BÀI 8. TIẾT KIỆM 

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK 

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Em hãy cùng các bạn nghe/ hát bài hát “Đội em làm kế hoạch nhỏ” (sáng tác: Phong Nhã)

Em có suy nghĩ gì về ý nghĩa hoạt động “làm kế hoạch nhỏ” của các bạn thiếu niên trong bài hát.

KHÁM PHÁ

1. Tiết kiệm và biểu hiện của tiết kiệm

Câu 1: a) Em có suy nghĩ như thế nào về hành động của bạn Hải?

b) Em hiểu thế nào là tiết kiệm?

Câu 2: Em hãy quan sát các bức tranh dưới đây và trả lời câu hỏi:

2. Ý nghĩa của tiết kiệm

Câu hỏi: Em hãy nghiên cứu các trường hợp dưới đây và trả lời câu hỏi

1.  Anh Hoà là chủ cửa hàng tạp hoá, có thu nhập khá cao nhưng kiếm được bao nhiêu anh đều tiêu hết. Gần đây, công việc kinh doanh của anh không thuận lợi, anh lại lâm bệnh phải nằm viện. Cuộc sống của anh trở nên vô cùng khó khăn vì không có đủ tiền để thanh toán viện phi và trang trải các khoản chi tiêu cần thiết.

a) Em có nhận xét gì về cách chi tiêu của anh Hoà?

b) Cách chi tiêu đó đã dẫn đến hậu quả gì?

2. Quang được mọi người yêu mến vì không chỉ học giỏi mà còn tham gia tích cực các hoạt động của trường, lớp. Bạn chia sẻ: "Minh luôn tiết kiệm thời gian, sắp xếp công việc hợp lí để thực hiện được những việc cần làm, những điều mình muốn".

Từ câu chuyện của bạn Quang, em hãy rút ra ý nghĩa của việc tiết kiệm thời gian.

3.| Phong trào “Hộ gia đình tiết kiệm điện, tiết kiệm năng lượng" đã lan toà từ gia đình đến cộng đồng. Nhờ những hành động tiết kiệm điện, tiết kiệm năng lượng của mỗi người đã góp phần giảm mức tiêu thụ điện, tiêu thụ năng lượng. giảm thiểu khí thải ô nhiễm môi trường, tiết kiệm một phần lớn chi phi cho gia đình và quốc gia.

Em hãy nêu ý nghĩa của việc tiết kiệm điện, tiết kiệm năng lượng.

3. Cách thực hiện tiết kiệm

Câu 1: Quan sát hình ảnh trang 38

Câu 2: Em hãy nêu những cách khác tiết kiệm điện?

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em hãy cùng các bạn trong nhóm thực hiện các nhiệm vụ như sau:

- Liệt kê những biểu hiện lãng phí đồ dùng học tập và cách tiết kiệm đồ dùng đồ dùng học tập của học sinh.

- Liệt kê những biểu hiện lãng phí thời gian và cách tiết kiệm thời gian của học sinh

Câu 2: Em hãy nhận xét hành vi của các bạn dưới đây:

a) Khi ăn tự chọn ở nhà hàng, Lan chỉ lấy vừa đủ thức ăn.

b) Dương thường bật điều hòa, quạt trần, ti vi suốt ngày cả khi ra sân chơi với các bạn.

c) Quân rủ Tuấn ra quán chơi điện tử, tiêu hiết cả số tiền mẹ cho để mua sách.

Câu 3: Xử lí tình huống:

1. Gia đình Lan sống bằng những đồng lương ít ỏi của bố. Mấy hôm nữa là đến sinh nhật Lan, nhóm bạn thân trong lớp gợi ý Lan tổ chức sinh nhật ở nhà hàng cho “sang trọng”.

Nếu là Lan, em sẽ làm gi?

2. Từ hôm được mẹ mua cho chiếc điện thoại để tiện liên lạc, Hùng không muốn rời nó lúc nào. Ngoài những giờ học trên lớp, Hùng lại mở điện thoại lướt web, lên mạng xã hội tán chuyện với bạn bè, chơi điện tử nên đã sao những chuyện học hành. Cô giáo và bố mẹ đã nhắc nhờ nhưng Hùng vẫn không thay đổi vì cho rằng đó là cách để thư giãn, giảm bớt căng thẳng sau giờ học.

a) Em có nhận xét gì về việc sử dụng thời gian của Hùng? Điều này sẽ ảnh hưởng gì đến kết quả học tập?

b) Em có lời khuyên gì cho Hùng?

3. Tuyết luôn nhận mình là người sống tiết kiệm, thích mua hàng giá rẻ nhưng không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Bạn thường không chia sẻ đồ dùng của mình với các bạn vì cho rằng cần phải tiết kiệm.

Em có đồng tinh với cách tiết kiệm của Tuyết không? Vì sao? 

VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy cùng các bạn trong lớp xây dựng và thực hiện dự án thực hành tiết kiệm “Làm kế hoạch nhỏ” (vd: thu gom sách báo, truyện cũ,..)

Câu 2: Em hãy cùng các bạn thiết kế 1 sản phẩm tuyên truyền về tiết kiệm điện, nước.

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

KHỞI ĐỘNG

Các bạn nhỏ vui tung tăng hớn hở, tích cực, hăng say làm kế hoạch nhỏ, những công việc ý nghĩa như: thu lượm giấy vụn, biết sử dụng tiết kiệm giấy, ước mơ xây dựng một xã hội tươi đẹp, Việt Nam ngày càng phát triển.

