BÀI 6. THỰC HÀNH TÁCH CHIẾT DNA

PHẦN I. HỆ THỐNG BÀI TẬP, BÀI GIẢI CUỐI SGK

BÁO CÁO THỰC HÀNH

1. Mục đích

2. Kết quả và giải thích

3. Trả lời các câu hỏi

a) Tại sao phải sử dụng dung dịch nước rửa chén bát hay dung dịch tẩy rửa?

b) Tại sao cần sử dụng nước dứa? Có thể thay nước dứa bằng dung dịch gì? 

c) Tại sao cần sử dụng cồn ethanol?

d) Cần phải cải tiến, khắc phục điều gì để thu được kết quả tốt hơn?

PHẦN 2. 5 PHÚT TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

BÁO CÁO THỰC HÀNH

1. Mục đích

Thực hành tách chiết được DNA từ các mẫu vật sống.

2. Kết quả và giải thích

* Kết quả là thu được kết tủa DNA màu trắng.

* Giải thích:

- Để tách chiết DNA ra khỏi tế bào, cần phải phá vỡ màng tế bào và màng nhân bằng dung dịch tẩy rửa để giải phóng DNA từ nhân tế bào vào dung dịch chiết xuất.

- Trong tế bào, DNA kết hợp với nhiều protein, cần loại bỏ các protein bằng enzyme phân giải protein là protease (có trong nước ép dứa tươi), để dung dịch chỉ còn DNA và RNA.

- Để tách DNA ra khỏi dung dịch chiết xuất, cần kết tủa DNA bằng ethanol.

- Do ethanol nhẹ hơn nước, nên ethanol sẽ nổi lên trên cùng với DNA kết tủa.

3. Trả lời câu hỏi

Đáp án câu a: Để tách chiết DNA ra khỏi tế bào, cần phải phá vỡ màng tế bào và màng nhân bằng dung dịch tẩy rửa để giải phóng DNA từ nhân tế bào vào dung dịch chiết xuất.

Đáp án câu b: 

- Trong tế bào, DNA kết hợp với nhiều protein như histone và các protein điều hoà và phiên mã. Để loại bỏ các protein này, sử dụng enzyme protease (có trong nước ép dứa tươi) để phân cắt chuỗi polypeptide thành các amino acid đơn phân hoặc đoạn peptide nhỏ, khiến dung dịch chỉ còn các đại phân tử DNA và RNA.

- Có thể thay thế nước dứa bằng các dung dịch khác như EDTA (ethylenediaminetetraacetic acid), PBS (phosphate-buffered saline) hoặc Tris - HCl (tris(hydroxymethyl) aminomethane - hydrochloride), nhưng cần lựa chọn dựa trên mục đích cụ thể của thí nghiệm do mỗi dung dịch có ảnh hưởng khác nhau đối với quá trình tách chiết DNA.

Đáp án câu c: 

- Khi ethanol được thêm vào dung dịch chiết chứa DNA, do ethanol có ái lực với nước mạnh hơn so với DNA, các phân tử DNA có xu hướng kết tụ lại gần nhau và kết tụ thành vật chất có màu trắng dục.

- Ethanol nhẹ hơn nước, nên khi được thêm vào trên cùng của dung dịch chiết, nó tạo thành lớp trong suốt trên cùng của dung dịch trong ống nghiệm. DNA trong dung dịch sẽ đi lên qua lớp ethanol và kết tụ dưới dạng vật chất có màu trắng đục. 

Đáp án câu d: 

- Đeo bao tay và mặc đồ bảo hộ cẩn thận 

- Chọn lựa mẫu vật tốt, lưu trữ và xử lý đúng cách trước khi bắt đầu quá trình tách chiết.

- Khi nghiền mẫu cần phải nghiền kỹ

- Lựa chọn dung dịch tách chiết phù hợp với loại mẫu và ứng dụng cụ thể.

- Sau khi tách chiết DNA, thực hiện các bước làm sạch để loại bỏ tạp chất (protein, RNA).

- Kiểm tra và đánh giá hiệu suất tách chiết