BÀI 2: TOÀN CẦU HÓA VÀ KHU VỰC HÓA KINH TẾ

MỞ ĐẦU

Toàn cầu hóa và khu vực hóa kinh tế là đặc trưng và xu hướng phổ biến trên thế giới, thu hút sự tham gia của rất nhiều nền kinh tế. Vậy toàn cầu hóa và khu vực hóa kinh tế là gì? Quá trình này có ảnh hưởng như thế nào đến nền kinh tế thế giới nói chung và nền kinh tế của mỗi quốc gia nói riêng?

Đáp án chuẩn:

- Toàn cầu hóa là quá trình liên kết các quốc gia trên thế giới về nhiều mặt từ kinh tế đến văn hóa, xã hội…

- Khu vực hóa kinh tế là sự liên kết hợp tác kinh tế của các quốc gia trong các khu vực trên thế giới 

- Toàn cầu hóa và khu vực hóa kinh tế có nhiều ảnh hưởng tích cực và tiêu cực đến các nước trên thế giới.

1. BIỂU HIỆN CỦA TOÀN CẦU HÓA NỀN KINH TẾ.

CH: Dựa vào thông tin mục 1 và bảng 2, hãy trình bày các biểu hiện của toàn cầu hóa kinh tế.

Đáp án chuẩn:

Các biểu hiện của toàn cầu hóa kinh tế:

+ Các dòng hàng hóa - dịch vụ, vốn, lao động và tri thức ngày càng được tự do chuyển dịch.

+ Các giao dịch quốc tế về thương mại, đầu tư và tài chính tăng nhanh. Xuất hiện nhiều hình thức thương mại và đầu tư mới như thương mại điện tử, đầu tư phát triển bền vững,...

+ Hình thành và phát triển các tổ chức kinh tế toàn cầu.

2. HỆ QUẢ CỦA TOÀN CẦU HÓA KINH TẾ.

CH: Dựa vào thông tin mục 2, hãy trình bày các hệ quả của toàn cầu hóa kinh tế.

Đáp án chuẩn:

Tích cực:

+ Tăng cường chuyên môn hoá và hợp tác hoá trong sản xuất

+ Hình thành và phát triển các mạng lưới, chuỗi liên kết toàn cầu nhằm tận dụng tối đa lợi thế của các nước, các khu vực.

+ Có sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế tại các nước theo hướng phát triển các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo và dịch vụ có hàm lượng công nghệ và tri thức cao, hướng tới phát triển xanh và bền vững.

Tiêu cực: Gia tăng sự phân hoá trình độ phát triển kinh tế và khoảng cách giàu nghèo 

3. ẢNH HƯỞNG CỦA TOÀN CẦU HÓA NỀN KINH TẾ ĐỐI VỚI CÁC NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI.

CH: Dựa vào thông tin mục 3, hãy phân tích ảnh hưởng của toàn cầu hóa kinh tế đối với các nước trên thế giới.

Đáp án chuẩn:

Tích cực:

- Góp phần khai thác lợi thế cạnh tranh của từng quốc gia

- Thúc đẩy các nước cải cách kinh tế, hoàn thiện cơ sở hạ tầng

- Gia tăng các nguồn lực bên ngoài cho phát triển kinh tế - xã hội.

Tiêu cực:

- Việc gia tăng sự phụ thuộc lẫn nhau về kinh tế giữa các nước.

- Gây ra các vấn đề môi trường 

4. KHU VỰC HÓA KINH TẾ.

1. Biểu hiện của khu vực hóa kinh tế.

CH: Dựa vào thông tin mục 1, hãy trình bày biểu hiện của khu vực hóa kinh tế.

Đáp án chuẩn:

+ Gia tăng số lượng và quy mô của các tổ chức khu vực trên thế giới: kí kết ngày càng nhiều hiệp định thương mại song phương và đa phương nhằm bổ sung các nguồn lực và điểu kiện phát triển giữa các thành viên để nâng cao vị thế của khu vực trong tương quan với các khu vực khác.

+ Hợp tác khu vực ngày càng đa dạng và phát triển: Liên kết kinh tế trong các khu vực ngày càng đa dạng, tuỳ thuộc vào điều kiện và mục tiêu của các bên tham gia. 

2. Hệ quả của khu vực hóa kinh tế

CH: Dựa vào thông tin mục 2, hãy trình bày hệ quả của khu vực kinh tế.

Đáp án chuẩn:

Tích cực:

+ Tạo lập một thị trường sản xuất và tiêu dùng rộng lớn, thúc đẩy đầu tư và thương mại 

+ Thúc đẩy quá trình mở cửa thị trường ở các quốc gia, tạo cơ hội việc làm, thu hút các nhà đầu tư. 

Tiêu cực: Hình thành rào cản thương mại đối với những nước bên ngoài khu vực.

3. Ý nghĩa của khu vực hóa kinh tế đối với các nước trên thế giới

CH: Dựa vào thông tin mục 3, hãy phân tích ý nghĩa của khu vực hóa kinh tế đối với các nước trên thế giới.

Đáp án chuẩn:

+ Giúp các nước trong khu vực có thể dễ dàng liên kết với nhau và rút ngắn khoảng cách đạt được mục tiêu phát triển kinh tế.

+ Giúp các nước giải quyết các vấn đề chung của khu vực và nâng cao vị thế khu vực so với các khu vực khác trên thế giới.

LUYỆN TẬP- VẬN DỤNG

Luyện tập

CH: Hoàn thành bảng theo mẫu sau với nội dung thể hiện hệ quả của toàn cầu hóa và khu vực hóa kinh tế.

Đáp án chuẩn:

Vận dụng

CH: Sưu tầm thông tin về ảnh hưởng của toàn cầu hóa kinh tế đối với Việt Nam.

Đáp án chuẩn:

* Toàn cầu hoá có hai mặt tích cực và tiêu cực, thuận lợi và khó khăn, thời cơ và thách thức.

- Thuận lợi : Tham gia toàn cầu hoá chúng ta sẽ tranh thủ: vốn, công nghệ, thị trường, kinh nghiệm quản lý. Đồng thời phát huy lợi thế của ta, thế mạnh của ta.

- Khó khăn: Toàn cầu hoá hiện nay do các nước tư bản chi phối – đây là cuộc chơi không cân sức giữa các nước giàu và các nước nghèo, các nước giàu tìm cách ép các nước nghèo.