BÀI 20. CÁC CHÂU LỤC VÀ ĐẠI DƯƠNG TRÊN THẾ GIỚI

MỞ ĐẦU

Dựa vào kiến thức đã học, em hãy cho biết trên thế giới có bao nhiêu châu lục và đại dương. Nêu tên các châu lục và đại dương đó.

Giải nhanh:

• Trên thế giới có 6 châu lục: châu Âu, châu Á; châu Nam Cực, châu Đại Dương; châu Mỹ, châu Phi. 
• Có 5 đại dương trên thế giới: Thái Bình Dương là lớn nhất và sâu nhất, thứ hai là Đại Tây Dương, tiếp theo là Ấn Độ Dương, Nam Đại Dương, nhỏ và nông nhất là Bắc Băng Dương.

1. VỊ TRÍ 

Câu hỏi: Quan sát hình 1, em hãy:

• Xác định vị trí địa lí của các châu lục trên lược đồ.
• Cho biết mỗi châu lục tiếp giáp với châu lục và đại dương nào

Giải nhanh:

a, Châu Âu và phần lớn châu Á nằm ở bán cầu Bắc; châu Nam Cực và phần lớn châu Đại Dương nằm ở bán cầu Nam; châu Mỹ, châu Phi nằm ở cả bán cầu Bắc và bán cầu Nam.

b, 

2. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN CỦA CÁC CHÂU LỤC

Châu Á

Câu hỏi: - Đọc thông tin và quan sát hình 2, em hãy nêu một số đặc điểm tự nhiên của châu Á.

- Chỉ trên quả địa cầu dây núi Hi-ma-lay-a (Himalaya); sơn nguyên Tây Tạng; các đồng bằng Tây Xi-bia (Siberia), An – Hằng.

Giải nhanh:

Đặc điểm tự nhiên của châu Á

• Châu Á có diện tích là núi , cao nguyen và nhiều đồng bằng rộng lớn. 
• Có đủ các đới khí hậu trên Trái Đất: đới nóng, đới ôn hoà và đới lạnh. 
• Châu Á có nhiều sông lớn  
• Thảm thực vật đa dạng.

Châu Âu

Câu hỏi: - Đọc thông tin và quan sát hình 3, em hãy nêu một số đặc điểm tự nhiên của châu Âu. 

- Chỉ trên quả địa cầu dãy núi U-ran (Ural), An-pơ (Alps); các đồng bằng Đông Âu, Bắc Âu.

Giải nhanh:

- Châu Âu có địa hình đồng bằng là chủ yếu. 

- Phần lớn các dãy núi ở châu Âu có độ cao trung bình và thấp 

- Châu Âu nằm chủ yếu trong đới khí hậu ôn hoà với bốn mùa rõ rệt.

-  Có nhiều sông nhưng ít sông lớn. 

- Thảm thực vật chủ yếu là rừng lá kim và rừng là rộng

Châu Phi

Câu hỏi: - Đọc thông tin và quan sát hình 4, em hãy nêu một số đặc điểm tự nhiên của châu Phi. 

- Chỉ trên quả địa cầu hai sơn nguyên lớn ở châu Phi là Ê-ti-ô-pi-a (Ethiopia) và Đông Phi.

Giải nhanh:

- Địa hình châu Phi tương đối cao. Toàn bộ châu lục như một cao nguyên khổng lồ, trên đó có các bồn địa lớn. 

- Châu Phi có khí hậu nóng và khô bậc nhất thế giới, có ít sông, nhưng có sông Nin (Nile) dài nổi tiếng thế giới. 

- Hoang mạc và xa-van là những cảnh quan thiên nhiên phổ biến ở châu Phi. Xa-ha-ra (Sahara) là hoang mạc lớn nhất thế giới.

Châu Mỹ

Câu hỏi: - Đọc thông tin và quan sát hình 5, em hãy nêu một số đặc điểm tự nhiên của châu Mỹ.

- Chỉ trên quả địa cầu hệ thống núi Coóc-đi-e (Cordillera) và dãy An-đét (Andes); đồng bằng Trung Tâm và đồng bằng A-ma-dón (Amazon).

Giải nhanh:

- Châu Mỹ có ba khu vực địa hình rõ rệt: núi cao, đồng bằng, núi thấp và cao nguyên

- Trong đó có hệ thống núi Coóc-đi-e và dây An-đét cao, đồ sộ trên thế giới. 

- Đồng bằng A-ma-dồn là đồng bằng rộng và bằng phẳng nhất thế giới. 

- Châu Mỹ có đủ các đới khí hậu. 

- Mạng lưới sông, hồ ở đây khá phát triển. 

Châu Đại Dương 

Câu hỏi: - Đọc thông tin và quan sát hình 6, em hãy nêu một số đặc điểm tự nhiên của châu Đại Dương.

- Chỉ trên quả địa cầu dây Trường Sơn Ô-xtrây-li-a (Australia).

