BÀI 3. NGUỒN GỐC LOÀI NGƯỜI

Câu 1: Quan sát sơ đồ hình 3.1 và cho biết quá trình tiến hóa từ vượn người thành người trên Trái Đất. Nêu đặc điểm tiến hóa về cấu tạo cơ thể của vượn người. Người tối cổ, Người tinh khôn.

• Những phát hiện khảo cổ về "Người Nê-an-đéc-tan" (hình 3.2), "Cô gái Lu-cy" (hình 3.3) có ý nghĩa như thế nào trong việc giải thích nguồn gốc và quá trình tiến hóa của loài người?

Giải rút gọn:

• Quá trình tiến hóa từ vượn người thành người trên Trái Đất: Vượn người => Người tối cổ => Người tinh khôn.

• Đặc điểm cụ thể:

• Những phát hiện khảo cổ về "Người Nê-an-đéc-tan" (hình 3.2), "Cô gái Lu-cy" (hình 3.3) có ý nghĩa rất quan trọng trong việc giải thích nguồn gốc và quá trình tiến hóa của loài người.

2. Dấu tích của Người tối cổ ở Đông Nam Á

Câu 1: Hãy cho biết những dấu tích của người tối cổ ở Đông Nam Á?

Giải rút gọn:

Những dấu tích của người tối cổ ở Đông Nam Á:

• Cuối thế kỉ XIX, trên đảo Gia-va (In-đô-nê-xi-a), phát hiện mẩu xương hóa thạch của người tối cổ có niên đại khoảng 2 triệu năm trước đặt tên là "Người Gia-va".

• Ngoài ra, còn tìm thấy:

• Di cốt hóa thạch ở Pôn-a-ung (Mi-an-ma); Sa-ra-wak (Ma-lay-xi-a),...

• Di chỉ đồ đá ở: A-ny-át (Mi-an-ma); Lang-spi-an (Cam-pu-chia); Kô-ta Tham-pan (Ma-lay-xi-a)…

3. Dấu tích của Người tối cổ ở Việt Nam

Câu 1: Quan sát lược đồ hình 3.4, hãy:

• Nêu một số dấu tích của người tối cổ ở Việt Nam

• Nhận xét về phạm vi phân bố của các dấu tích Người tối cổ ở Việt Nam.

Giải rút gọn:

Một số dấu tích của Người tối cổ ở Việt Nam:

• Ở Thẩm Khuyên, Thẩm Hai (Lạng Sơn): răng hóa thạch Người tối cổ (khoảng 400 000 - 300 000 năm trước).

• Ở núi Đọ (Thanh Hóa): công cụ bằng đá ghè đẽo thô sơ (khoảng 400 000 năm trước)

• Ở An Khê (Gia Lai): công cụ bằng đá ghè đẽo thô sơ (khoảng 800 000 năm trước)

• Ở Xuân Lộc (Đồng Nai): công cụ bằng đá ghè đẽo thô sơ (khoảng 40 000 - 30 000 năm trước).

=> Các dấu tích Người tối cổ phân bố ở khắp nơi trên phạm vi cả nước Việt Nam. Điều này chứng tỏ, từ lâu đời, con người đã sinh sống và sinh hoạt ở trên mọi miền của đất nước ta.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em hãy tóm tắt quá trình tiền hoá từ vượn người thành người trên Trái Đất.

Giải rút gọn:

Quá trình tiền hoá từ vượn người thành người trên Trái Đất: Vượn cổ - Người tối cổ -Người tinh khôn.

• Vượn cổ xuất hiện khoảng 5 - 6 triệu năm trước. Có thể đi lại bằng hai chi sau.

• Người tối cổ xuất hiện khỏang 3-4 triệu năm, có thể đi bằng 2 chân, 2 chi trước biết cầm nắm (Đông Phi, Gia va, Bắc Kinh). Sống theo bầy vài chục người, sống lang thang nhờ săn bắt, hái lượm, ngủ trong hang động, biết ghè đẽo đá làm công cụ, biết sử dụng và lấy lửa…

• Người tinh khôn sống cách đây khoảng 4 vạn năm, hầu khắp các châu lục. Người Tinh khôn sống thành từng nhóm nhỏ gồm vài chục gia đình, có họ hàng với nhau   gọi là thị tộc …họ đều làm chung, ăn chung, họ biết trồng trọt và chăn nuôi, làm đồ gốm, dệt vải, làm đồ trang sức ….

Câu 2. Căn cứ vào những thông tin khảo cổ nào để khẳng định rằng, khu vực Đông Nam Á (trong đó có Việt Nam) là một trong những nơi con người xuất hiện từ sớm?

Giải rút gọn:

Để khẳng định khu vực Đông Nam Á (trong đó có Việt Nam) là một trong những nơi con người xuất hiện từ sớm, ta căn cứ vào dấu tích các nhà khảo cổ phát hiện được:

• Ở khu vực Đông Nam Á: Cuối thế kỉ XIX, trên đảo Gia-va (In-đô-nê-xi-a) các nhà khảo cổ đã phát hiện được một số mẩu xương hóa thạch của Người tối cổ có niên đại khoảng 2 triệu năm trước.

• Ở Việt Nam: Những dấu tích của người tối cổ được phát hiện có niên đại sớm nhất từ khoảng 800 000 năm trước (ở An Khê, Gia Lai).

VẬN DỤNG

Câu 1: Lấy chủ để về những chiếc rìu đá đầu tiên của nhân loại (hình 3.5 và hình 3.6), hãy phát biều cảm nghĩ của em về óc sáng tạo, tinh thần lao động cần mẫn, kiên trì của Người tối cổ.

Giải rút gọn:

Qua hình ảnh chiếc rìu đá, em nhận thấy, Người tối cổ đã có óc sáng tạo trong việc vận dụng đá để làm công cụ sinh hoạt săn bắt, hái lượm, trồng trọt...Mặc dù, các công cụ còn nhiều thô sơ nhưng cho thấy Người tối cổ đã có những bước tiến bộ ban đầu.