BÀI 20. CÁC CHÂU LỤC VÀ ĐẠI DƯƠNG TRÊN THẾ GIỚI

I - MỤC TIÊU BÀI HỌC

• Xác định được vị trí địa lí của các châu lục, một số dãy núi, cao nguyên, đồng bằng lớn của thế giới trên bản đồ, lược đồ hoặc quả địa cầu.
• Nêu và so sánh được một số đặc điểm tự nhiên (địa hình, khí hậu, sông ngòi, thiên nhiên,...) của các châu lục.
• Kể được tên và xác định được vị trí địa lí của các đại dương trên bản đồ hoặc quả địa cầu.
• Sử dụng bảng số liệu và lược đồ hoặc bản đồ, so sánh được diện tích, độ sâu của các đại dương.

II - NHỮNG KIẾN THỨC CẦN GHI NHỚ

1. Vị trí địa lí các châu lục

- Trên thế giới có sáu châu lục. Trong đó, châu Âu và phần lớn châu Á nằm ở bán cầu Bắc; châu Nam Cực và phần lớn châu Đại Dương nằm ở bán cầu Nam; châu Mỹ, châu Phi nằm ở cả bán cầu Bắc và bản cầu Nam.

2. Đặc điểm tự nhiên các châu Lục

Châu Á

- Châu Á có 3/4 diện tích là núi và cao nguyên, nhiều đồng bằng rộng lớn.

- Đây là châu lục có đủ các đới khí hậu trên Trái Đất.

- Châu Á có nhiều sông lớn.

- Thảm thực vật đa dạng.

Châu Âu

- Châu Âu có địa hình đồng bằng là chủ yếu, chiếm 2/3 diện tích lãnh thổ.

- Phần lớn các dãy núi ở châu Âu có độ cao trung bình và thấp. 

- Châu Âu nằm chủ yếu trong đới khí hậu ôn hoà với bốn mùa rõ rệt.

-  Đây là châu lục có nhiều sông nhưng ít sông lớn.

- Thảm thực vật chủ yếu là rừng lá kim và rừng là rộng

Châu Phi

- Địa hình châu Phi tương đối cao. Toàn bộ châu lục như một cao nguyên khổng lồ, trên đó có các bồn địa lớn.

- Châu Phi có khí hậu nóng và khô bậc nhất thế giới. Châu lục này có ít sông, nhưng có sông Nin (Nile) dài nổi tiếng thế giới.

- Hoang mạc và xa-van là những cảnh quan thiên nhiên phổ biến ở châu Phi. 

Châu Mỹ

- Châu Mỹ có ba khu vực địa hình rõ rệt.

- Châu Mỹ có đủ các đới khí hậu.

- Mạng lưới sông, hồ ở đây khá phát triển.

- Đây là châu lục có nhiều cảnh thiên nhiên khác nhau. 

Châu Đại Dương

- Châu Đại Dương gồm lục địa Ô-xtrây-li-a, các đảo, quần đảo ở vùng trung tâm và tây nam Thái Bình Dương.

- Lục địa Ô-xtrây-li-a bao gồm ba khu vực địa hình chính.

- Châu lục này có ít sông, hồ. Phần lớn diện tích lục địa là hoang mạc và xa-van. Sinh vật có nhiều loài độc đáo.

- Phần lớn các đảo, quần đảo có khí hậu nóng ẩm, có rừng rậm hoặc rừng dừa bao phủ.

Châu Nam Cực

- Châu Nam Cực nằm chủ yếu ở trong vòng cực Nam.

- Đại bộ phận lãnh thổ bị băng bao phủ, tạo thành các cao nguyên băng khổng lồ. 

- Thực vật ở châu lục này rất nghèo nàn, chỉ có rêu và địa y mọc ở các ốc đảo vào mùa hạ. Động vật tiêu biểu nhất nơi đây là chim cánh cụt.

3. Vị trí địa lí và một số đặc điểm của các đại đương

- Trên thế giới có năm đại dương, các đại dương đều có diện tích lớn và thông với nhau. Tuy nhiên, mỗi đại dương vẫn có những điểm khác biệt về diện tích, độ sâu trung bình,...

+ Đại dương có diện tích lớn nhất là Thái Bình Dương, diện tích bé nhất là Bắc Băng Dương.

+ Đại Dương có độ sâu lớn nhất là Thái Bình Dương.