BÀI 7: SẢN XUẤT KINH DOANH VÀ CÁC MÔ HÌNH SẢN XUẤT KINH DOANH

Mở đầu

Câu hỏi: Em hãy kể một số hoạt động sản xuất kinh doanh của gia đình hoặc những cơ sở sản xuất kinh doanh nơi em sinh sống và cho biết hoạt động đó góp phần gì cho đời sống xã hội.

Giải nhanh:

 Dịch vụ: Internet, chuyển phát... thuận tiện cho việc gửi hàng hoá 

Vai trò sản xuất kinh doanh

Câu 1: Anh T đã cung cấp dịch vụ để phục vụ bà con địa phương với mục đích gì? Hoạt động này có điểm gì khác so với hoạt động sản xuất trước đây?

Giải nhanh:

Phát triển chăn nuôi, đồng thời nuôi thêm hơn 60 con lợn mỗi năm.

Câu 2: Hoạt động sản xuất của anh T mang lại lợi ích gì cho gia đình và xã hội?

Giải nhanh:

Có thêm thu nhập, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội cho quê hương đất nước.

Một số mô hình sản xuất kinh doanh

a) Mô hình hộ sản xuất kinh doanh:

Câu 1: Việc sản xuất kinh doanh của hộ gia đình anh T do ai chịu trách nhiệm sản xuất và tiêu thụ sản phẩm? số lao động tham gia là bao nhiêu?

Giải nhanh:

Anh T - toàn bộ thành viên trong gia đình anh T.

Câu 2: Em có nhận xét gì về quy mô kinh doanh, khả năng huy động vốn của hộ gia đình anh T?

Giải nhanh:

Quy mô nhỏ lẻ, dễ hoạt động sản xuất. 

b) Mô hình hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã sản xuất kinh doanh:

Câu hỏi: Hợp tác xã đoàn kết gồm mấy thành viên? Hoạt động của hợp tác xã dựa trên nguyên tắc nào? Ưu điểm của mô hình hợp tác xã so với mô hình hộ sản xuất kinh doanh là gì?Theo em, Tại sao anh T phải liên kết với các hộ gia đình khác?

Giải nhanh:

- 8 thành viên.

- Tự nguyện, tự chủ, tự chịu trách nhiệm, bình đẳng và dân chủ trong quản lí.

- Điều kiện sản xuất theo tiêu chuẩn mới, thu được kết quả cao hơn 

- Huy động vốn dễ dàng, nâng cao mức thu nhập cho mõi hộ gia đình.

c) Mô hình doanh nghiệp:

Câu 1: Em hãy nêu những biểu hiện tính hợp pháp và tính tổ chức của doanh nghiệp X.

Giải nhanh:

Kinh doanh mặt hàng điện tử gia dụng, có trụ sở giao dịch, có cơ cấu nhân sự, bộ máy điều hành. 

Câu 2: Ông Q có quyền sở hữu, quản lí và thực hiện nghĩa vụ đối với doanh nghiệp X trước pháp luật như thế nào?

Giải nhanh:

Đầu tư trang thiết bị, đáp ứng yêu cầu của khách hàng lớn.

Câu 3: Công ty hợp doanh QT được thành lập bởi những ai? Các thành viên hợp doanh có quyền và nghĩa vụ gì trong công ty? Các thành viên góp vốn có quyền lợi và nghĩa vụ gì trong công ty ?

Giải nhanh:

- Ông T và Ông Q

- Quyền ngang nhau trong quản lý công ty, tiến hành các hoạt động kinh doanh, cùng liên đới chịu trách nhiệm về các nghĩa vụ công ty.

- Chịu trách nhiệm về các khoản nợ trong phạm vi số vốn đã cam kết vào công ty. 

Câu 4: Theo em công ty hợp doanh có ưu điểm gì so với công ty tư nhân?

Giải nhanh:

Huy động nguồn vốn, tăng người để cùng quản lý công ty, tạo được sự tin cậy 

Câu 5: Em có nhận xét gì về mục đích thành lập công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên của anh N?

Giải nhanh:

Chỉ phải chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của công ty trong phạm vi số vốn điều lệ mà không lo ảnh hưởng đến các tài sản khác của gia đình.

Câu 6: Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên của anh N được chuyển đổi thành công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên như thế nào ? Cơ chế tổ chức và hoạt động ra sao ?

