BÀI 5. NĂNG LƯỢNG VÀ NĂNG LƯỢNG CHẤT ĐỐT

MỞ ĐẦU

Một căn phòng đang tối, nêu cách để làm căn phòng sáng lên.

Đáp án chuẩn:

Bật đèn, đốt nến, đốt đèn cầy,...

1. NĂNG LƯỢNG

Quan sát: Kể tên hoạt động của con người, máy móc, phương tiện trong mỗi hình dưới đây. Nêu nguồn cung cấp năng lượng cho mỗi hoạt động đó.

Đáp án chuẩn:

Câu hỏi: Trình bày một số nguồn năng lượng thông dụng ở địa phương em và việc sử dụng chúng trong cuộc sống hằng ngày.

Đáp án chuẩn:

Năng lượng mặt trời: cung cấp điện cho các thiết bị như đèn, quạt, nấu nước nóng hoặc làm sưởi ấm trong gia đình.

Năng lượng gió: tạo ra điện năng cho hệ thống điện gia đình, cung cấp nước cho các hoạt động nông nghiệp hoặc sử dụng hàng ngày.

2. NĂNG LƯỢNG CHẤT ĐỐT

Quan sát: Nêu một số chất đốt được sử dụng trong các hình dưới đây và vai trò của chúng.

Đáp án chuẩn:

1. Than: tạo năng lượng nhiệt bằng cách đốt cháy trong các nhà máy điện.

2. Gas (khí đốt): nấu nướng, sưởi ấm và sản xuất nhiệt trong các hệ thống điện.

3. Củi: nấu nướng và sưởi ấm trong gia đình.

4. Xăng: làm động cơ đốt

Câu hỏi

1. Than đá được sử dụng vào những việc gì? Ngoài than đá, kể tên một số loại than khác mà em biết.

Đáp án chuẩn:

Than đá được sử dụng để sản xuất điện, thép, sưởi ấm và sản xuất hóa chất. Ngoài than đá, còn có than cốc, than anthracite và than bitum.

2. Xăng, dầu được sử dụng vào việc gì?

Đáp án chuẩn:

Xăng, dầu được sử dụng làm nhiên liệu cho phương tiện giao thông.

3. Nếu lợi ích của việc sử dụng khí sinh học.

Đáp án chuẩn:

Giảm phát thải khí nhà kính, giảm sự phụ thuộc vào nguồn năng lượng hóa thạch, và tạo ra một nguồn năng lượng tái tạo và bền vững từ các nguồn tài nguyên sinh học như chất thải hữu cơ và sinh vật.

Luyện tập, vận dụng:  Gia đình và địa phương em thường sử dụng chất đốt vào những việc gì?

Đáp án chuẩn:

Gia đình và địa phương em thường sử dụng chất đốt vào việc nấu nướng, sưởi ấm, thắp sáng, chạy máy,...

Thí nghiệm: Tìm hiểu vai trò của chất đốt

+ Bước 1: Tìm hiểu thông tin về một trong những vai trò của chất đốt qua sách, báo, internet.....

+ Bước 2: Trao đổi thông tin trong nhóm và lựa chọn hình thức báo cáo.

+ Bước 3: Báo cáo kết quả.

Đáp án chuẩn:

Chất đốt cung cấp năng lượng nhiệt để sử dụng trong nấu nướng, sưởi ấm, thắp sáng, chạy máy, sản xuất điện và các quá trình công nghiệp khác. 

3. SỬ DỤNG CHẤT ĐỐT AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM

Quan sát: Nói về những nguy cơ có thể xảy ra ở hình 11 và 12.

Đáp án chuẩn:

Hình 11: Có thể bị cháy trạm xăng

Hình 12: Có thể bị cháy sách

Câu hỏi: Nêu một số tình huống khác có thể dẫn tới nguy cơ gây cháy, nổ khi sử dụng chất đốt.

Đáp án chuẩn:

1. Sự rò rỉ khí gas từ bình gas.

2. Sử dụng lửa trong môi trường không thông thoáng.

3. Sử dụng các thiết bị điện gần chất đốt mà không có biện pháp an toàn.

Quan sát: Nêu biện pháp phòng chống cháy, nổ khi sử dụng chất đốt trong các hình dưới đây.

Đáp án chuẩn:

Khóa van gas khi không sử dụng, không để chất dễ cháy như gas, xăng, dầu,... gần lửa, trang bị bình chữa cháy.

Câu hỏi: Kể thêm một số biện pháp phòng cháy, nổ khi sử dụng chất đốt.

Đáp án chuẩn:

• Kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ các thiết bị chứa chất đốt như bình gas.

• Sử dụng thiết bị an toàn.

• Tránh đặt các vật dụng dễ cháy gần nguồn nhiệt hoặc chất đốt.

Quan sát: Dựa vào các hình dưới đây, cho biết:

1. Vì sao khi sử dụng chất đốt có thể gây ô nhiễm môi trường?

2. Một số biện pháp hạn chế gây ô nhiễm khi sử dụng chất đốt.

Đáp án chuẩn:

1. Vì trong quá trình đốt chất đốt có thể thải ra khí thải ra ngoài môi trường.

2. Sử dụng thiết bị làm sạch khí thải, kiểm tra, bảo dưỡng bộ phận lọc khí thải.

Câu hỏi: Nêu ví dụ về việc sử dụng chất đốt có thể gây ô nhiễm môi trường.

Đáp án chuẩn:

Việc sử dụng than, dầu, hoặc gas trong các quá trình sản xuất có thể gây ra ô nhiễm môi trường bằng cách thải ra khí CO2, SO2,...và các hợp chất hữu cơ độc hại vào không khí, và làm tăng bụi bẩn trong không khí.

Thí nghiệm: Thực hiện tiết kiệm chất đốt

+ Bước 1: Tìm hiểu những việc làm tiết kiệm chất đốt qua sách, báo, internet.

+ Bước 2: Trao đổi thông tin trong nhóm và lựa chọn hình thức báo cáo. 

+ Bước 3: Báo cáo kết quả

Đáp án chuẩn:

- Tắt khi không sử dụng

- Điều chỉnh ngọn lửa khi đun nấu

- Bảo trì các thiết bị sử dụng chất đốt thường xuyên 

Luyện tập, vận dụng

1. Ở gia đình và địa phương em sử dụng những biện pháp nào để giảm ô nhiễm môi trường khi sử dụng chất đốt? 

Đáp án chuẩn:

- Sử dụng các thiết bị điện, tắt khi không sử dụng, ưu tiên sử dụng các thiết bị năng lượng tái tạo

2. Đánh giá việc thực hiện sử dụng chất đốt an toàn và tiết kiệm ở gia đình em.

Đáp án chuẩn:

Sử dụng chất đốt an toàn và tiết kiệm ở gia đình em rất hiệu quả.

3. Em và gia đình cần làm gì để sử dụng chất đốt an toàn và tránh lãng phí?

Đáp án chuẩn:

Kiểm tra và bảo dưỡng thiết bị

Sử dụng thiết bị hiệu quả

Kiểm soát lửa