BÀI 2. TRÍ TUỆ NHÂN TẠO TRONG KHOA HỌC VÀ ĐỜI SỐNG

KHỞI ĐỘNG

Trong các cuộc tranh luận về Al thường có hai quan điểm sau:

- Trong tương lai, Al sẽ có thể thông minh hơn nhiều và thay thế hoàn toàn con người.

- AI có thể làm được nhiều việc nhưng không thể thay thế con người.

Em ủng hộ quan điểm nào trong hai quan điểm trên? Vì sao?

Giải rút gọn:

Học sinh: AI giỏi nhưng không thể thay thế con người

Em tán thành:

• AI giỏi xử lý thông tin, thực hiện tác vụ phức tạp.

• Tuy nhiên, AI thiếu yếu tố nhân văn, sáng tạo như con người.

• Con người:

  • Cảm nhận, đánh giá, hiểu tình cảm, văn hóa, môi trường.

  • Sáng tạo, tư duy linh hoạt, giải quyết vấn đề phức tạp.

• Do đó, AI không thể thay thế con người hoàn toàn.

Em tin tưởng:

• Con người và AI kết hợp, bổ trợ cho nhau phát triển.

• Tương lai: con người hợp tác AI, tạo ra giá trị tốt đẹp cho xã hội.

1. TRÍ TUỆ NHÂN TẠO VÀ SỰ PHÁT TRIỂN CỦA MỘT SỐ LĨNH VỰC

Hoạt động 1:

Ngày nay, nhiều lĩnh vực đang có thay đổi lớn lao nhờ ứng dụng AI. Hãy chỉ ra một vài lĩnh vực mà em tìm hiểu được qua các phương tiện thông tin đại chúng và Internet.

Giải rút gọn:

Các lĩnh vực:

- Y tế.

- Giáo dục.

- Tài chính, ngân hàng.

- Giao tiếp và dịch thuật.

Câu hỏi

Hãy chỉ ra vài lĩnh vực có sự phát triển đột phá nhờ những thành tựu của AI.

Giải rút gọn:

Các lĩnh vực:

- Hệ chuyên gia.

- Y học và chăm sóc sức khỏe.

- Giao thông vận tải.

- Tài chính, ngân hàng.

- Sản xuất.

- Giáo dục.

2. TRÍ TUỆ NHÂN TẠO VÀ MỘT VÀI CẢNH BÁO

Hoạt động 2: Những hình dung của em về tương lai của AI

Trên cơ sở những thông tin về sự phát triển của AI ngày nay, hãy cho biết những suy nghĩ của em về tương lai của AI.

Giải rút gọn:

Học sinh tin tưởng vào tương lai của AI kết hợp cùng con người

Em tin rằng:

• AI sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ, thông minh hơn và thực hiện nhiều tác vụ phức tạp.

• Tuy nhiên, con người vẫn đóng vai trò quan trọng:

  • Tận dụng sức mạnh AI thúc đẩy tiến bộ, tạo giải pháp sáng tạo.

  • Chỉ đạo, đánh giá, đảm bảo AI được sử dụng đúng đắn, có lợi cho con người và xã hội.

Tương lai:

• Con người và AI hợp tác, bổ trợ cho nhau.

• Cùng nhau tạo ra những giá trị tốt đẹp cho xã hội.

Câu hỏi 1: Trên cơ sở các phân tích về khả năng xử lí ngôn ngữ của ChatGPT ở trên, hãy chỉ ra một vài ví dụ ứng dụng AI cũng có khả năng đọc hiểu, trả lời câu hỏi của người dùng.

Giải rút gọn:

Ví dụ ứng dụng AI đọc hiểu và trả lời câu hỏi người dùng:

1. Hệ thống trợ lí ảo:

• Siri, Google Assistant, Alexa:

  • Hiểu câu hỏi người dùng.

  • Cung cấp câu trả lời/thực hiện yêu cầu.