Giải nhanh:

- 4 người bạn thân đầu tư thêm 4 tỉ đồng vào vốn điều lệ 

- Cả năm người hợp thành hội đồng thành viên, duy trì hoạt động công ty, chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác 

Câu 7: Công ty cổ phần A được hình thành như thế nào? Em hãy nêu phương thức hoạt động của công ty cổ phần?

Giải nhanh:

- Vốn đóng góp của hàng trăm cổ đông

- Hằng năm công ty tổ chức đại hội cổ đông, bầu ra hội đồng quản trị. Công ty được phát hành chứng khoán để huy động vốn. các cổ đông được chia lợi tức cổ phần theo số cổ phần đóng góp cho công ty.

Câu 8: Em hãy phân tích số vốn của doanh nghiệp K trước và sau khi cổ phần hoá

Giải nhanh:

Doanh nghiệp 100% vốn nhà nước => Số vốn nhà nước chỉ còn chiếm 54% vốn của công ty, phần còn lại cho phép tư nhân đầu tư.

Luyện tập

Câu 1: Em đồng tình hay không đồng tình với những ý kiến nào sau đây?

a. Sản xuất kinh doanh góp phản làm giảm tệ nạn xã hội.

b. Kinh doanh phát triển làm hạn chế các nghề truyền thống ở địa phương.

c. Kinh doanh trực tuyến không đòi hỏi phải đầu tư nhiều nhà xưởng và trí tuệ.

d. Sản xuất kinh doanh góp phần quan trọng để thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh.

Giải nhanh:

a. Đồng ý. Vì tạo công ăn việc làm cho người dân có thu nhập, cuộc sống ổn định

b. Đồng ý. Vì kinh doanh phát triển, khoa học kĩ thuật cũng được cải thiện tiên tiến. c. Không đồng ý. Vì kinh doanh trực tuyến chỉ cần chiến lược kinh doanh tốt

d. Đồng ý. Vì thúc đẩy nền kinh tế phát triển

Câu 2: Em hãy cùng các bạn trong nhóm thảo luận đề nhận biết điểm khác nhau của các mô hình sản xuất kinh doanh:

a. giữa mô hinh hộ sản xuất kinh doanh và doanh nghiệp tư nhân.

b. giữa mô hinh hộ sản xuất kinh doanh và hợp tác xã.

c. giữa doanh nghiệp tư nhân với công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên.

d. giữa công ty tư nhân và công ty hợp danh.

e. giữa công ty cổ phần và công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên.

Giải nhanh:

a.

• Doanh nghiệp tư nhân: không có tư cách pháp nhân, chủ doanh nghiệp chịu trách nhiệm vô hạn về tài sản của Chủ doanh nghiệp.
• Hộ kinh doanh: không có tư cách pháp nhân, chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của chủ hộ, tính chất hoạt động manh mún.

b.

• Hợp tác xã: Được phép góp vốn, mua bán cổ phần và thành lập doanh nghiệp với tư cách hợp tác xã nhưng không được vượt quá 50% vốn điều lệ (ghi trong báo cáo tài chính gần nhất). 
• Hộ kinh doanh: Chỉ được tham gia với tư cách pháp nhân trong các hoạt động mua, góp vốn, mua cổ phần doanh nghiệp.

c.

• Công ty tư nhân: không được phát hành bất cứ loại chứng khoán nào để huy động vốn. 
• Công ty TNHH 1 thành viên: Để huy động vốn, công ty TNHH 1 thành viên có thể phát hành trái phiếu và được phát hành cổ phần trong trường hợp chuyển đổi loại hình doanh nghiệp thành công ty cổ phần

d.

•  Doanh nghiệp tư nhân: Do một cá nhân làm chủ và tự chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về hoạt động của doanh nghiệp.
• Công ty Hợp danh: Do ít nhất 2 cá nhân là đồng chủ sở hữu công ty và được gọi là thành viên hợp danh, cùng nhau chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về nghĩa vụ của công ty.

e.

• Công ty trách nhiệm hữu hạn từ hai thành viên trở lên, vốn điều lệ không chia thành cổ phần hay cổ phiếu, tỷ lệ vốn góp có thể là những phần không bằng nhau.
• Nhưng đến công ty cổ phần có sự khác biệt đó là Vốn điều lệ được chia thành những phần bằng nhau gọi là cổ phần và được ghi nhận bằng cổ phiếu.

