BÀI 5. NĂNG LƯỢNG VÀ NĂNG LƯỢNG CHẤT ĐỐT

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

MỞ ĐẦU

Một căn phòng đang tối, nêu cách để làm căn phòng sáng lên.

1. NĂNG LƯỢNG

Quan sát: Kể tên hoạt động của con người, máy móc, phương tiện trong mỗi hình dưới đây. Nêu nguồn cung cấp năng lượng cho mỗi hoạt động đó.

Câu hỏi: Trình bày một số nguồn năng lượng thông dụng ở địa phương em và việc sử dụng chúng trong cuộc sống hằng ngày.

2. NĂNG LƯỢNG CHẤT ĐỐT

Quan sát: Nêu một số chất đốt được sử dụng trong các hình dưới đây và vai trò của chúng.

Câu hỏi

1. Than đá được sử dụng vào những việc gì? Ngoài than đá, kể tên một số loại than khác mà em biết.

2. Xăng, dầu được sử dụng vào việc gì?

3. Nếu lợi ích của việc sử dụng khí sinh học.

Luyện tập, vận dụng: Gia đình và địa phương em thường sử dụng chất đốt vào những việc gì?

Thí nghiệm: Tìm hiểu vai trò của chất đốt

+ Bước 1: Tìm hiểu thông tin về một trong những vai trò của chất đốt qua sách, báo, internet.....

+ Bước 2: Trao đổi thông tin trong nhóm và lựa chọn hình thức báo cáo.

+ Bước 3: Báo cáo kết quả.

3. SỬ DỤNG CHẤT ĐỐT AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM

Quan sát: Nói về những nguy cơ có thể xảy ra ở hình 11 và 12.

Câu hỏi: Nêu một số tình huống khác có thể dẫn tới nguy cơ gây cháy, nổ khi sử dụng chất đốt.

Quan sát: Nêu biện pháp phòng chống cháy, nổ khi sử dụng chất đốt trong các hình dưới đây.

Câu hỏi: Kể thêm một số biện pháp phòng cháy, nổ khi sử dụng chất đốt.

Quan sát: Dựa vào các hình dưới đây, cho biết:

1. Vì sao khi sử dụng chất đốt có thể gây ô nhiễm môi trường?

2. Một số biện pháp hạn chế gây ô nhiễm khi sử dụng chất đốt.

Câu hỏi: Nêu ví dụ về việc sử dụng chất đốt có thể gây ô nhiễm môi trường.

Thí nghiệm: Thực hiện tiết kiệm chất đốt

+ Bước 1: Tìm hiểu những việc làm tiết kiệm chất đốt qua sách, báo, internet.

+ Bước 2: Trao đổi thông tin trong nhóm và lựa chọn hình thức báo cáo. 

+ Bước 3: Báo cáo kết quả

Luyện tập, vận dụng

1. Ở gia đình và địa phương em sử dụng những biện pháp nào để giảm ô nhiễm môi trường khi sử dụng chất đốt? 

2. Đánh giá việc thực hiện sử dụng chất đốt an toàn và tiết kiệm ở gia đình em.

3. Em và gia đình cần làm gì để sử dụng chất đốt an toàn và tránh lãng phí

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

MỞ ĐẦU

Bật đèn, đốt nến, đốt đèn cầy,...

1. NĂNG LƯỢNG

Quan sát:

Câu hỏi: 

Năng lượng mặt trời: cung cấp điện cho các thiết bị như đèn, quạt, nấu nước nóng hoặc làm sưởi ấm trong gia đình.

Năng lượng gió: tạo ra điện năng cho hệ thống điện gia đình, cung cấp nước cho các hoạt động nông nghiệp hoặc sử dụng hàng ngày.

2. NĂNG LƯỢNG CHẤT ĐỐT

Quan sát: 

Than: tạo năng lượng nhiệt bằng cách đốt cháy trong các nhà máy điện.

1. Gas (khí đốt): nấu nướng, sưởi ấm và sản xuất nhiệt trong các hệ thống điện.

2. Củi: nấu nướng và sưởi ấm trong gia đình.

3. Xăng: làm động cơ đốt

Câu hỏi

1. Than đá được sử dụng để sản xuất điện, thép, sưởi ấm và sản xuất hóa chất. Ngoài than đá, còn có than cốc, than anthracite và than bitum.

2. Xăng, dầu được sử dụng làm nhiên liệu cho phương tiện giao thông.

3. Giảm phát thải khí nhà kính, giảm sự phụ thuộc vào nguồn năng lượng hóa thạch, và tạo ra một nguồn năng lượng tái tạo và bền vững từ các nguồn tài nguyên sinh học như chất thải hữu cơ và sinh vật.

Luyện tập, vận dụng: Nấu nướng, sưởi ấm, thắp sáng, chạy máy,...

Thí nghiệm: Chất đốt cung cấp năng lượng nhiệt để sử dụng trong nấu nướng, sởi ấm, thắp sáng, chạy máy, sản xuất điện và các quá trình công nghiệp khác. 

3. SỬ DỤNG CHẤT ĐỐT AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM

Quan sát: 

Hình 11: Có thể bị cháy trạm xăng

Hình 12: Có thể bị cháy sách

Câu hỏi: 

1. Sự rò rỉ khí gas từ bình gas.

2. Sử dụng lửa trong môi trường không thông thoáng.

3. Sử dụng các thiết bị điện gần chất đốt mà không có biện pháp an toàn.

Quan sát: Khóa van gas khi không sử dụng, không để chất dễ cháy như gas, xăng, dầu,... gần lửa, trang bị bình chữa cháy.

Câu hỏi: 

Kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ các thiết bị chứa chất đốt như bình gas.

• Sử dụng thiết bị an toàn.

• Tránh đặt các vật dụng dễ cháy gần nguồn nhiệt hoặc chất đốt.

Quan sát:

1. Vì trong quá trình đốt chất đốt có thể thải ra khí thải ra ngoài môi trường.

2. Sử dụng thiết bị làm sạch khí thải, kiểm tra, bảo dưỡng bộ phận lọc khí thải.

Câu hỏi:

 Đốt than, dầu, và gỗ gây khí thải CO2, SO2, và bụi mịn, làm ô nhiễm không khí.

Thí nghiệm: - Tắt khi không sử dụng

- Điều chỉnh ngọn lửa khi đun nấu

- Bảo trì các thiết bị sử dụng chất đốt thường xuyên 

Luyện tập, vận dụng

1. - Sử dụng các thiết bị điện, tắt khi không sử dụng, ưu tiên sử dụng các thiết bị năng lượng tái tạo

2. Sử dụng chất đốt an toàn và tiết kiệm ở gia đình em rất hiệu quả.

3. Kiểm tra và bảo dưỡng thiết bị, ngắt khi không sử dụng