BÀI 8. ĐẠI CƯƠNG VỀ POLYMER

A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT CỦA BÀI HỌC

- Viết được công thức cấu tạo và gọi được tên của một số polymer thường gặp (poly ethylene (PE), polypropylene (PP), polystyrene (PS), poly (vinyl chloride) (PVC), poly buta-1,3-diene, polyisoprene, poly (methyl methacrylate), poly (phenol formaldehyde)(PPF), capron, nylon-6,6).

- Nêu được các đặc điểm về tính chất vật lí (trạng thái, nhiệt độ nóng chảy, tính chất cơ học) và tính chất hóa học (phản ứng cắt mạch (tinh bột, cellulose, polyamide, polystyrene), tăng mạch (lưu hóa cao su), giữ nguyên mạch của một số polymer).

- Trình bày được phương pháp trùng hợp và trùng ngưng để tổng hợp một số polymer thường gặp.

B. NHỮNG NỘI DUNG CẦN ĐẠT CỦA BÀI HỌC

I. KHÁI NIỆM VÀ DANH PHÁP

1. Khái niệm

Polymer là những hợp chất có phân tử khối lớn do nhiều đơn vị nhỏ (còn gọi là mắt xích) liên kết với nhau tạo nên.

2. Danh pháp

Poly + tên của monomer

II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

- Hầu hết polymer là những chất rắn, không bay hơi, ít tan trong dung môi thông thường.

- Các polymer có khoảng nhiệt độ nóng chảy khá rộng, một số polymer không nóng chảy mà bị phân hủy.

- Một số polymer có tính dẻo, một số có tính đàn hồi, một số có thể kéo dài thành sợi bền; nhiều polymer có khả năng cách điện, cách nhiệt, nhiều polymer trong suốt.

III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC

1. Phản ứng giữ nguyên mạch polymer

- Các nhóm thế gắn vào mạch polymer tham gia phản ứng mà không làm thay đổi mạch polymer.

2. Phản ứng cắt mạch polymer

- Các polymer có nhóm chức trong mạch dễ bị thủy phân, chẳng hạn tinh bột, cellulose…

- Một số polymer bị phân hủy nhiệt thành các polymer mạch ngắn, tạo ra monomer ban đầu.

3. Phản ứng tăng mạch polymer

Các mạch polymer có thể phản ứng với nhau tạo thành mạch dài hơn hoặc tạo thành lưới.

IV. ĐIỀU CHẾ

1. Phản ứng trùng hợp

Kết hợp nhiều phân tử nhỏ (monomer) giống nhau hay tương tự nhau tạo thành phân tử lớn (polymer).

2. Phản ứng trừng ngưng

Kết hợp nhiều phân tử nhỏ (monomer) lại thành phân tử lớn (polymer), đồng thời giải phóng các phân tử nhỏ khác.