BÀI  6. GIAO TIẾP VÀ ỨNG XỬ TRONG KHÔNG GIAN MẠNG

KHỞI ĐỘNG

Em đã từng được trải nghiệm hình thức học trực tuyến. Hãy cho biết ý kiến của em về ưu điểm và nhược điểm của hình thức học đó.

Giải rút gọn:

- Ưu điểm:

+ Tiện lợi và linh hoạt.

+ Tự tốc và tự điều chỉnh.

+ Lựa chọn đa dạng.

- Nhược điểm:

+ Thiếu tương tác trực tiếp.

+ Đòi hỏi tự thúc đẩy. 

+ Hạn chế kỹ năng thực hành.

1. GIAO TIẾP TRONG KHÔNG GIAN MẠNG

Hoạt động 1: Nhận biết giao tiếp trong không gian mạng

Trong tình huống dưới đây, theo em đâu là các tình huống sử dụng giao tiếp trong không gian mạng?

A. Giao tiếp với một trợ lí ảo (chatbot) trên trang web tuyển sinh của một trường đại học.

B. Tham gia một lớp học trực tuyến Video (FaceTime)

C. Hai người bạn gọi điện thoại video (FaceTime).

D. Hẹn gặp bạn tại một quán cà phê Internet.

Giải rút gọn:

Đáp án: A, B, C.

Câu hỏi 1: Hãy kể tên một số dịch vụ và phần mềm hỗ trợ giao tiếp trong không gian mạng. Nêu tóm tắt khả năng của chúng.

Giải rút gọn:

Dịch vụ và phần mềm hỗ trợ giao tiếp trong không gian mạng:

Mạng xã hội:

• Facebook: Mạng xã hội phổ biến nhất với hơn 2 tỷ người dùng hoạt động hàng tháng.
• Twitter: Nền tảng mạng xã hội cho phép người dùng chia sẻ tin nhắn ngắn (gọi là "tweet").
• Instagram: Mạng xã hội tập trung vào chia sẻ hình ảnh và video.
• LinkedIn: Mạng xã hội dành cho chuyên nghiệp, tập trung vào kết nối công việc và chia sẻ kinh nghiệm.

Thư điện tử:

• Gmail: Dịch vụ thư điện tử phổ biến nhất do Google cung cấp.
• Outlook: Dịch vụ thư điện tử của Microsoft, thường được sử dụng trong môi trường doanh nghiệp.
• Yahoo Mail: Dịch vụ thư điện tử lâu đời với giao diện đơn giản và dễ sử dụng.

Ứng dụng nhắn tin:

• WhatsApp: Ứng dụng nhắn tin trực tuyến phổ biến nhất với hơn 2 tỷ người dùng hoạt động hàng tháng.
• Facebook Messenger: Ứng dụng nhắn tin tích hợp với mạng xã hội Facebook.
• Telegram: Ứng dụng nhắn tin tập trung vào bảo mật và quyền riêng tư.

Hội nghị truyền hình:

• Zoom: Phần mềm hội nghị truyền hình phổ biến nhất, được sử dụng rộng rãi cho họp trực tuyến, học tập trực tuyến và giao tiếp từ xa.
• Microsoft Teams: Phần mềm hội nghị truyền hình của Microsoft, thường được sử dụng trong môi trường doanh nghiệp.
• Google Meet: Phần mềm hội nghị truyền hình của Google, tích hợp với Diễn đàn trực tuyến:
• Reddit: Diễn đàn trực tuyến cho phép người dùng đăng tải và thảo luận về nhiều chủ đề khác nhau.
• Quora: Nền tảng hỏi đáp cho phép người dùng đặt câu hỏi và nhận câu trả lời từ cộng đồng.
• Stack Overflow: Diễn đàn trực tuyến dành cho lập trình viên, nơi họ có thể chia sẻ kiến thức và giải quyết vấn đề lập trình.

Blog và trang web cá nhân:

• WordPress: Nền tảng blog phổ biến nhất, cung cấp nhiều công cụ và tính năng để tạo và quản lý trang web.
• Blogger: Nền tảng blog miễn phí do Google cung cấp, dễ sử dụng và phù hợp cho người mới bắt đầu.

