HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU

Câu hỏi:  Âm thanh có nhiều ích lợi trong cuộc sống. Tuy nhiên, âm thanh có thể gây hại cho sức khoẻ của con người, vậy làm cách nào để giảm ảnh hưởng của những âm thanh này?

Trả lời:

Để giảm ảnh hưởng của âm thanh gây hại cho sức khỏe, chúng ta có thể làm những cách sau: đóng cửa sổ; lắp đặt tường cách âm; xây dựng hàng rào chắn ồn; trồng nhiều cây xanh; sử dụng tai nghe đúng cách; …

1. Vai trò của âm thanh trong cuộc sống

Câu 1: Quan sát hình 1 và nêu những ích lợi của âm thanh đối với con người.

Trả lời:

Những lợi ích của âm thanh được thể hiện trong hình 1 là: 

Hình a: âm thanh giúp cho con người biểu diễn nghệ thuật.

Hình b: học sinh nghe được bài giảng của giáo viên.

Hình c: âm thanh giúp cho con người nghe được các tín hiệu đã quy định.

Câu 2: Hãy nêu ví dụ khác về ích lợi của âm thanh trong cuộc sống.

Trả lời:

Âm thanh có nhiều ích lợi trong cuộc sống, ví dụ như: 

Giao tiếp:  Âm thanh là cơ sở của hầu hết các hình thức giao tiếp giữa con người, từ cuộc trò chuyện hàng ngày đến các bài giảng và diễn thuyết.

Âm nhạc:  Âm nhạc là một phần quan trọng của văn hóa con người, mang lại niềm vui và giúp chúng ta thể hiện cảm xúc.

Cảnh báo:  Âm thanh được sử dụng để cảnh báo nguy hiểm, như tiếng còi xe, chuông báo cháy hoặc báo động.

Y học:  Âm thanh được sử dụng trong y học, từ việc nghe tiếng đập tim trong khám lâm sàng đến việc sử dụng sóng âm thanh trong siêu âm.

Khoa học và công nghệ:  Âm thanh được sử dụng trong nhiều ứng dụng khoa học 

Câu 3: Những người khiếm thính không nghe được âm thanh gặp khó khăn gì trong cuộc sống? Hãy đề xuất cách giúp họ vượt qua được khó khăn này.

Trả lời:

Những người khiếm tính không nghe được âm thanh sẽ gặp khó khăn trong việc sinh hoạt, tiếp nhận các thông tin. Vì vậy, việc nghe giảng cũng rất khó khăn, dẫn tới các trở ngại trong học tập, công việc.

Để vượt qua khó khăn này những người khiếm thính có thể học khẩu hình miệng, ngôn ngữ kí hiệu, ...

Câu 4:  Âm nhạc giúp ích gì cho em? Em biết những loại nhạc cụ nào?

Trả lời:

 m nhạc mang đến cho em niềm vui, giúp em giảm căng thẳng và cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Em biết một số loại nhạc cụ như: đàn ghi-ta, piano, đàn organ, đàn violin, kèn, trống, sáo, ...

2. Tìm hiểu cách làm một số loại nhạc cụ phát ra âm thanh

Câu 1: Sử dụng đàn ghi-ta, sáo, trống (Hình 2) và làm chúng phát ra âm thanh. Bộ phận nào ở mỗi nhạc cụ phát ra âm thanh?

Trả lời:

Mỗi một loại nhạc cụ đều có bộ phận phát ra âm thanh khác nhau, trong đó: 

Hình a: đàn ghi-ta có bộ phận dây đàn phát ra âm thanh

Hình b: trống có bộ phận mặt trống phát ra âm thanh

Hình c: sáo có bộ phận cột không khí trong sáo phát ra âm thanh.

Câu 2: Thu thập thông tin về một số nhạc cụ qua in-tơ-nét, sách, báo và nêu: Tên nhạc cụ; Cách làm phát ra âm thanh; Bộ phận phát ra âm thanh.

Trả lời:

Em đã thu thập được một số thông tin như sau: 

Câu 3: So sánh về cách các nhạc cụ nêu trên phát ra âm thanh.

Trả lời:

Những nhạc cụ nêu trên có các cách phát ra âm thanh vừa có điểm giống, vừa có điểm khác biệt: 

Giống nhau: Khi phát ra âm thanh ta thấy các dụng cụ đều dao động.

