VĂN BẢN. THẠCH SANH

CHUẨN BỊ

Câu 1: Khi đọc hiểu truyện có tích, các em cần chú ý:

- Truyện kể về việc gì? Xác định những sự kiện chính trong truyện.

- Truyện kể về ai? Ai là nhân vật nổi bật? Kết thúc truyện, số phận các nhân vật như thế nào?

- Qua diễn biến và kết thúc của truyện, tác giả đân gian muốn ca ngợi, phê phán hay nói lên ước mơ gì? Điều đó có liên quan như thế nào đến cuộc sống hiện nay?

- Những chỉ tiết nào trong truyện là chỉ tiết hoang đường, kì ảo? Những chi tiết này có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung và nghệ thuật của truyện?

Đáp án chuẩn:

- Truyện kể về việc gì? Xác định những sự kiện chính trong truyện:

+ Sự ra đời và lớn lên kì lạ của Thạch Sanh.

+ Gặp Lý Thông và kết nghĩa anh em.

+ Đi canh miếu và diệt chằn tinh.

+ Giết đại bàng, cứu công chúa, bị Lý Thông lấp cửa hang.

+ Thạch Sanh đối với 18 nước.

+ Về già, vua truyền ngôi cho Thạch Sanh.

+ Truyện kể về Thạch Sanh. Thạch Sanh là nhân vật nổi bật.

+ Kết thúc truyện, số phận các nhân vật:

+ Ước mơ lớn nhất của nhân dân muốn gửi gắm trong cuộc chiến cái thiện thắng cái ác, về công bằng xã hội, phê phán những kẻ vong ân bội nghĩa

+ Ngọc Hoàng sai thái tử xuống làm con nuôi cho hai vợ chồng già.

+ Bà vợ mang thai mấy năm mới đẻ.

+ Chằn tinh hiện nguyên hình là con trăn khổng lồ , chết để lại bộ cung tên bằng vàng.

=> Tác dụng: làm cho câu chuyện sinh động, hấp dẫn và cuốn hút người xem, đọc

CÂU HỎI GIỮA BÀI:

Câu 1: Nguồn gốc xuất thân của Thạch Sanh có gì đặc biệt?

Đáp án chuẩn:

Là thái tử, con trời hạ phàm đầu thai xuống gia đình nọ.

Câu 2: Tính cách nào của Thạch Sanh được tác giả dân gian tập trung thể hiện trong phần 2? Hãy tìm một từ được lặp lại hai lần trong phần này để nói về tính cách ấy?

Đáp án chuẩn:

- Tính cách: Thật thà, ngay thẳng, dũng cảm, xả thân muốn cứu giúp, giúp đỡ người khác khi người ấy gặp khó khăn.

- Từ được lặp lại 2 lần trong phần này: Thật thà

+ Thạch Sanh thật thà nhận lời đi ngay

+ Thạch Sanh thật thà tin ngay.

Câu 3: Thạch Sanh có những hành động dũng cảm nào trong phần (3)?

Đáp án chuẩn:

- Trông thấy đại bàng quắp theo một cô gái bay qua, Thạch Sanh không ngần ngại liền dùng cung tên vàng bắn. Chàng theo vết máu truy tìm chỗ nó ở.

- Cứu con trai vua Thủy Tề

Câu 4: Em thử dự đoán khi Thạch Sanh xuống hang Lí Thông sẽ làm gì?

Đáp án chuẩn:

Lí Thông sẽ giết Thạch Sanh nhằm cướp công về mình

Câu 5: Khi xin cây đàn, Thạch Sanh có biết đó là cây đàn thần không?

Đáp án chuẩn:

Không.

Câu 6: Thạch Sanh đã cư xử với mẹ con Lý Thông như thế nào? Kết cục của mẹ con Lý Thông ra sao?

Đáp án chuẩn:

- Sau tất cả mọi chuyện, Thạch Sanh không giết họ và cho chúng về quê làm ăn

- Kết cục của mẹ con Lý Thông: Đi nửa đường thì bị sét đánh chết rồi hóa thành bọ hung

Câu 7: Thạch Sanh đã làm gì khiến cho quân chư hầu không còn nghĩ đến chuyện đánh nhau và phải cúi đầu lạy tạ?

