BÀI 7: ĐÁNH GIÁ CÔNG NGHỆ

MỞ ĐẦU

CH: Khi cần mua một chiếc xe đạp, em sẽ lựa chọn dựa trên cơ sở nào?

Gợi ý đáp án: 

Khi cần mua một chiếc xe đạp, em sẽ lựa chọn dựa trên chất chất lượng sản phẩm, tính năng, hiệu quả sử dụng và điều kiện kinh tế của bản thân.

I. CÁC TIÊU CHÍ CƠ BẢN TRONG ĐÁNH GIÁ CÔNG NGHỆ

Tiêu chí 1 - Hiệu quả:

Hình thành kiến thức: Vì sao phải đánh giá công nghệ? Để đánh giá một công nghệ cần phải dựa vào những tiêu chí nào?

Gợi ý đáp án: 

+ Phải đánh giá công nghệ để: lựa chọn công nghệ, điều chỉnh và kiểm soát công nghệ; xây dựng cơ sở dữ liệu về công nghệ.

+ Để đánh giá một công nghệ cần phải dựa vào những tiêu chí:

• Hiệu quả
• Độ tin cậy
• Tính kinh tế
• Môi trường

Tiêu chí 2 - Độ tin cậy

Hình thành kiến thức: Hãy nêu ví dụ về công nghệ đáp ứng tiêu chí hiệu quả, tiêu chí độ tin cậy

Gợi ý đáp án: 

+ Ví dụ về công nghệ đáp ứng tiêu chí hiệu quả: Công nghệ dệt thủ công cho năng suất thấp, chất lượng không đồng đều, giá thành cao và phụ thuộc vào tay nghề người dệt nên hiệu quả không cao. Ngược lại, công nghệ dệt bằng máy cho năng suất cao, chất lượng đồng đều, cho hiệu quả cao.

+ Ví dụ về công nghệ đáp ứng tiêu chí độ tin cậy: Máy tiện CNC cho độ tin cậy cao hơn máy tiện vạn năng. Máy tiện vạn năng cho chất lượng sản phẩm phụ thuộc rất nhiều vào kinh nghiệm và tay nghề của người thợ. Ngược lại, trên mảy tiện CNC, người vận hành cần được đào tạo về mặt chuyên môn, nhưng vận hành và sử dụng đơn giản.

Tiêu chí 3 - Tính kinh tế

Hình thành kiến thức:

1.  Dựa vào đâu để đánh giá tính kinh tế của một công nghệ?
2.  Nêu ví dụ về công nghệ đáp ứng tiêu chí hiệu quả kinh tế?

Gợi ý đáp án: 

1. Để đánh giá tính kinh tế của một công nghệ, dựa vào:

Chi phí đầu tư ban đầu, chi phí vận hành, bảo dưỡng hệ thống, tuổi đời công nghệ và hiệu quả kinh tế, thời gian thu hồi vốn.

2. Ví dụ về công nghệ đáp ứng tiêu chí hiệu quả kinh tế:

Công nghệ sản xuất ô tô trên dây chuyền sản xuất tự động mặc dù chi phí ban đầu cao nhưng cho sản lượng lớn, chất lượng tốt nên thời gian thu hồi vốn ngắn mang lại hiệu quả kinh tế.

Tiêu chí 4 - Môi trường

Hình thành kiến thức: 

1.Vì sao tiêu chí môi trường đóng vai trò quan trọng trong lựa chọn công nghệ?

2.Hãy nêu một số ví dụ về công nghệ tác động đến môi trường.

Gợi ý đáp án: 

1. Tiêu chí môi trường đóng vai trò quan trọng trong lựa chọn công nghệ vì:

Mỗi công nghệ sản xuất đều ít nhiều ảnh hưởng đến môi trường. Nó cho biết mức độ ảnh hưởng của công nghệ mới đến môi trường sống và biện pháp xử lí chất thải.

2. Khi đánh giá công nghệ sản xuất giấy, mía đường, xi măng,.. cần xét tới khâu xử lí chất thải ra môi trường. Nếu công nghệ nào xử lí chất thải kém, gây ô nhiễm môi trường thì sẽ không chọn.

Luyện tập: Để đánh giá và lựa chọn công nghệ thì theo em tiêu chí nào quan trọng nhất? Vì sao?

Gợi ý đáp án: 

Để đánh giá và lựa chọn công nghệ thì theo em tiêu chí hiệu quả quan trọng nhất, vì nó đảm bảo công nghệ lựa chọn đáp ứng được yêu cầu của người sử dụng công nghệ.

II. TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ SẢN PHẨM

Hình thành kiến thức:

1. Vì sao phải đánh giá sản phẩm công nghệ?

2. Để đánh giá một sản phẩm công nghệ người ta dựa vào những tiêu chí nào?

