BÀI 18: HYDROGEN HALIDE VÀ HYDROHALIC ACID

MỞ ĐẦU

Khi hoàn tan mỗi hydrogen halide HF, HCl, HBr và HI vào nước thì thu được các dung dịch hydrohalic acid. Dung dịch nào có tính acid yếu nhất? Vì sao?

Đáp án chuẩn:

HF vì khó phân li hơn.

I. HYDROGEN HALIDE VÀ HYDROHALIC ACID

Câu 1: Giải thích tại sao xu hướng phân cực của các phân tử HX giảm dần từ HF đến HI.

Đáp án chuẩn:

Do ĐÂĐ giảm dần từ F đến I

Câu 2: Dựa vào bảng 18.1, hãy cho biết khí hydrogen halide nào sẽ hóa lỏng trước tiên khi nhiệt độ được hạ xuống thấp dần.

Đáp án chuẩn:

HF.

II. TÍNH KHỬ CỦA MỘT SỐ UON HALIDE X^-

Câu 3: Phản ứng của sodium chloride rắn hay của sodium iodide rắn với sulfuric acid đặc là phản ứng oxi hóa – khử? Vì sao?

Đáp án chuẩn:

Phản ứng của sodium iodide rắn vì có sự thay đổi số OXH.

PTHH:

Luyện tập 1: Có thể điều chế được hydrogen bromide từ phản ứng giữa potassium bromide với sulfuric đặc, đun nóng không? Vì sao?

Đáp án chuẩn:

Không. Vì phản ứng tạo Br₂. PTHH:

III. ỨNG DỤNG CỦA MỘT SỐ HYDROGEN HALIDE

Vận dụng 2: Vật dụng bằng kim loại đồng dễ bị phủ bởi lớp copper(II) oxide.

a) Vì sao có thể sử dụng dung dịch hydrochloric acid để tẩy rửa copper(II) oxide?

b) Có thể sử dụng một số dung dịch thường có sẵn trong gia đình để tẩy rửa copper(II) oxide. Đó có thể là dung dịch nào? Vì sao?

Đáp án chuẩn:

a) Vì CuO(s) + 2HCl(aq) → CuCl₂(aq) + H₂O(l).

b) Dung dịch giấm ăn, nước chanh… vì chúng chứa acid.

IV. PHÂN BIỆT CÁC ION HALIDE X^-

Thực hành: Nhận biết các dung dịch

Có bốn bình nhỏ được đậy bằng nút có ống nhỏ giọt. Mỗi bình chứa một trong các dung dịch sodium chloride, sodium bromide, sodium iodide, hydrochlodric acid nhưng tên hóa chất ghi trên nhãn đã bị nhòe.

Hãy thảo luận về hóa chất, dụng cụ cần dùng và trình tự tiến hành thí nghiệm để nhận ra mỗi bình chứa dung dịch gì. Tiến hành thí nghiệm, ghi lại kết quả. Lặp lại thí nghiệm để kiểm tra kết quả.

Đáp án chuẩn:

1. Thuốc thử: AgNO₃

2. Dụng cụ: 4 ống nghiệm, nhãn, 4 mẩu giấy quỳ.

3. Tiến hành:

- Trích mẫu thử.

- Nhỏ vài giọt từng mẫu thử vào giấy quỳ tím, nhận ra HCl.

- Nhỏ vài giọt AgNO₃ vào từng ống nghiệm chứa các mẫu thử còn lại.

4. Kết quả:

- Quỳ tím hóa đỏ: HCl.

- Xuất hiện kết tủa màu trắng: NaCl

- Xuất hiện kết tủa màu vàng nhạt: NaBr

- Xuất hiện kết tủa màu vàng đậm: NaI

Luyện tập: Hãy mô tả hiện tượng và viết phương trình hóa học khi cho từ từ vài giọt dung dịch silver nitrate vào ống nghiệm chứa từng dung dịch potassium fluoride, hydrochloric acid, sodium bromide.

Đáp án chuẩn:

- Ống chứa KF: không thay đổi

- Ống chứa HCl: kết tủa trắng.

PTHH: HCl(aq) + AgNO₃(aq) → AgCl(s) + HNO₃(aq)

- Ống chứa NaBr: kết tủa vàng nhạt.

PTHH: NaBr(aq) + AgNO₃(aq) → AgBr(s) + NaNO₃(aq)

BÀI TẬP 

Bài 1: Hãy giải thích vì sao nhiệt độ sôi của hydrogen bromide cao hơn nhiệt độ sôi của hydrogen chloride.

Đáp án chuẩn:

- M_HBr > M_HCl nên năng lượng cần thiết cho HBr cao hơn.

- Tương tác van der Waals giữa các phân tử HBr mạnh hơn.

Bài 2: Quan sát hình bên, nếu bơm từ từ cho đến hết lượng nước trong xi-lanh vào bong bóng chứa khí hydrogen chloride thì hiện tượng gì sẽ xảy ra. Giải thích.

Đáp án chuẩn:

HCl tan trong nước tạo dung dịch hydrochloric acid, thể tích giảm => bóng xẹp.

Bài 3: a) Phản ứng dưới đây có thể được thực hiện để điều chế khí chlorine trong phòng thí nghiệm

4HCl + MnO₂  t°→  Cl₂ + MnCl₂ + 2H₂O

Cho biết khí chlorine thu được có thể lẫn với chất nào. Chỉ ra chất khử và chất oxi hóa trong phản ứng trên.

b) Hãy dự đoán, hydroiodic acid có phản ứng được với manganese (IV) oxide không. Giải thích.

Đáp án chuẩn:

a) Bị lẫn khí HCl và hơi nước. Chất khử: HCl. Chất OXH: MnO₂

b) Có. Vì tính khử của I^- > Cl^-

Bài 4: Dung dịch hydrobromic acid không màu, để lâu trong không khí thì chuyển sang màu vàng nâu do phản ứng với oxygen trong không khí.

a) Từ hiện tượng được mô tả trên, hãy dự đoán sản phẩm của quá trình dung dịch hydrobromic acid bị oxi hóa bởi oxygen trong không khí.

b) Thực tế, hydrobromic acid được bảo quản trong các lọ kín, tối màu. Giải thích.

Đáp án chuẩn:

a) Br₂ và H₂O

b) Vì HBr dễ bị phân hủy khi có ánh sáng.