Mạng thương mại điện tử:

• Amazon: Nền tảng thương mại điện tử lớn nhất thế giới, cung cấp nhiều loại sản phẩm và dịch vụ.
• eBay: Nền tảng đấu giá trực tuyến cho phép người dùng mua và bán hàng hóa từ người bán khác.
• Alibaba: Nền tảng thương mại điện tử dành cho doanh nghiệp, tập trung vào thương mại B2B và B2C.

Câu hỏi 2: Hãy trình bày một vài ưu điểm và nhược điểm của giao tiếp trong không gian mạng mà em thấy tâm đắc nhất.

Giải rút gọn:

Ưu và nhược điểm của giao tiếp trực tuyến:

Ưu điểm:

• Thuận tiện: Giao tiếp mọi lúc, mọi nơi chỉ cần có mạng.

Nhược điểm:

• Thiếu tín hiệu phi ngôn ngữ: Khó truyền đạt cảm xúc, dễ dẫn hiểu lầm.

2. THỂ HIỆN TÍNH NHÂN VĂN TRONG KHÔNG GIAN MẠNG

Hoạt động 2: Tìm hiểu về ứng xử nhân văn trong không gian mạng

Trong các trường hợp sau, trường hợp nào không phải là sự thể hiện của việc ứng xử nhân văn trong không gian mạng?

A. Đưa lên mạng ảnh chụp bạn trong một tư thế không đẹp.

B. Sử dụng những ngôn từ khiếm nhã khi phê phán bạn trên mạng xã hội.

C. Ngăn không cho bạn gửi lên mạng video quay cảnh hai bạn trong lớp đánh nhau.

D. Chụp đoạn nhật kí của bạn (viết về những điều bạn không hài lòng về một bạn cùng lớp) rồi gửi cho các bạn khác.

Giải rút gọn:

Trường hợp B không thể hiện ứng xử nhân văn trong không gian mạng vì:

• Sử dụng ngôn từ khiếm nhã: Thiếu tôn trọng, gây tổn thương và xúc phạm người khác.

• Vi phạm nguyên tắc giao tiếp: Phản biện thiếu văn minh, thiếu đạo đức.

• Ảnh hưởng môi trường trực tuyến: Tạo bầu không khí tiêu cực, không lành mạnh.

Câu hỏi 1: Khi giao tiếp trong không gian mạng, nên tránh những hành vi nào sau đây?

A. Liên tục gửi các tin nhắn vô thưởng vô phạt cho người khác.

B. Chia sẻ các thông tin về thành công của bạn bè, các tấm gương sống đẹp,...

C. Chia sẻ thông tin cá nhân của người khác mà không được phép.

D. Nói xấu hoặc đe dọa người khác trên mạng xã hội.

Giải rút gọn:

A. Gửi tin nhắn vô thưởng vô phạt:

• Làm phiền, gây khó chịu cho người nhận.

• Thiếu tôn trọng thời gian của người khác.

C. Chia sẻ thông tin cá nhân của người khác:

• Vi phạm quyền riêng tư.

• Thiếu tôn trọng đạo đức.

D. Nói xấu hoặc đe dọa người khác:

• Thiếu tôn trọng.

• Gây tổn thương, xúc phạm.

Câu hỏi 2: Hành vi nào dưới đây không phù hợp với tính nhân văn khi giao tiếp trong không gian mạng?

A. Tôn trọng ý kiến và quan điểm của người khác.

B. Sử dụng từ ngữ thô tục và xúc phạm để thể hiện sự bất bình.

C. Chủ động tìm hiểu thêm thông tin trước khi đưa ra ý kiến của mình.

D. Chê bai việc làm của người khác.

Giải rút gọn:

Hành vi không phù hợp với tính nhân văn khi giao tiếp online:

D. Chê bai việc làm của người khác:

• Thiếu tôn trọng, gây tổn thương.

• Không xây dựng, tạo động lực tích cực.

Hành vi phù hợp với tính nhân văn khi giao tiếp online:

A. Tôn trọng ý kiến và quan điểm của người khác:

• Lắng nghe, coi trọng quan điểm khác biệt.

• Trao đổi cởi mở, xây dựng.