2. Công cụ tìm kiếm thông minh:

• Google Search:

  • Hiểu ngữ cảnh câu hỏi.

  • Cung cấp kết quả tìm kiếm phù hợp, chi tiết.

3. Hệ thống hỏi đáp tự động:

• Chatbot, hệ thống hỗ trợ khách hàng:

  • Hiểu câu hỏi người dùng.

  • Trả lời tự động, logic.

4. Ứng dụng diễn giải văn bản:

• SummarizeBot:

  • Tóm tắt nội dung văn bản.

  • Trả lời câu hỏi liên quan văn bản.

5. Hệ thống quản lý tri thức:

• IBM Watson, Microsoft Azure Cognitive Services:

  • Hiểu văn bản chuyên ngành, khoa học, báo cáo.

  • Trả lời câu hỏi chuyên môn.

Câu hỏi 2: Hãy nêu một số nguy cơ có thể xảy ra liên quan đến việc phát triển AI.

Giải rút gọn:

Bên cạnh những lợi ích to lớn, sự phát triển của AI còn kéo theo những nguy cơ cần được cảnh báo, chẳng hạn:

- Áp lực thất nghiệp.

- Ảnh hưởng quyền riêng tư.

- Khả năng thiếu minh bạch.

- Rủi ro về an ninh, an toàn.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Chat GPT là hệ thống AI sử dụng ngôn ngữ để tương tác với con người. Hãy nêu một vài ứng dụng AI sử dụng hình ảnh để tương tác.

Giải rút gọn:

Ví dụ ứng dụng AI sử dụng hình ảnh để tương tác:

1. Hệ thống nhận diện khuôn mặt:

• Mở khóa điện thoại, xác minh danh tính.

• Giám sát an ninh, thực hiện tác vụ dựa trên nhận diện khuôn mặt.

2. Hệ thống phân loại hình ảnh:

• Nhận diện loại hoa, thương hiệu sản phẩm.

• Phân loại chủ đề trong hình ảnh.

3. Hệ thống nhận dạng biểu cảm khuôn mặt:

• Phân tích tương tác người-máy.

• Nghiên cứu tâm lý, phản hồi tự động dựa trên biểu cảm khuôn mặt.

4. Hệ thống gợi ý sản phẩm dựa trên hình ảnh:

• Tìm kiếm thời trang, món ăn, nội thất dựa trên hình ảnh.

Câu 2: Vì sao cần ngăn cấm việc giao toàn quyền quyết định cho AI điều khiển vũ khí sát thương.

Giải rút gọn:

Cần cấm AI điều khiển vũ khí sát thương vì:

• Thiếu nhân văn, trách nhiệm: AI có thể đưa ra quyết định sai lầm, gây hậu quả nguy hiểm.

• Mất kiểm soát: AI có thể tự hành động, gây ra những thảm họa không thể kiểm soát.

• Thiếu cân nhắc và phán đoán: AI không thể đưa ra quyết định đạo đức như con người.

• Mối đe dọa an ninh: AI có thể bị tấn công, sử dụng cho mục đích xấu.

Do đó, con người cần kiểm soát AI để đảm bảo an toàn và an ninh.

VẬN DỤNG

Hãy tìm hiểu cách thức hoạt động của ứng dụng tìm đường trên Google Maps để nhận biết các biểu hiện “thông minh” của ứng dụng này.

Giải rút gọn:

- Ứng dụng Google Maps sử dụng một số công nghệ và thuật toán để tạo ra các tính năng “thông minh” như tìm tìm đường đi hiệu quả và cung cấp thông tin chi tiết về điểm đến.

- Cách thức hoạt động: sử dụng các các công nghệ như định vị toàn cầu, thuật toán định tuyến, dữ liệu giao thông thời gian thực và tích hợp dịch vụ để tạo ra các tính năng “thông minh”: xác định vị trí; tìm đường và định tuyến; dự đoán thông minh; tích hợp dịch vụ; cập nhật thời gian thực.