BÀI 9. SƠ ĐỒ HỆ THỐNG ĐIỆN TRONG GIA ĐÌNH

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

KHỞI ĐỘNG

CH1: Em hãy cho biết Hình 9.1 là sơ đồ nguyên lí hay sơ đồ lắp đặt hệ thống điện trong gia đình vì sao?

I. SƠ ĐỒ HỆ THỐNG ĐIỆN TRONG GIA ĐÌNH

CH1: Sơ đồ nguyên lí của hệ thống điện dùng để làm gì? Trình bày các bước vẽ sơ đồ nguyên lí

CH2: Mô tả sơ đồ nguyên lí của hệ thống điện ở Hình 9.1

CH3: Sơ đồ lắp đặt của hệ thống điện có chức năng gì? Trình bày các bước vẽ sơ đồ lắp đặt

CH4: Mô tả sơ đồ lắp đặt của hệ thống điện ở Hình 9.2.

II. XÁC ĐỊNH THÔNG SỐ KĨ THUẬT CHO CÁC THIẾT BỊ ĐIỆN TRONG HỆ THỐNG ĐIỆN GIA ĐÌNH

CH1: Thông số kĩ thuật của dây điện là gì?

CH2: Trình bày cách xác định và lựa chọn tiết diện dây dẫn điện trong gia đình.

CH3: Thông số kĩ thuật của thiết bị đóng cắt và bảo vệ là gì?

CH4: Trình bày cách xác định và lựa chọn thông số kĩ thuật của thiết bị đóng cất và bảo vệ.

LUYỆN TẬP

CH1: Vẽ sơ đồ nguyên lí và sơ đồ lắp đặt cung cấp điện cho một phòng gồm: nguồn điện xoay chiều 220 V, một aptomat đóng cắt và bảo vệ cho các thiết bị trong phòng, một ổ cắm và một đèn có công tắc điều khiển.

CH2: Tính chọn dây dẫn và aptomat cung cấp điện cho ổ cắm nổi cơm điện có công suất tiêu thụ 600 W, điện áp 220 V, cosp 1, cho J = 5 (A/mm²).

VẬN DỤNG

CH1: Tìm hiểu hệ thống điện trong gia đình em và đánh giá các thiết bị truyền dẫn, đóng cắt bảo vệ trong hệ thống đó đã đảm bảo an toàn và kinh tế chưa.

PHẦN II. 5 PHÚT GIẢI BÀI

KHỞI ĐỘNG

CH1: Sơ đồ lắp đặt hệ thống điện trong gia đình. Vì: Sơ đồ thể hiện rõ ràng vị trí lắp đặt các thiết bị điện trong nhà; cách thức kết nối các thiết bị điện với nhau bằng dây dẫn điện; các thông số kỹ thuật của các thiết bị điện như: điện áp, công suất...

I. SƠ ĐỒ HỆ THỐNG ĐIỆN TRONG GIA ĐÌNH

CH1: Sơ đồ nguyên lí hệ thống điện biểu diễn mối liên hệ diện của các phần tử trong hệ thống điện mà không thể hiện vị trí và cách lắp đặt của chúng. Sơ đồ nguyên lí dùng để phân tích chức năng, nghiên cứu nguyên lí làm việc của hệ thống điện.

Bước 1: Xác định các thiết bị điện có trong hệ thống điện.

Bước 2: Phân tích mối liên hệ của các thiết bị điện có trong hệ thống điện.

Bước 3: Vẽ sơ đồ.

CH2: Sơ đồ nguyên lí hệ thống điện đơn giản trong gia đình ở Hinh 9.1. Aptomat tổng hai cực (ApT) dùng để dòng cắt nguồn điện xoay chiều 220 V (cả dây pha và dây trung tỉnh) cấp điện vào nhà. Mạch điện có hai nhánh sử dụng hai aptomat một cực để đóng cắt dây pha: Ap1 cung cấp cho một ổ cắm, Ap2 cung cấp cho hai đèn Đ1 và Đ2 qua hai công tắc CT1 và CT2 dề diều khiển hai đèn. Dây trung tỉnh từ ApT được nối trực tiếp đến đèn và ổ cắm.

CH3: Sơ đồ lắp đặt biểu thị rõ vị trí và cách lắp đặt từng phần tử của hệ thống trong thực tế. Sơ đồ lắp đặt được sử dụng để dự trù vật liệu, lắp đặt, sửa chữa, bảo trì và bảo dưỡng các thiết bị điện của hệ thống điện và được thiết lập dựa trên sơ đồ nguyên lí cùng với bản vẽ xây dựng của ngôi nhà.

Bước 1: Nghiên cứu sơ đồ nguyên lí.

Bước 2: Vẽ dây nguồn.

Bước 3: Xác định vị trí lắp đặt các thiết bị, đồ dùng điện.

Bước 4. Vẽ đường dây dẫn điện nổi các thiết bị, đồ dùng điện

CH4: Hai đèn điện Đ1, Đ2 được lắp đặt ở vị trí cần chiếu sáng trong nhà, các công tắc CT1, CT2 thông thường được lắp đặt ở vị trí thuận tiện cho thao tác bật tắt đèn, dây dẫn diện lồng trong ống gen đảm bảo an toàn, các aptomat ApT, Apl. Ap2 được lắp đặt trong từ điện để đóng cắt nguồn và bảo vệ mạch khi có sự cố

II. XÁC ĐỊNH THÔNG SỐ KĨ THUẬT CHO CÁC THIẾT BỊ ĐIỆN TRONG HỆ THỐNG ĐIỆN GIA ĐÌNH

CH1: tiết diện dây

CH2: Xác định và lựa chọn tiết diện dây điện trong gia đình được tiến hành như sau:

- Tỉnh dòng điện chạy trong dây điện:

- Tính tiết diện dây điện theo công thức

Sau khi tính S. phải thực hiện nguyên tắc lựa chọn dây điện có tiết diện ở cấp lớn hơn để đảm bảo an toàn. Các cấp tiết diện dây dẫn điện tiêu chuẩn sử dụng trong gia đình là: 0,5; 0,75; 1; 1,5; 2,5; 4; 6; 10 (mm²). Lựa chọn tiết diện dây theo dòng điện tỉnh toán dựa vào Bảng 9.2

CH3: cầu dao, công tắc, cầu chì và aptomat.

CH4: Chọn aptomat theo dòng định mức I_đm và điện áp định mức U_đm :

U_đm ≥ Unguồn

I_đm ≥ 1,21 (đối với thiết bị không có động cơ điện).

I_đm ≥ (2 2,5)I (đối với thiết bị có động cơ điện).

LUYỆN TẬP

CH1: Sơ đồ nguyên lí

Sơ đồ lắp đặt

CH2: 1. Xác định dòng điện:

Công suất: P = 600 W                Điện áp: U = 220 V         Hệ số công suất: cosφ = 1

Dòng điện: I = P / (U * cosφ) = 600 W / (220 V * 1) = 2.73 A

2. Chọn tiết diện dây dẫn:

Mật độ dòng điện: J = 5 A/mm²

Tiết diện dây dẫn: S = I / J = 2.73 A / 5 A/mm² = 0.55 mm²

Chọn dây dẫn có tiết diện lớn hơn hoặc bằng 0.55 mm².

3. Chọn aptomat: Dòng điện định mức của aptomat: I ≥ 1.25 * I = 1.25 * 2.73 A ≈ 3.4 A

VẬN DỤNG

CH1: Học sinh tự tìm hiểu thiết bi điện trong nhà