Gợi ý đáp án: 

1. Phải đánh giá sản phẩm công nghệ để lựa chọn sản phẩm công nghệ phù hợp.

2. Tiêu chí:

+ Tính năng sử dụng

+ Độ bền

+ Thẩm mĩ

+ Giá thành

+ Môi trường

+ Dịch vụ bảo dưỡng, chăm sóc khách hàng.

LUYỆN TẬP

1. Đánh giá quạt điện ở Hình 7.3

2. Tiêu chí nào là quan trọng đối với em và gia đình khi lựa chọn một sản phẩm công nghệ? Vì sao?

Gợi ý đáp án: 

1. Đánh giá quạt điện ở Hình 7.3

+ Tiêu chí 1- Tính năng sử dụng: Quạt dùng để làm mát, rất cần thiết trong thiết tiết mùa hè nắng nóng. Ngoài ra nó còn rất tiết kiệm điện, độ tiết kiệm điện nằng được đánh giá 4/5* và có công suất cao nên khả năng làm mát sẽ rất tốt.

+ Tiêu chí 2 - Độ bền: Quạt cây thường có độ bền cao, quạt cây ở đây được cấp giấy chứng nhận của bộ công thương nên sẽ khiến khách hàng an tâm hơn khi sử dụng, và cũng cần căn cứ vào chế độ bảo hành của sản phẩm  để đánh giá.

+ Tiêu chí 3 - Thẩm mỹ: Quạt có hình dáng gọn gàng, màu sắc trang nhã, theo em đánh giá là ở mức ổn.

+ Tiêu chí 4 - Giá thành: Sản phẩm không ghi giá thành nên không thể đánh giá tiêu chí này.

+ Tiêu chí 5 - Môi trường: Sản phẩm không gây gây ảnh hưởng đến môi trường và không gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người.

+ Tiêu chí 6 - Dịch vụ bảo dưỡng, chăm sóc khách hàng: Cần căn cứ vào thời gian bảo hành và chế độ bảo hành của quạt.

2. Tiêu chí quan trọng đối với em và gia đình khi lựa chọn một sản phẩm công nghệ:

Tính năng, độ bền, giá thành và dịch vụ bảo dưỡng, chăm sóc khách hàng. Đó là những tiêu chí mà gia đình em thường quan tâm nhất khi lựa chọn một sản phẩm. Khi mua một sản phẩm thì ta cần xem nó có những tính năng gì cần thiết đối với nhu cầu sử dụng, độ bền có cao không vì chúng ta đều muốn sản phẩm sử dụng được lâu, không phải mất công mua đi mua lại nhiều lần giúp tiền kiệm thời gian công sức và tiền của. Đặc biệt giá thành phải hợp lí, chúng ta không thể nào mua một sản phẩm giá tiền 10 mà công năng chỉ dừng lại ở mức một vì vậy giá thành hợp lí là điều rất quan trọng. Dịch vụ bảo dưỡng, chăm sóc khách hàng cũng là yếu tố chúng ta cần quan tâm, điều này là một cách để đảm bảo thời gian sử dụng của sản phẩm : nếu nó bị trục trặc hư hỏng, nhà sản xuất sẽ là người chịu trách nhiệm giúp chúng ta để có thể tiếp tục sử dụng sản phẩm. 

VẬN DỤNG

Hãy đánh giá một sản phẩm công nghệ mà em đang có.

Gợi ý đáp án: 

Đánh giá đèn bàn học Rạng Đông:

+ Tiêu chí 1 - Tính năng sử dụng: Đèn chiếu sáng giúp chúng ta học bài, đọc sách dễ dàng và đủ ánh sáng hơn. Ánh sáng tỏa ra không bị chói mắt và không gây cận thị, bảo vệ thị lực.

+ Tiêu chí 2 - Độ bền: Hoạt động ổn định, tuổi thọ cao, ít khi bị chập cháy, nhấp nháy, không vào điện. Các nút bấm hoạt động tốt.

+ Tiêu chí 3 - Thẩm mỹ: Thiết kế đèn tinh gọn, màu sắc nổi bật, vỏ máy bằng nhựa chịu lực tốt, một nút công tắc ON/OFF dễ dàng sử dụng. Thân đèn có thể xoay chuyển linh hoạt để phù hợp với không gian học tập, tạo nên sự thoải mái và dễ chịu

+ Tiêu chí 4 - Giá thành: Giá thành của đèn bảo vệ thị lực Rạng Đông khá hợp lý.

+ Tiêu chí 5 - Môi trường: Sản phẩm không gây gây ảnh hưởng đến môi trường và không gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người.

+ Tiêu chí 6 - Dịch vụ bảo dưỡng, chăm sóc khách hàng: Có thể thay bóng đèn nhưng không có bảo hành hay kiểm tra định kì.