Khác nhau: Bộ phận phát ra âm thanh của các dụng cụ khác nhau là khác nhau và những âm thanh phát ra cũng không giống nhau.

3. Tiếng ồn và âm nhiễm tiếng ồn

Câu 1:

- Quan sát hình 3 và cho biết, những người trong hình đang bị ảnh hưởng bởi tiếng ồn gì. Vì sao những âm thanh đó gây ra ô nhiễm tiếng ồn?

- Đề xuất cách làm giảm tiếng ồn cho những người ở hình 3a, 3b.

- Đề xuất cách hạn chế ô nhiễm tiếng ồn cho những người sống ở xung quanh khu vực như hình 3c.

Trả lời:

Trong hình 3, những người trong hình đang bị ảnh hưởng bởi các tiếng ồn là:

Hình a - Tiếng ồn do khoan cắt ở những nơi đang thi công.

Hình b - Tiếng ồn từ những xưởng cắt, cưa gỗ.

Hình c - Tiếng ồn từ các phương tiện tham gia giao thông.

Những âm thanh này gây ra tiếng ồn bởi vì chúng có cường độ cao, vượt quá ngưỡng an toàn cho thính giác của con người và các loài động vật.

- Một số cách làm giảm tiếng ồn cho những người ở hình 3a, 3b: xây dựng tường vách cách âm; dùng cửa cách âm; đóng cửa sổ và cửa ra vào; trang bị rèm cửa cách âm; sử dụng nút bịt tai chống ồn.

- Một số cách hạn chế ô nhiễm tiếng ồn cho những người sống ở xung quanh khu vực như hình 3c: xây dựng lộ trình giảm bớt phương tiện cá nhân; thay đổi động cơ vận hành; nghiên cứu những vật liệu chống ồn để xây dựng đường sá, tường cách âm…

Câu 2: Kể những tiếng ồn em thường nghe thấy ở trường và ở nhà.

Trả lời:

Những tiếng ồn em thường nghe thấy ở trường và ở nhà là: 

- Tiếng ồn ở trường học: tiếng các bạn nói chuyện; tiếng quét sân trường; tiếng tập thể dục;…

- Các tiếng ồn ở nhà: tiếng ô tô, xe máy, ti vi, loa đài, chợ, máy khoan bê tông, ...

Câu 3: Nêu tác hại của tiếng ồn đối với con người.

Trả lời:

Tiếng ồn ảnh hưởng rất lớn đến sức khoẻ và đời sống của con người, chúng gây ra đau đầu, mệt mỏi, giảm thính lực, cao huyết áp, tim mạch, các bệnh đường tiêu hóa, rối loạn giấc ngủ, …

Câu 4: Em có thể làm gì để giảm tác hại của ô nhiễm tiếng ồn cho bản thân và những người khác?

Trả lời:

Để giảm tác hại của ô nhiễm tiếng ồn cho bản thân và những người khác, em có thể sử dụng một số biện pháp chống ô nhiễm tiếng ồn như sau: đeo tai nghe chống ồn;  không gây tiếng ồn ở nơi công cộng; sử dụng các vật ngăn cách làm giảm tiếng ồn truyền đến tai; tuyên truyền cho ngươi thân và những người xung quanh biết tác hại của tiếng ồn và cách phòng tránh chúng, ...

Câu 5: Khi tham quan viện bảo tàng, em sẽ nói gì với các bạn đang thảo luận sôi nổi và cười nói to?

Trả lời:

Khi tham quan viện bảo tàng, với các bạn đang thảo luận sôi nổi và cười nói to em sẽ khuyên các bạn không được cười nói to vì như vậy sẽ gây tiếng ồn làm ảnh hưởng đến những người tham quan xung quanh.

Câu 6: Làm nhạc cụ như hình 4 và nhận xét về âm thanh phát ra khi gõ vào các chai hoặc thổi nhẹ qua miệng mỗi chai.

Trả lời:

Sau khi gõ vào các chai hoặc thổi nhẹ vào miện mỗi chai khác nhau thì em nhận thấy mỗi chai sẽ phát ra một âm thanh khác nhau. Điều này tạo nên một bản nhạc có nhiều nốt trầm bổng khác nhau, như là chai nhiều nước sẽ phát ra âm thanh trầm hơn và ngược lại, chai ít nước sẽ phát ra âm thanh cao hơn.