KHÁM PHÁ

1. Tiết kiệm và biểu hiện của tiết kiệm

Câu 1: a) Em có suy nghĩ về hành động của bạn Hải: bạn đã biết dùng giấy qua sử dụng để làm việc có ích, bạn biết kiệm những gì bạn đang có.

b) Tiết kiệm là: biết sử dụng 1 cách hợp lí, đúng mức của cải, vật chất, thời gian, sức lực của mình và của người khác.

Câu 2: 

- Biểu hiện của tiết kiệm: 1, 2, 5, 

- Chưa tiết kiệm: 3, 4, 6.

Những biểu hiện tiết kiệm: 

- Tái sử dụng những vật đã dùng.

- Dùng lại những vật còn sử dụng được.

Những biểu hiện lãng phí:

- Không bảo quản những vật dụng đang dùng.

2. Ý nghĩa của tiết kiệm

1. a) Anh Hòa chi tiêu không hợp lí và không biết tiết kiệm.

b) Hậu quả: khi đau ốm anh không có tiền để chi trả viện phí và trang trải các khoản chi tiêu cần thiết.

2. Ý nghĩa của việc tiết kiệm thời gian là: sắp xếp được công việc mình làm một cách phù hợp và khoa học, làm được nhiều việc có ích hơn.

3. Ý nghĩa của tiết kiệm điện, tiết kiệm năng lượng: tiết kiệm được chi phí trong gia đình và tài nguyên quốc gia.

3. Cách thực hiện tiết kiệm

1. Thực hiện tiết kiệm tiền

• Bạn gái đã liệt kê ra những cái cần thiết nhất để mua để tiết kiệm tiền. Cách tiết kiệm tiền của em là : không ăn quà vặt, bảo quản tốt dụng cụ học tập, không mua những vật dụng không cần thiết, bỏ heo đất.

• Bạn Nam đã thực hiện tiết kiệm thời gian bằng cách lập thời gian biêu và thực hiện. Cách tiện kiệm thời gian của em: lập cho mình thời gian biểu và thực hiện theo 1 cách hợp lí, không dùng thời gian làm những việc không có ích.

2.

a) Nội dung các bức tranh nhắc em cần làm để tiết kiệm nước: khóa vòi nước khi đang sử dụng, sửa vòi nước khi bị rò rỉ.

b) Những cách khác để tiết kiệm nước: không nên xả nước lãng phí, không nên sử dụng bồn cầu như gạt tàn hay thùng rác, khóa vòi nước trong khi đánh răng, đặt chai nhựa hoặc phao nổi vào ngăn chứa nước xả của bồn nước…

Câu 2: • Cách tiết kiệm điện: sử dụng bóng đèn tiết kiệm điện, sử dụng thiết bị phát hiện chuyển động để tránh lãng phí điện, sử dụng công tắc thông minh, sử dụng công cụ giám sát thiết bị điện trong nhà…

LUYỆN TẬP

Câu 1: 

- Liệt kê những biểu hiện lãng phí đồ dùng học tập: Viết giấy chưa hết trang đã bỏ, dùng bút vẽ bậy vào tập, xe giấy vứt bừa bãi…

- Cách tiết kiệm đồ dùng đồ dùng học tập của học sinh: bảo quản dụng cụ học tập tốt, không dùng viết vẽ bậy, thu gom giấy vụ gây quỹ cho lớp.

- Liệt kê những biểu hiện lãng phí thời gian và cách tiết kiệm thời gian của học sinh: không cố gắng học tập, ngủ gục, chơi game…

Câu 2:

a) Bạn là người biết tiết kiệm thức ăn tránh lãng phí.

b) Dương lãng phí điện

c) Lãng phí tiền bạc.

Câu 3: 1. Nếu là Lan em sẽ từ chối các bạn, và nói các bạn gia đình mình còn khó khăn nên phải biết tiết kiệm không nên lãng phí tiền và những thứ chưa quan trọng được.

2. Cách sử dụng thời gian của Hùng đang rất lãng phí và không hợp lí. Điều này sẽ làm cho kết quả học tập của bạn ngày càng đi xuống và không có kết quả tốt.

Lời khuyên: không nên sử dụng thời gian của mình vào những việc vô bổ như vậy, hãy dành thời gian đó cho học tập, phụ giúp bố mẹ.

3. Em không đồng tình với cách tiết kiệm của Tuyết. Vì với Tuyết làm như vậy không phải là tiết kiệm.

VẬN DỤNG

Câu 1: Các em học sinh có thể thực hiện theo bảng sau

Câu 2: Cách tiết kiệm điện

+ Tận dụng ánh sáng tự nhiên nhiều hơn và tắt các bóng đèn khi không cần thiết để tiết kiệm điện. 

+ Trong các phòng học, không nên để quạt chạy ở tốc độ quá cao. Bật quạt chạy ở chế độ vừa phải. Bên cạnh sử dụng quạt trần, ta có thể mở thêm các cửa sổ để đón gió tự nhiên.

+ Tắt đèn và các thiết bị điện khi không thật sự cần thiết. Mỗi lớp tắt 1 bóng đèn vào giờ cao điểm.

+ Không để các thiết bị điện ở trạng thái chờ vì điều đó vẫn làm tiêu hao năng lượng điện.

Cách tiết kiệm nước

+ Khóa vòi nước trong khi đánh răng, …

+ Đặt chai nhựa hoặc phao nổi vào ngăn chứa nước xả của bồn nước…

+ Sử dụng vòi hoa sen tiết kiệm, hiệu quả…