Đáp án chuẩn:

- Thạch Sanh cầm đàn ra đánh trước quân giặc, khiến cho binh sĩ các nước bủn rủn tay chân, không còn nghĩ tới chuyện đánh nhau nữa.

- Thiết đãi họ bằng niêu cơm thần và hứa trọng thưởng cho ai ăn hết nhưng không một ai làm được

CÂU HỎI CUỐI BÀI:

Câu 1: Theo em, Thạch Sanh thuộc kiểu nhân vật nào (người bất hạnh, người thông minh, người dũng sĩ, người khờ khao)?

Đáp án chuẩn:

Thuộc kiểu người dũng sĩ

Câu 2: Truyện cổ tích Thạch Sanh có những sự kiện chính nào? Em thích sự kiện nào nhất?

Đáp án chuẩn:

Sự kiện chính:

(1) Sự ra đời, lai lịch của Thạch Sanh .

(2) Thạch Sanh được thiên thần dạy võ nghệ.

(3) Thạch Sanh kết nghĩa với Lý Thông.

(4) Thạch Sanh diệt chằn tinh, bị Lý Thông cướp công.

(5) Thạch Sanh diệt đại bàng, cứu công chúa ,lại bị cướp công.

(6) Thạch Sanh cứu thái tử, được tặng đàn thần,bị vu oan phải vào ngục.

(7) Thạch Sanh được giải oan.

(8) Tiếng đàn và niêu cơm của Thạch Sanh khiến 18 nước chư hầu xin thua

=> Em thích nhất sự kiện: tiếng đàn và niêu cơm của Thạch Sanh khiến 18 nước chư hầu xin thua

Câu 3: Theo em, Thạch Sanh là người có tính cách gì? Tìm một số chỉ tiết trong truyện để khẳng định nhận xét ấy của em.

Đáp án chuẩn:

Thạch Sanh là người nhân hậu, độ lượng, trong sáng vô cùng. Luôn tin người, sẵn sàng giúp đỡ người bị hại, không bao giờ nghĩ tới việc người đền ơn.

Câu 4: Hãy chỉ ra các chỉ tiết hoang đường, kì ảo trong truyện. Những chỉ tiết này có tác dụng gì trong việc khắc hoạ nhân vật Thạch Sanh?

Đáp án chuẩn:

=> Những chi tiết này nhằm tăng sức hấp dẫn cho truyện thể hiện quan niệm của người dân lao động về công lí và mơ ước ở đời.

Câu 5: Các chỉ tiết kết thúc truyện: “Nhà vua gả công chúa cho Thạch Sanh. Lễ cưới của họ tưng bừng nhất kinh kì, chưa bao giờ và chưa ở đâu có lễ cưới tưng bừng như thế.” và “Về sau, vua không có con trai, đã nhường ngôi cho Thạch Sanh.” cho thấy nhân dân ta muốn thể hiện ước mơ gì?

Đáp án chuẩn:

Ước mơ của nhân dân ta về công lí, người hiền gặp lành, ác giả ác báo, phê phán những kẻ vong ân bội nghĩa

Câu 6: Đoạn thơ sau đã nhấn mạnh thêm ý nghĩa nào của truyện Thạch Sanh?

Đàn kêu: Ai chém chần tỉnh

Cho mày vinh hiển dự mình quyền sang?

Đàn kêu: Ai chém xà vương

Đem nàng công chúa triều đường về đây?

Đàn kêu: Hỡi Lý Thông mày

Cớ sao phụ nghĩa lại rày vong ân?

Đàn kêu: Sao ở bất nhân

Biết ăn quả lại quên ân người trồng?

(Truyện thơ Nôm Thạch Sanh)

Đáp án chuẩn:

- Nhân danh công lí, tiếng đàn ấy đã thay lời nạn nhân oan uổng nói to lên, vang lên tất cả sự thật, bênh vực người có công, tố cáo kẻ gian xảo, cướp công, gây tội ác, bất nghĩa, bất nhân. 

- Tiếng đàn của Thạch Sanh vang lên giữa thanh thiên bạch nhật, nói rõ tất cả mọi lẽ đời ân oán, nghĩa tình, vọng từ ngục tối, vọng khắp kính thành