TUẦN 6 – BÀI 3. NĂM NAY EM MƯỜI TUỔI

I -  MỤC TIÊU BÀI HỌC

• Nói được về một niềm vui của em trong ngày sinh nhật hoặc một dịp đặc biệt; nêu được phỏng đoán của bản thân về nội dung bài đọc qua tên bài, hoạt động khởi động và tranh minh họa. 
• Đọc trôi chảy bài đọc, ngắt nghỉ đúng dấu câu, đúng logic đúng nghĩa, đúng mạch cảm xúc của bài thơ; trả lời được các câu hỏi tìm hiểu bài. Hiểu được nội dung của bài đọc: Thiên nhiên, đất trời mùa thu như cùng mừng tuổi lên mười với bạn nhỏ. Từ đó, rút ra được ý nghĩa: Ca ngợi niềm vui hồn nhiên, trong trẻo của tuổi thơ vào sinh nhật mười tuổi. Học thuộc lòng được bài thơ.     
• Tìm đọc được một bài thơ hoặc lời bài hát viết về tài năng hoặc long dũng cảm, việc làm có ý nghĩa, ước mơ của thiếu nhi cho tương lai; viết được Nhật kí đọc sách và chia sẻ được với bạn về hình ảnh em thích, những điều em học được sau khi đọc bài thơ hoặc lời bài hát.
• Củng cố kiến thức về và luyện tập sử dụng từ đa nghĩa.
• Viết được đoạn văn tả sự thay đổi của cảnh vật ở một danh lam thắng cảnh.
• Viết và trang trí được một tấm thiệp chúc mừng bạn nhân dịp tròn mười tuổi.

II - NHỮNG KIẾN THỨC CẦN GHI NHỚ

1. BÀI ĐỌC: NĂM NAY EM MƯỜI TUỔI

Bài thơ “Năm nay em mười tuổi” đã khắc họa một cách rõ nét và sinh động hình ảnh đất trời, thiên nhiên khi vào thu và cả đất nước tươi đẹp như đang cùng chúc mừng bạn nhỏ bước sang một tuổi mới.

2. LUYỆN TỪ VÀ CÂU: LUYỆN TẬP VỀ TỪ ĐA NGHĨA

1. 

- Từ “quả” trong câu a được dùng với nghĩa gốc, câu b là nghĩa chuyển.

- Nghĩa chuyển của từ “quả”: quả tim, quả cật.

- Đặt câu:

+ Dưới lồng ngực ta là quả tim đang đập đều đặn, bơm máu đi nuôi dưỡng cơ thể.

+ Quả cật là một bộ phận quan trọng trong hệ bài tiết của động vật.

2. 

- Mặt:

+ Nghĩa gốc: phần phía trước, từ trán đến cằm của người, hay phần phía trước của đầu con thú, nơi có các bộ phận như mắt, mũi, mồm.

+ Nghĩa chuyển: phần phẳng ở phía trên hoặc phía ngoài của vật, phân biệt với phần bên dưới hoặc bên trong.

- Chân:

+ Nghĩa gốc: bộ phận dưới cùng của cơ thể người hay động vật, dùng để đi, đứng, chạy, nhảy, v.v.

+ Nghĩa chuyển: bộ phận dưới cùng của một số đồ dùng, có tác dụng đỡ cho các bộ phận khác.

3.

Mặt biển như một tấm gương khổng lồ, lấp lánh dưới ánh trăng. Những gợn sóng nhấp nhô như đang vẫy tay chào đón du khách. Bầu trời đêm đen thẳm, điểm xuyết bởi những vì sao lấp lánh như hàng ngàn viên kim cương quý giá. Dòng nước mát rượi ôm ấp lấy chân du khách, xua tan đi mọi muộn phiền trong lòng.

3. VIẾT: LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN CHO BÀI VĂN TẢ PHONG CẢNH

1.

a. 

- Đoạn văn tả sự thay đổi của cảnh từ những buổi bình minh đến khi mặt trời lặn.

- Những từ ngữ cho biết điều đó: Những buổi bình minh, Cho đến lúc mặt trời chễm chệ ngự trị trên chòm mây.

b. Tác giả đã sử dụng những từ ngữ để tả màu sắc của núi ở các thời điểm khác nhau: màu xám xịt đổi ra màu tím sẫm; từ màu tím sẫm đổi ra màu hồng; rồi từ màu hồng lần lần đổi ra màu vàng nhạt.

c. Mặt trời được nhân hoá bằng cách: Dùng từ ngữ gọi người để gọi vật, dùng từ chỉ quan hệ, chỉ đặc điểm, hoạt động của người.

=> Cách nhân hoá đó giúp mặt trời trở nên sinh động hơn.

3. 

Gợi ý: 

Buổi sáng sớm, Đà Lạt như chìm trong một thế giới khác, ẩn hiện sau bức màn sương dày đặc. Những đồi thông xanh rì rào trong gió, những mái nhà ẩn hiện sau màn sương trắng xóa. Tiếng chim hót líu lo như chào đón một ngày mới. Sương mù như một dải lụa mềm mại, nhẹ nhàng ôm lấy mọi cảnh vật, tạo nên một khung cảnh mờ ảo, lung linh. Khi mặt trời lên cao, sương mù dần tan đi, nhường chỗ cho ánh nắng ấm áp. Những tia nắng len lỏi qua kẽ lá, chiếu rọi xuống những con đường hoa rực rỡ. Những bông hoa khoe sắc thắm dưới ánh nắng, tỏa hương thơm ngào ngạt. Cảnh vật Đà Lạt lúc này trở nên tươi sáng và rực rỡ hơn bao giờ hết. Chiều tà, sương mù lại bắt đầu giăng xuống, nhưng không dày đặc như buổi sáng. Ánh hoàng hôn nhuộm hồng cả bầu trời, những dải mây như những dải lụa hồng bay lơ lửng. Cảnh vật Đà Lạt lúc này trở nên lãng mạn và thơ mộng hơn. Sương mù như một tấm màn mỏng che phủ, tạo nên một khung cảnh huyền ảo, bí ẩn. Đêm xuống, Đà Lạt khoác lên mình chiếc áo choàng đen tuyền. Thành phố lung linh ánh đèn. Sương mù quyện vào ánh đèn, tạo nên những mảng sáng, tối lung linh huyền ảo. Tiếng côn trùng rả rích trong đêm tạo nên một bản nhạc du dương, êm dịu.