BÀI 6. DỮ LIỆU ÂM THANH VÀ HÌNH ẢNH

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

KHỞI ĐỘNG

Trong tin học, âm thanh và hình ảnh là hai trong các dạng thông tin quan trọng của đa phương tiện (multimedia) mà con người có thể tiếp nhận qua các giác quan. Những thông tin này được lưu trong máy tính như thế nào?

1. BIỂU DIỄN ÂM THANH

Hoạt động 1:

Bản chất của âm thanh: Âm thanh được truyền đi bằng sóng âm. Trên thực tế, sóng âm có dạng hình sin như hình 6.1, trục hoành là trục thời gian, trục tung thể hiện biên độ của tín hiệu. Tín hiệu âm thanh có đồ thị liên tục như vậy được gọi là tín hiệu âm thanh tương tự (âm thanh analog).

Để có thể xử lí một cách hiệu quả, âm thanh trong máy tính cần lưu trữ dưới dạng số hoá (âm thanh số). Vậy âm thanh số được tạo ra như thế nào?

Câu hỏi 1: Khi số hóa âm thanh, chu kì lấy mẫu tăng thì lượng thông tin lưu trữ tăng hay giảm?

Câu hỏi 2: Tốc độ bit 128 Kb/s (còn được viết là Kbps) nghĩa là gì?

2. BIỂU DIỄN HÌNH ẢNH

Hoạt động 2:

Hãy đọc để biết màu trên màn hình máy tính hay ti vi được tạo như thế nào.

Hệ ba màu cơ bản đỏ, xanh lá cây – lục và xanh dương – lam (Hình 9.4.a) phối hợp theo các “liều lượng khác nhau” để tạo ra tất cả các màu (Hình 6.4.b) được gọi là hệ màu RGB (viết tắt từ Red – Green – Blue).

Câu hỏi 1: Hình ảnh hiển thị trên màn hình máy tính sử dụng hệ màu nào?

A. Đỏ - Lam - Vàng (RBY)                                             B. Đỏ - Lục - Lan (RGB)

C. Xanh lơ - Hồng sẫm - Vàng - Đen (CMYK)                D. Cả A, B, C

Câu hỏi 2: Điều nào sai khi nói về định dạng ảnh ".jpeg"?

A. Kích thước tệp nhỏ, giảm được chi phí lưu trữ

B. Kích thước tệp nhỏ nên khi dùng với web tải về nhanh hơn.

C. Tuy kích thước giảm đáng kể so với ảnh bitmap nhưng chất lượng ảnh đủ tốt.

D. Công nghệ không dùng được với các định dạng ảnh khác với ".jpeg"

LUYỆN TẬP

Luyện tập 1: Có một bảng quảng cáo LED như trong hình 6.9. Nếu coi mỗi vị trí đặt bóng LED tương ứng với một điểm ảnh thì độ sâu màu của ảnh này là bao nhiêu?

Luyện tập 2: Nhạc CD có tốc độ bit là 1411 kb/s. Hãy ước một đĩa nhạc CD có dung lượng 650 MB có thể nghe được bao lâu?

VẬN DỤNG

Vận dụng 1: Có nhiều website cung cấp dịch vụ nhạc số. Một số trang cho phép tải nhạc về máy. Khi tải nhạc thường có gợi ý lựa chọn 128 kbps, 320 kbps hay Lossless. Em hãy giải thích ý nghĩa của những lựa chọn đó.

Vận dụng 2: Sử dụng phần mềm Paint có sẵn trong Windows mở một hình, sau đó chọn lệnh Save as. Phần mềm sẽ hỏi lưu ảnh dưới định dạng nào trong các định dạng "png", "jpeg", "bmp" và ".gif". Hãy lưu tệp với 4 định dạng trong cùng một thư mục và so sánh độ lớn của các tệp

PHẦN II. 5 PHÚT TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP SGK

KHỞI ĐỘNG

Đáp án KD:

Những thông tin này được lưu dưới dạng các bit trong máy tính.

1. BIỂU DIỄN ÂM THANH

Đáp án HD1:

Âm thanh số được tạo ra bằng cách lấy mẫu biên độ tín hiệu của sóng âm theo chu kì lấy mẫu. Chu kì lấy mẫu càng nhỏ, thang lấy mẫu càng chi tiết, âm thanh càng trung thực nhưng cần nhiều không gian lưu trữ.

Đáp án CH1: 

Chu kì lấy mẫu tăng thì lượng thông tin lưu trữ giảm.

Đáp án CH2: 

Kbps viết tắt của từ Kilo bit per second - chỉ số truyền tải dữ liệu trên mỗi giây.

2. BIỂU DIỄN HÌNH ẢNH

Đáp án HD2:

Ảnh màu thường theo hệ RGB. Mỗi điểm ảnh được mã hoá bởi 24 bit. Mỗi màu cơ bản sử dụng 8 bit để mô tả sắc độ từ 0 (đen) đến 255 (màu đậm nhất).

Đáp án CH1: B

Đáp án CH1: D

LUYỆN TẬP

Đáp án LT1: 

Độ sâu màu là 1

Đáp án LT2: 

Đĩa nhạc CD có thể nghe 74 phút.

VẬN DỤNG

Đáp án VD1:

• 128 kbps: là thông số truyền tải dữ liệu là 128.000 bit trên 1s. 

• Lossless: là một file nhạc chất lượng cao. 

Đáp án VD2:

HS tự thực hiện.