Giải nhanh:

- Châu Đại Dương gồm lục địa Ô-xtrây-li-a, các đảo, quần đảo ở vùng trung tâm và tây nam Thái Bình Dương. 

- Lục địa Ô-xtrây-li-a bao gồm ba khu vực địa hình chính: núi, cao nguyên, vùng đất thấp và có khí hậu khô hạn là chủ yếu.

-  Châu lục này có ít sông, hồ. Phần lớn diện tích lục địa là hoang mạc và xa-van. Có nhiều sinh vật độc đáo

- Phần lớn các đảo, quần đảo có khí hậu nóng ẩm, có rừng rậm hoặc rừng dừa bao phủ

Châu Nam Cực

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 7, em hãy nêu một số đặc điểm tự nhiên của châu Nam Cực

Giải nhanh:

- Châu Nam Cực nằm chủ yếu ở trong vòng cực Nam. 

- Đây là châu lục lạnh nhất thế giới, quanh năm nhiệt độ dưới 0 °C. 

- Thực vật ở châu lục này rất nghèo nàn, chỉ có rêu và địa y mọc ở các ốc đảo vào mùa hạ. Động vật tiêu biểu nhất nơi đây là chim cánh cụt.

Khám phá: Hãy chia sẻ thông tin và hình ảnh về đặc điểm tự nhiên nổi bật nhất của một châu lục mà em đã tìm hiểu

Giải nhanh:

Đặc điểm tự nhiên của Châu Á:

-Vị trí địa lí:

+ Tiếp giáp nhiều khu vực ở Châu Á và giáp biển.

+ Gồm các quốc gia: Ấn Độ, Bu - tan, Nê - pan, Băng - đa - lét, Pa - ki - xtan,....

-Địa hình: có sự phân hóa từ Bắc xuống Nam. 

-Khí hậu: nhiệt đới gió mùa.

- Sông ngòi: Có những dòng sông lớn như Ấn, Hằng, Bra - ma - pút,....

-Cảnh quan: rừng nhiệt đới ẩm, xavan (thảm cỏ), hoang mạc và núi cao.

3. VỊ TRÍ ĐỊA LÝ VÀ MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM CỦA CÁC ĐẠI DƯƠNG 

Câu hỏi: Dựa vào quả địa cầu, hình 1 và bàng 1, em hãy:

• Chỉ vị trí địa lí của các đại dương trên hình 1 hoặc quả địa cầu.

• Cho biết mỗi đại dương tiếp giáp với châu lục và đại dương nào.

• So sánh diện tích, độ sâu trung bình của các đại dương

Giải nhanh:

a, Mỗi đại dương tiếp giáp với: 

b,  Đại dương có diện tích, độ sâu lớn nhất là Thái Bình Dương, bé nhất là Bắc Băng Dương

LUYỆN TẬP

Câu 1: Trò chơi “Tiếp sức": Dân các thẻ chữ hoặc viết tên các dây núi, đồng bằng, sơn nguyên vào sơ đồ theo gợi ý dưới đây.

- Dãy núi: Hi-ma-lay-a, An-po, Coóc-di-e, An-đét, Trường Sơn, Ô-xtrây-li-a.

- Đồng bằng: Tây Xi-bia, Ấn – Hằng, Trung Âu, Đông Âu, Trung Tâm, A-ma-don.

- Sơn nguyên: Tây Tạng, Ê-ti-ô-pi-a, Đông Phi.

Giải nhanh:

• Châu Á: Himalaya, Trường sơn, Tây Xi-bia, Ấn – Hằng, Tây Tạng
• Châu Âu: Trung Âu, Đông Âu
• Châu Mỹ: Cooc-đi-e, Trung Tâm, Amadon
• Châu đại dương: Ô-xtrây-li-a.
• Châu Phi: Ê-ti-ô-pi-a, Đông Phi

Câu 2: Hoàn thành bảng theo mẫu gợi ý dưới đây vào vở ghi để so sánh một số đặc điểm tự nhiên của các châu lục

Giải nhanh:

VẬN DỤNG

Lựa chọn và thực hiện một trong hai nhiệm vụ dưới đây: 

Câu 1: Nếu được đi du lịch, em mong muốn đến châu lục nào? Vì sao? 

Giải nhanh:

Em muốn đến châu Âu vì Châu Âu hấp dẫn với những thành phố lịch sử, công trình kiến trúc độc đáo và văn hóa đa dạng. 

Câu 2: Hãy sưu tầm tư liệu và giới thiệu về một đại dương theo gợi ý: tên, vị trí địa lý, diện tích, độ sâu trung bình

Giải nhanh:

Tên: Đại Tây Dương 

Vị trí: nối liền với Thái Bình Dương bởi Bắc Băng Dương về phía Bắc và hành lang Drake về phía Nam. Đại tây dương còn ăn thông với Thái bình dương qua một công trình nhân tạo là kênh đào Panama, và được ngăn với Ấn Độ Dương bởi kinh tuyến 20 độ Đông.

Diện tích: 106.4 triệu km²

Độ sâu trung bình 3338 m