BÀI 14. CHÍNH SÁCH CAI TRỊ CỦA CÁC TRIỀU ĐẠI PHONG KIẾN PHƯƠNG BẮC VÀ CHUYỂN BIẾN KINH TẾ, XÃ HỘI, VĂN HÓA CỦA CỦA VIỆT NAM THỜI BẮC THUỘC

1. Chính sách cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc

Câu 1: Chính sách cai trị về chính trị của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với nhân dân ta thời Bắc thuộc thể hiện như thế nào?

• Các triều đại phong kiến phương Bắc chủ trương đặt nước ta thành quận, huyện trực thuộc Trung Quốc nhằm mục đích gì?

Giải rút gọn:

- Chính sách cai trị về chính trị của các triều đại phong kiến phương Bắc;

• Chia Âu Lạc thành các quận, huyện và sáp nhập vào lãnh thổ Trung Quốc

• Đưa người Hán sang cai trị người Việt theo luật pháp hà khắc.

- Nhằm mục đích dễ cai trị và dần dần thu phục người Việt.

Câu 2: Dựa vào các hình 14.4, 14.5 và đọc các thông tin tư liệu trên, hãy liệt kê những hình thức bóc lột chủ yếu của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với nhân dân ta thời Bắc thuộc.

Giải rút gọn:

• Sử dụng chế độ tô thuế

• Bắt cống nạp sản vật quý (ngọc minh cơ, sừng tê,...)

• Nắm độc quyền về sắt và muối đối với người Việt.

Câu 3: Việc đưa người Hán sang sinh sống lâu dài ở nước ta nhằm mục đích gì? Nêu chính sách cai trị về văn hóa của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với nhân dân ta thời Bắc thuộc.

Giải rút gọn:

• Nhằm mục đích đồng hóa dân ta về mọi mặt...

• Chính sách cai trị về văn hóa của các triều đại phong kiến phương Bắc: 

• Mở trường lớp dạy chữ Hán

• Áp dụng luật Hán

• Tìm cách truyền bá văn hóa, phong tục phương Bắc.

2. Những chuyển biến về kinh tế, xã hội, văn hóa trong thời Bắc thuộc

Câu 1: Quan sát các hình 14.6, 14.7 và đọc thông tin, hãy cho biết những chuyển biến về kinh tế của nhân dân ta trong thời Bắc thuộc.

Giải rút gọn:

• Sử dụng công cụ bằng sắt,... vào trong trồng trọt và chăn nuôi.

• Nghề thủ công truyền thống phát triển với kĩ thuật sản xuất cao hơn.

• Nhiều nghề thủ công mới xuất hiện: làm giấy, làm đường, làm mật mía…

Câu 2: Quan sát bảng trên và đọc thông tin, hãy cho biết sự chuyển biến của xã hội Việt Nam thời Bắc thuộc.

Giải rút gọn:

Quan lại đô hộ -> Địa chủ Hán và Hào trưởng Việt -> nông dân công xã -> nông dân lệ thuộc -> nô tì.

=> So với thời Văn Lang, Âu Lạc, xã hội thời Bắc thuộc có sự chuyển biến rõ rệt.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Nêu một số nét trong chính sách cai trị về chính trị, kinh tế, văn hóa của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với người dân Việt Nam thời Bắc thuộc.

Giải rút gọn:

• Về chính trị: 

  • Chia Âu Lạc thành các quận, huyện và sáp nhập vào lãnh thổ Trung Quốc

  • Đưa người Hán sang cai trị người Việt theo luật pháp hà khắc.

• Về kinh tế:

  • Sử dụng chế độ tô thuế

  • Bắt cống nạp sản vật quý.

  • Nắm độc quyền về sắt và muối đối với người Việt

• Về văn hóa:

  • Mở trường lớp dạy chữ Hán

  • Áp dụng luật Hán

  • Tìm cách truyền bá văn hóa, phong tục phương Bắc.

Câu 2: Nêu những chuyển biến về kinh tế, xã hội và văn hóa của Việt Nam trong thời Bắc thuộc.

Giải rút gọn:

• Về kinh tế:

  • Sử dụng công cụ bằng sắt, ... vào trong trồng trọt và chăn nuôi.

  • Nghề thủ công truyền thống phát triển với kĩ thuật sản xuất cao hơn.

  • Nhiều nghề thủ công mới xuất hiện: làm giấy, làm đường, ...

• Về văn hóa, xã hội:

  • Tổ chức xã hội thay đổi rõ rệt.

  • Truyền bá tư tưởng Nho giáo, Phật giáo, Đạo giáo và phong tục của người Hán vào ngày càng nhiều.

VẬN DỤNG

Câu 1: Hãy cho biết những cách thức canh tác, nghề thủ công nào trong thời Bắc thuộc vẫn được duy trì, phát triển cho đến ngày nay.

Giải rút gọn:

• Hình thức canh tác: Công cụ sản xuất làm bằng sắt, chiết cành...

• Nghề thủ công: nghề làm gốm, làm mộc, làm thủy tinh, …