Câu 3: Em hãy tìm hiểu các mô hình sản xuất kinh doanh ở địa phương theo gợi ý sau:

- Tìm hiểu và nhận xét ưu điểm, hạn chế của một số mô hinh hộ sản xuất kinh doanh ở địa phương em.

- Tìm hiểu một mô hinh hợp tác xã sản xuất kinh doanh trong thực tế, giới thiệu mô hình này với các bạn trong lớp.

- Tìm hiểu trong thực tiễn một doanh nghiệp thuộc một trong các loại hình sau và giới thiệu vài nét về doanh nghiệp đó: doanh nghiệp tư nhân, công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên, công ty trách nhiệm hữu hạn có hai thành viên trở lên, doanh nghiệp nhà nước.

Giải nhanh:

Ưu điểm của hộ kinh doanh:

- Hồ sơ thành lập và thủ tục thành lập hộ kinh doanh đơn giản 

- Chế độ chứng từ, sổ sách, kế toán đơn giản;

Nhược điểm của hộ kinh doanh:

- Chủ thể thành lập chỉ bao gồm: Cá nhân và các thành viên trong hộ gia đình 

Câu 4: Em có lời khuyên gì với các nhân vật trong những tình huống sau?

a. Những ngày nóng nhàn, anh C cùng nhiều thanh niên trong xã lên thảnh phố làm thuê.

Lao động vất vả, phải sống xa nhà, tốn thêm chỉ phi thuê nhà trọ, ăn uống, xe cộ....nhưng thu nhập cũng chăng được bao nhiêu. Mới đây, có người bà con khuyên anh chọn một mô hình kinh doanh phù hợp để phát triển sự nghiệp ở quê, không lên thành phố làm thuê nữa.

Theo em, anh C có nên làm theo lời khuyên đó không? Vì sao?

b. Các bạn trong lớp 10A đều yêu mến N vi bạn không chỉ học giỏi mà còn rất khéo tay, làm được nhiều loại bánh ngon. Nhà ở ngay gần chợ phố huyện, nhận thấy khả năng có thể kinh doanh đẻ phát triển kinh tế gia đỉnh. N có ý định sau khi tốt nghiệp phổ thông sẽ học thêm kĩ thuật làm bánh để mở cửa hàng chuyên kinh doanh bánh tại nhà. Tuy nhiên, nhiều bạn trong lớp khuyên N nên học đại học để có cơ hội kiếm được nhiều việc làm tốt hơn.

Em có lời khuyên gì cho bạn N?

Giải nhanh:

a.  Nên. Vì chọn mô hình khác để kinh doanh vừa thu lại lợi nhuận cao hơn

b. Thử trải nghiệm mở tiệm bánh vì nếu yêu thích sẽ có thành công

Vận dụng

Câu 1: Em hãy viết bài giới thiệu dự định mô hình kinh doanh trong tương lai của bản thân hoặc gia đỉnh và giới thiệu với các bạn.

Giải nhanh:

Kinh doanh quán ăn vặt: Cửa hàng Gà rán, đồ ăn vặt cho họ

Câu 2: Em hãy viết bài và chuẩn bị tham gia cuộc thi thuyết trình về sự đóng góp của sản xuất kinh doanh đối với đời sống kinh tế — xã hội ở địa phương.

Giải nhanh:

Gợi ý:

• Thứ nhất, về tình hình số lượng, vốn và lao động. DNNN chiếm 0,38% về số lượng doanh nghiệp, 7,6% lao động, 28,6% tổng nguồn vốn và riêng doanh nghiệp 100% vốn nhà nước chiếm 0,18% về số lượng doanh nghiệp, 4,3% lao động, 12,9% tổng nguồn vốn.
• Thứ hai, về kết quả sản xuất, kinh doanh. Tỷ lệ đóng góp của DNNN về doanh thu và lợi nhuận ngày càng giảm mạnh. 
• Thứ ba, về hiệu quả sản xuất, kinh doanh. Theo Sách trắng doanh nghiệp năm 2020 của Tổng cục Thống kê, khu vực DNNN có 2.269 doanh nghiệp: 1.773 doanh nghiệp kinh doanh có lãi (chiếm 78,5%), 51 doanh nghiệp kinh doanh hòa vốn (chiếm 2,2%) và 436 doanh nghiệp kinh doanh lỗ (chiếm 19,3%).