điều kiện tự nhiên có những thuận lợi gì cho sự hình thành nền văn minh Trung Quốc?

Giải rút gọn:

Điều kiện tự nhiên:

• Địa hình Trung Quốc rất đa dạng, phía Tây có nhiều núi và cao nguyên, khí hậu khô hanh, phía đông có các bình nguyên châu thổ phì nhiêu, thuận lợi cho việc làm nông nghiệp.

• Trung Quốc có hàng ngàn con sông lớn nhỏ, hai con sông quan trọng nhất là sông Hoàng Hà và sông Trường Giang (sông Dương Tử). Hai con sông này đều chảy theo hướng tây-đông và hàng năm đem phù sa về bồi đắp cho những cánh đồng ở phía đông Trung Quốc.

Câu 2: Tần Thủy Hoàng đã thống nhất và xác lập chế độ phong kiến ở Trung Quốc như thế nào?

Giải rút gọn:

Nửa sau thế kỉ II TCN, nước Tần mạnh lên, lần lượt đánh bại các nước khác và thống nhất Trung Quốc vào năm 221 TCN. Cụ thể:

• Năm 221 TCN nước Tề bị nước Tần thôn tính

• Năm 222 TCN nước Yên bị nước Tần thôn tính

• Năm 223 TCN nước Sở bị nước Tần thôn tính

• Năm 225 TCN nước Ngụy bị nước Tần thôn tính

• Năm 228 TCN nước Triệu bị nước Tần thôn tính

VẬN DỤNG

Câu 1: Trong vai hướng dẫn viên du lịch, em hãy giới thiệu một thành tựu văn hóa tiêu biểu của Trung Quốc thời cổ đại

Giải rút gọn:

Giới thiệu Vạn Lý Trường Thành

Tương truyền rằng, lý do Tần Thủy Hoàng ban lệnh xây dựng Vạn Lý Trường Thành bắt nguồn từ một câu “sấm”: “Vong Tần giả, Hồ dã” ý là “Tần mất là do Hồ”. Sau khi nghe được câu sấm, Tần Thủy Hoàng liền kêu gọi chư thần bàn bạc và quyết định xây dựng Vạn Lý Trường Thành. Về sau, trải qua thêm bốn triều đại Hán, Tùy, Tống, Minh thì được Vạn Lý Trường Thành như ngày nay.

Ngày nay, Vạn Lý Trường Thành có chiều dài lên tới 6.275 km trải trên địa phận của 6 tỉnh phía bắc Trung Quốc nếu tính thêm cả những tường thành từ tự nhiên là 8.851km. Giờ đây, mục đích quân sự đã chìm sâu vào lịch sử, công trình này trở thành một trong những địa điểm du lịch hấp dẫn nhất tại Trung Quốc.

Để giới thiệu công trình này đến bạn bè nhiều nước trên thế giới, chính phủ nước này đã cho xây dựng tuyến đường cao tốc đến Vạn Lý Trường Thành để khách du lịch có thể đến đây thuận lợi hơn. Hàng rào đặc biệt đã được xây dựng và bên trên có khắc hình ảnh tái hiện những binh sĩ đang trong tư thế bảo vệ thành trì. Nơi đây đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa của nhân loại.