C. Chủ động tìm hiểu thêm thông tin trước khi đưa ra ý kiến:

• Cung cấp thông tin chính xác, khách quan.

• Thể hiện sự cầu thị, ham học hỏi.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Hãy kể về một trải nghiệm giao tiếp trong không gian mạng mà em từng tham gia.

Giải rút gọn:

Gợi ý: Một trải nghiệm giao tiếp trong không gian mạng mà em từng tham gia là tham gia vào một diễn đàn trực tuyến về nghệ thuật. Em đã chia sẻ các tác phẩm nghệ thuật của mình và tham gia vào các cuộc trao đổi ý kiến và phản hồi với các thành viên khác trong cộng đồng nghệ thuật trực tuyến. Em đã nhận được nhiều ý kiến đánh giá tích cực và gặp gỡ những người có cùng đam mê nghệ thuật, điều này đã giúp em phát triển kỹ năng và tạo thêm động lực trong việc sáng tạo.

Câu 2: Hãy nêu một vài ví dụ minh hoạ cho việc vận dụng các lợi ích của giao tiếp trong không gian mạng để tạo sự tiện lợi cho công việc hoặc cuộc sống.

Giải rút gọn:

Lợi ích của giao tiếp trong không gian mạng:

Làm việc từ xa:

• Tiết kiệm thời gian, chi phí di chuyển.

• Linh hoạt trong tổ chức thời gian làm việc.

• Tạo điều kiện cho công việc từ xa hiệu quả.

Học trực tuyến:

• Tham gia khóa học trực tuyến mọi lúc, mọi nơi.

• Giao tiếp với giảng viên, sinh viên toàn cầu.

• Linh hoạt, không bị gò bó về địa điểm, thời gian.

Mua sắm trực tuyến:

• Tiết kiệm thời gian, công sức di chuyển.

• Tìm kiếm, mua hàng mọi lúc, mọi nơi.

• Tham khảo thông tin, đánh giá đa dạng.

Kết nối, giao lưu xã hội:

• Kết nối với bạn bè, gia đình trên toàn thế giới.

• Chia sẻ thông tin, hình ảnh, video dễ dàng.

• Duy trì mối quan hệ xã hội tiện lợi.

VẬN DỤNG

Chọn một tình huống giả định trong học tập hoặc trong cuộc sống, ví dụ như bị ốm cần mượn vở của bạn để chép bài,... Hãy viết một thư điện tử gửi cho bạn để trao đổi về tình huống đó.

Giải rút gọn:

Gợi ý viết thư:

Chào cậu,

Tớ hy vọng email này tìm cậu trong tình trạng tốt đẹp. Tớ muốn liên hệ với cậu về một tình huống đang diễn ra và hy vọng cậu có thể giúp đỡ.

Gần đây, tớ bị mắc bệnh đột ngột và phải nằm nghỉ ngơi trong vài ngày. Rất tiếc là điều này có nghĩa là tớ đã bỏ lỡ một số buổi học quan trọng và đã tụt lại trong việc nắm bắt nội dung môn học. Tớ hiểu rằng những buổi giảng này rất quan trọng và tớ rất mong cậu có thể giúp tớ.

Tớ đã nghe từ các bạn cùng lớp rằng cậu ghi chú rất tốt trong các buổi học của chúng ta. Cách cậu chú ý lắng nghe và ghi chép đã giúp cậu nắm vững kiến thức. Vì vậy, tớ muốn hỏi cậu xem có thể mượn sổ ghi chú của cậu trong những buổi học tớ đã bỏ lỡ không?

Nếu cậu đồng ý, tớ sẽ rất biết ơn và sẽ hỗ trợ cậu bất kỳ cách nào tớ có thể trong tương lai. Tớ sẽ đảm bảo giữ gìn sổ ghi chú của cậu và trả lại cho cậu ngay khi tớ khỏi bệnh và có thể tham gia lại vào các buổi học.

Xin cảm ơn cậu rất nhiều vì đã đọc email này và xem xét yêu cầu của tớ. Tớ hy vọng sớm nhận được tin tức tốt từ cậu.

Chúc cậu một ngày tốt lành!

Thân ái.