Tuần:………. Ngày……… tháng………năm……… Ngày soạn: ................... Ngày dạy: ................... Tiết số: ................... BÀI 39: CẤU TẠO TRONG CỦA THẰN LẰN I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: Trình bày được các đặc điểm cấu tạo trong của thằn lằn thích nghi với đời sống hoàn toàn ở cạn. So sánh với lưỡng cư để thấy được sự hoàn thiện của các cơ quan. 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng quan sát tranh, kĩ năng so sánh. 3. Thái độ: Giáo dục thái độ yêu thích bộ môn. 4. Năng lực: - Năng lực tư duy sáng tạo, tự học, tự giải quyết vấn đề - Năng lực phản hồi, lắng nghe tích cực, hợp tác trong quá trình thảo luận. II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC - Tranh cấu tạo trong của thằn lằn. - Mô hình bộ não thằn lằn. III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ Trình bày các đặc điểm cấu tạo ngoài của thằn lằn thích nghi với đời sống hoàn toàn ở cạn ? 3. Bài mới: Giáo viên giới thiệu bài. A. KHỞI ĐỘNG (5 phút) - Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà học sinh chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới. B1: Giáo viên hỏi cả lớp: Hãy kể tên các hệ cơ quan của thằn lằn? Dự kiến câu trả lời của học sinh: Hệ hô hấp, tuần hoàn, bài tiết, tiêu hóa, hệ thần kinh, hệ vận động, hệ sinh dục B2: Giáo viên tổ chức cho học sinh thảo luận theo nhóm câu hỏi sau: Hãy dự đoán về đặc điểm của từng hệ cơ quan giúp thằn lằn thích nghi với đời sống ở cạn? Nhóm 1: thảo luận về bộ xương(hệ vận động) và tiêu hóa Nhóm 2: thảo luận về hệ tuần hoàn và bài tiết Nhóm 3: thảo luận về hệ hô hấp và thần kinh HS thảo luận và ghi đáp án vào bảng phụ B3: Giáo viên thu bảng phụ B4: Giáo viên dẫn dắt vào bài mới B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC - Mục tiêu: Trang bị cho học sinh những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động. Hoạt động 1. Bộ xương Mục tiêu: Giải thích được sự khác nhau cơ bản giữa bộ xương thằn lằn và bộ xương ếch. Hoạt động của GV - HS Nội dung kiến thức trọng tâm B1: Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát bộ xương thằn lằn, đối chiếu với hình 39.1, học sinh đọc kĩ phần chú thích ghi nhớ tên các xương. - Xác định các xương trên mô hình. B2: Giáo viên phân tích thêm sự xuất hiện xương sườn cùng với xương mỏ ác tạo thành lồng ngực có phần quan trọng lớn trong việc hô hấp ở cạn. + Nêu rõ sự sai khác nhau nổi bật của bộ xương thằn lằn và bộ xương ếch ? (Thằn lằn xuất hiện xương sườn tham gia vào quá trình hô hấp, đốt sống cổ 8 đốt cử động linh hoạt, cột sống dài; đai vai khớp với cột sống làm cho chi trước rất linh hoạt Tất cả các đặc điểm đó thích nghi vời đời sống ở cạn ) B3: Giáo viên chốt lại kiến thức. I. Bộ xương Bộ xương gồm: + Xương đầu + Cột sống và các xương sườn . + Xương chi: gồm xương đai và các xương tự do. Hoạt động 2. Các cơ quan dinh dưỡng Mục tiêu: Trình bày được các đặc điểm cấu tạo trong của thằn lằn thích nghi với đời sống hoàn toàn ở cạn.So sánh với lưỡng cư để thấy được sự hoàn thiện của các cơ quan. Hoạt động của GV - HS B1: Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát H39.2 đọc chú thích xác định vị trí các hệ cơ quan B2: Giáo viên đặt hệ thống các câu hỏi về các hệ cơ quan dinh dưỡng… - Hệ tiêu hóa của thằn lằn có điểm gì khác so với ếch đồng? - Tuần hoàn của thằn lằn có gì giống và khác với tuần hoàn của ếch đồng? - Hệ hô hấp của thằn lằn có cấu tạo như thế nào? Nội dung kiến thức trọng tâm II.Các cơ quan dinh dưỡng 1. Tiêu hoá : Cơ quan tiêu hoá của thằn lằn có những thay đổi : + Ống tiêu hoá phân hoá rõ hơn. + Ruột già có khả năng hấp thụ lại nước. 2. Tuần hoàn và hô hấp a. Tuần hoàn: Tim 3 ngăn (2 tâm nhĩ, 1 tâm thất ), tâm thất xuất hiện vách hụt) - Hai vòng tuần hoàn, máu đi nuôi cơ thể ít pha trộn hơn. b. Hô hấp : Phổi có nhiều vách ngăn. - Hệ bài tiết của thằn lằn có đặc điểm gì? - Học sinh nghiên cứu thông tin trình bày đặc điểm của các hệ cơ quan, các học sinh khác theo dõi bổ sung Sự thông khí ở phổi nhờ sự xuất hiện của các cơ quan liên sườn. 3. Bài tiết : Thằn lằn có thận sau (hậu thận) tiến bộ hơn hơn thận giữa của ếch, có khả năng hấp thu lại nước. Nước tiểu đặc. Hoạt động 3: Thần kinh và giác quan Mục tiêu:Nêu được cấu tạo hệ thần kinh và giác quan của thằn lằn bóng đuôi dài. Hoạt động của GV - HS Nội dung kiến thức trọng tâm - Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát mô hình bộ não thằn lằn xác định các bộ phận của não. - Bộ não của thằn lằn khác ếch điểm nào? - Thằn lằn có những giác quan nào? - Yêu cầu học sinh rút ra kết luận. III. Thần kinh và giác quan - Bộ não gồm 5 phần: Não trước và tiểu não phát triển liên quan đến đời sống và hoạt động phức tạp. - Giác quan : + Tai : tai xuất hiện ống tai ngoài. + Mắt xuất hiện mí thứ ba. 4.Củng cố - Mục tiêu: Giúp học sinh hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được. - So sánh bộ xương của thằn lằn và bộ xương ếch nêu lên những đặc điểm khác biệt? - Trình bày những đặc điểm cấu tạo trong của thằn lằn thích nghi với đời sống ở cạn? 5. Vận dụng, tìm tòi mở rộng.2’ - Mục tiêu: + Giúp học sinh vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học. + Giúp học sinh tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời. Giáo viên cho học sinh hoạt động nhóm hoàn thành phiếu học tập Các nội quan Thằn lằn Ếch đồng Hô hấp Tuần hoàn Bài tiết Giáo viên phát cho các nhóm các miếng dán nội dung so sánh Các nhóm hoàn thành Nhóm nào hoàn thành nhanh và chính xác giành phần thắng 6. Hướng dẫn về nhà - Học kĩ bài và hoàn thành bài tập ở vở bài tập sinh học 7 - Đọc phần ‘Em có biết’ - Nghiên cứu và soạn bài mới. * Rút kinh nghiệm bài học: