BÀI 7. NĂNG LỰC CẦN THIẾT CỦA NGƯỜI KINH DOANH

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Em hãy chia sẻ câu chuyện về một doanh nhân thành công. Theo em, yếu tố nào đã mang lại sự thành công của doanh nhân trong câu chuyện đó?

Giải nhanh

Richard Branson (sinh năm 1950) hiện sở hữu khối tài sản 5,3 tỷ USD theo thống kê của Forbes và là ông chủ của Tập đoàn Virgin nổi tiếng thế giới. 

Những yếu tố đã mang lại sự thành công cho ông:

- Ông có ý tưởng kinh doanh từ rất sớm

- Không ngại gian khó, thất bại

- Lập kế hoạch cho bản thân

KHÁM PHÁ

1. Năng lực cần thiết của người kinh doanh

Câu hỏi: Em hãy đọc thông tin dưới đây và trả lời câu hỏi

        THÔNG TIN 

      Năm 20 tuổi, Lương Văn Can đi thi và đỗ cử nhân tại trường thi Hương tại Hà Nội. Phụng sự Tổ quốc - đó là mục tiêu cao nhất mà danh sĩ họ Lương đặt ra. Trong khi bị đi đày sang Campuchia, Lương Văn Can đã biến cái rủi thành một cơ hội: cụ là người Việt tiên phong khai phá một thị trường bỏ ngỏ, mở đường cho một phong trào buôn bán sang Campuchia. Những đồng tiền kiếm được từ việc kinh doanh lại được đóng góp cho phong trào cách mạng.

       Với những cá nhân có chí khí, họ có thể xoay chuyển tình huống, họ biết biến những yếu tố bất lợi thành một thời cơ mới. Trong thời gian kiếm kế sinh nhai tại Nam Vang, Lương Văn Can đã phát hiện ra nơi đây chính là một thị trường đầy tiềm năng còn đang bị bỏ ngỏ. Hàng hóa sơ sài và việc buôn bán cũng không mấy được chú trọng phát triển. Điều này cho ta thấy ở Lương Văn Can một sự nhạy bén khác thường trong lĩnh vực kinh doanh. Sau những suy tính, tự vạch ra đường đi nước bước cụ thể, Lương Văn Can bí mật liên lạc với gia đình, quyết tâm thành lập một đường dây buôn bán xuyên biên giới Việt Nam - Campuchia. Để mở được đường dây vuôn bán này là cả một quá trình tìm hiểu thị trường rất cặn kẽ, giá cả các mặt hàng hiếm ở Nam Vang và so sánh với giá cả hàng hóa ở Việt Nam.

      Theo kế hoạch của cụ, mọi người chia nhau đi nghiên cứu thị trường rồi kín đáo liên hệ với bà Cử Can ở Hà Nội và các thương gia trong nước, thiết lập một đường dây thương mại bí mật xuyên biên giới, dùng tiếng lóng đánh điện tín về Hà Nội và Sài Gòn để đặt hàng đưa sang Nam Vang. Việc buôn bán từ đó phát triển rất nhanh.

       Cụ Lương Văn Can còn chỉ ra những điểm hạn chế chính của người làm kinh doanh Việt Nam thời bấy giờ: không có thương phẩm, không có thương đạo, không có thương học, không biết giao thiệp, không biết trân trọng nghề, không có kiên tâm, không có tín thực,...

(Trích Nguyễn Hồng Dung, Lương Văn Can - xây dựng đạo đức kinh doanh cho người Việt, NXB Trẻ, 2007)

- Từ thông tin trên, em hãy xác định khả năng phân tích thị trường và tầm nhìn chiến lược trong kinh doanh của cụ Lương Văn Can.

- Cụ Lương Văn Can đã tổ chức thực hiện chiến lược kinh doanh như thế nào?

- Người kinh doanh cần có những năng lực kinh doanh nào?

Giải nhanh

- Khả năng phân tích thị trường: phát hiện ra Campuchia chính là một thị trường đầy tiềm năng còn đang bị bỏ ngỏ.

- Tầm nhìn chiến lược trong kinh doanh: Hàng hóa sơ sài và việc buôn bán cũng không mấy được chú trọng phát triển. Điều này cho ta thấy ở Lương Văn Can một sự nhạy bén khác thường trong lĩnh vực kinh doanh. 

- Cụ Lương Văn Can đã tổ chức thực hiện chiến lược kinh doanh: mọi người chia nhau đi nghiên cứu thị trường rồi kín đáo liên hệ với bà Cử Can ở Hà Nội và các thương gia trong nước, thiết lập một đường dây thương mại bí mật xuyên biên giới, dùng tiếng lóng đánh điện tín về Hà Nội và Sài Gòn để đặt hàng đưa sang Nam Vang.

- Người kinh doanh cần có những năng lực kinh doanh: 

+ Năng động, sáng tạo

+ Chuyên môn, nghiệp vụ

+ Quản lí, lãnh đạo

2. Đánh giá năng lực của người kinh doanh

Câu hỏi: Em hãy quan sát mô hình, đọc trường hợp sau và thực hiện yêu cầu

       Trường hợp

      Sau khi tham gia vào lĩnh vực xây dựng, ông T nhận thấy nhu cầu về lĩnh vực này ngày càng tăng. Hiện nay, vật liệu gạch có tác dụng làm vách ngăn, ít có giá trị chịu lực, cách âm, cách nhiệt và độ bền không cao. Với kinh nghiệm và kiến thức chuyên môn, ông đã quyết tâm phát triển công nghệ xây dựng tường đúc sẵn. Cùng đội ngũ nhân viên kinh nghiệm lâu năm, ông T đầu tư công nghệ sản xuất, phát triển hệ thống trang web, tư vấn và hỗ trợ tiêu dùng. Với tính ưu việt là thi công nhanh, tác dụng cách âm, cách nhiệt và chịu lực tốt nên sản phẩm được các chủ đầu tư yêu thích. Khi kinh doanh có lợi nhuận, ông thưởng cổ phần cho nhân viên xuất sắc, gắn bó lâu dài với công ty.

Câu hỏi:

- Em hãy nêu những điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của ông T trong kinh doanh qua trường hợp trên.

- Sử dụng mô hình SWOT, em hãy đánh giá những điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức khi em là một nhà kinh doanh.

Giải nhanh
Điểm mạnh:

• Kinh nghiệm và kiến thức chuyên môn của ông T

• Đội ngũ nhân viên kinh nghiệm lâu năm

• Công nghệ sản xuất phát triển hệ thống trang web của ông

• Khả năng thi công nhanh, tác dụng cách âm, cách nhiệt và chịu lực tốt 

Điểm yếu:

• Không có nhiều thông tin về vấn đề kỹ thuật của sản phẩm

• Giá trị chịu lực, cách âm, cách nhiệt và độ bền không cao

Cơ hội:

• Nhu cầu về lĩnh vực xây dựng ngày càng tăng

• Công nghệ sản xuất và phát triển hệ thống trang web

• Khả năng thi công nhanh, tác dụng cách âm, cách nhiệt và chịu lực tốt

Thách thức:

• Không có nhiều thông tin về vấn đề kỹ thuật của sản phẩm

• Các đối thủ cạnh tranh trên thị trường

LUYỆN TẬP

Bài tập 1: Em đồng tình hay không đồng tình với nhận định sau đây? Vì sao?

a. Năng lực kinh doanh phải đi cùng với nguồn vốn mới khởi nghiệp.

b. Người kinh doanh có năng lực sẽ giúp cho doanh nghiệp thích ứng với những thay đổi của thị trường một cách tốt nhất.

c. Trong kinh doanh, chỉ cần năng động, sáng tạo, luôn dám nghĩ dám làm là đủ.

d. Người kinh doanh tự đánh giá được năng lực của bản thân sẽ đưa ra những quyết định chính xác.

Giải nhanh

Em đồng tình với nhận định sau:

a. Năng lực kinh doanh phải đi cùng với nguồn vốn mới khởi nghiệp. Việc đầu tư vào năng lực kinh doanh là một trong những cách hiệu quả nhất để khởi nghiệp. 

b. Bởi vì, người kinh doanh có năng lực là rất quan trọng để giúp doanh nghiệp thích nghi với những thay đổi trong thị trường. Những nhà kinh doanh có thể giúp doanh nghiệp để đưa ra quyết định tốt hơn về các chiến lược, kinh doanh và những thay đổi thị trường.

d. Bởi vì, người kinh doanh tự đánh giá năng lực của bản thân sẽ giúp họ quyết định và lựa chọn những quyết định đúng và hiệu quả nhất.

Em không đồng tình với nhận định sau:

c. Bởi vì, ngoài những năng lực đó thì cần phải có chuyên môn nghiệp vụ; quản lí, lãnh đạo; thiết lập quan hệ, nắm bắt thông tin;...

Bài tập 2: Em hãy đánh giá năng lực kinh doanh của từng chủ thể trong các trường hợp sau:

a. Bà H kinh doanh từ năm 16 tuổi và đã thành công trong ngành chế biến thuỷ sản. Bà mạnh dạn đầu tư xây dựng nhà máy hiện đại. Sản phẩm của doanh nghiệp không chỉ được tiêu thụ tại các siêu thị lớn, nhỏ mà còn cả hệ thống bán lẻ. Không chỉ tạo ra sản phẩm có chất lượng cao, giá cả ổn định, bà còn tạo vốn cho ngư dân và các đơn vị liên kết phát triển. Bà tích cực hợp tác với các nhà khoa học để chuyển giao khoa học công nghệ, nâng cao năng suất và chất lượng. Bà rất quan tâm đến đời sống người lao động nữ. Bà đã được tặng nhiéu bằng khen và danh hiệu vì những đóng góp của mình.

b. Anh N có ý tưởng thành lập doanh nghiệp sản xuất mĩ phẩm. Anh đã phát huy thế mạnh của bản thân về kiến thức hoá học, sinh học, dược học, cho ra các sản phẩm chất lượng và an toàn. Thông qua việc khảo sát thị hiếu của thị trường, anh lên kế hoạch kinh doanh, hưởng đến các sản phẩm vì sắc đẹp, sức khoẻ người tiêu dùng. Dù phải đối diện với rất nhiều thử thách vì là doanh nghiệp mới; nguy cơ cạnh tranh của các doanh nghiệp cùng ngành; nhưng anh N tin với sự quyết tâm và kiên trì học hỏi, đi từng bước nhỏ, lên kế hoạch cụ thể, đặt chất lượng sản phàm lên hàng đầu thì doanh nghiệp sẽ xây dựng được thương hiệu.

Giải nhanh

a. Bà H có năng lực kinh doanh rất tuyệt vời. Bà có khả năng đầu tư xây dựng nhà máy hiện đại, sản xuất sản phẩm chất lượng cao, giá cả ổn định, tạo vốn cho ngư dân và các đơn vị liên kết phát triển, hợp tác với các nhà khoa học để chuyển giao khoa học công nghệ, quan tâm đến nhu cầu và đời sống người lao động nữ.

b. Anh N cũng có năng lực kinh doanh rất tốt. Anh tận dụng thế mạnh của bản thân trong các lĩnh vực

Bài tập 3: Hãy chia sẻ tấm gương về một doanh nhân mà em yêu thích, từ đó rút ra bài học cho bản thân

Giải nhanh

Em thích doanh nhân Richard Branson. Ông là một trong những người đã giúp thương hiệu Virgin trở thành một trong những thương hiệu hàng đầu trên thế giới. Ông cũng đã đem lại nhiều lợi ích cho xã hội 

VẬN DỤNG

Em hãy lập kế hoạch để phát triển năng lực kinh doanh của bản thân.

Giải nhanh

HS tự lập kế hoạch (gợi ý: Ví dụ về lập kế hoạch kinh doanh quán nước )