BÀI 5. TỰ LẬP

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK 

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Em hãy cùng các bạn tham gia trò chơi “giải ô chữ”

- Giải ô chữ để tìm chìa khóa, ai tìm được chìa khóa nhanh nhất sẽ thắng.

- Chia sẻ hiểu biết của em về từ khóa đó.

1. Hàng ngang gồm 7 chữ cái, chỉ thành tích nổi bật của học sinh mức bình thường.

2. Hàng ngang 2 gồm 6 chữ cái , chỉ sự đối lập và ỷ lại

3. Hàng ngang số 3 gồm 7 chữ cái chỉ sự đồng nghĩa với làm việc.

4. Hàng  ngang 4 gồm 6 chữ cái, chỉ hoạt động chính học sinh, trường học.

5. Hàng ngang số 5 gồm 6 chữ cái, chỉ thái độ tôn trọng và đúng mực đối với người lớn tuổi.

KHÁM PHÁ

1.Tự lập và biểu hiện của tự lập

Câu 1: a) Vì sao Bác Hồ quyết tâm ra đi tìm đường cứu nước?

b) Từ câu chuyện Bác Hồ em hiểu thế nào là tự lập?

Câu 2: a) Em hãy xác định những biểu hiện của tự lập trong các bức tranh và thông tin trên?

b) Em còn biết những biểu hiện nào khác của tính tự lập?

2.Ý nghĩa của tự lập

Câu hỏi: Từ các trường hợp trên, em hãy cùng các bạn thảo luận và cho biết ý nghĩa của tự lập đối với bản thân, gia đình và xã hội?

1. Bố của Hưng mất sớm, mẹ vất vả lao động nuôi hai anh em ăn học. Hưng luôn ý thức phải tự làm tốt các việc cá nhân của mình đồng thời giúp đỡ mẹ mọi việc trong gia đình. Khi mẹ ốm phải nằm viện, Hưng lo toan hết việc nhà, chăm sóc mẹ và em chu đáo. Năm học nào Hưng cũng đạt danh hiệu Học sinh Giỏi.

a) Hưng đã thể hiện tính tự lập như thế nào? 

b) Tính tự lập đã đem lại điều gì cho Hưng?

2. Tính tự lập của anh Luận

Anh Luận là người dân tộc Mường được bình chọn là Doanh nhân trẻ xuất sắc. Tuy gia đình khó khăn nhưng anh vẫn cố gắng học và đã thi đỗ vào trường đại học. Để có tiền đóng học phí và sinh hoạt, anh đã làm thêm nhiều việc: phát tờ rơi, gia sư, phục vụ bàn,... Ra trường, anh trở về quê đã mang lại điều gì cho hương làm thuê, tự tích luỹ tiền và bắt đầu kinh doanh cà phê. Doanh nghiệp của anh ngày càng phát triển, tạo công ăn việc làm cho nhiều người ở buôn làng.

Tính tự lập của anh Luận đã mang lại điều gì cho anh và cho xã hội?

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em hãy nêu 1 số biểu hiện về tự lập trong học tập và sinh hoạt hằng ngày?

Câu 2: Em hãy kể về 1 hành vi ỷ lại , dựa dẫm và phụ thuộc vào người khác mà em đã gặp hoặc nghe kể trong học tập và cuộc sống. Em rút ra bài học gì từ những hành vi đó?

Câu 3: Xử lí tình huống:

Tan học sớm. Hoa rủ các bạn vào nhà mình ăn cơm trưa. Về tới nhà, Hoa chợt nhớ ra là lúc sáng mẹ về quê thăm bà ốm nên không nấu cơm sẵn như mọi ngày. Hoa và các bạn cùng vào bếp nhưng loay hoay mãi không biết nấu biết nấu gì đồ ăn trưa vì từ trước tới giờ đều được mẹ làm giúp.

Nếu là Hoa, em sẽ làm gì?

• Mặc dù nhà ngay gần trường nhưng hằng ngày bố mẹ vẫn phải đưa đón An đi học. Thấy vậy, Hải hỏi: "Sao cậu không tự đi học?". An trả lời: "Mình là con trai duy nhất trong nhà, bố mẹ không chăm mình thì còn chăm ai. Mình mới học lớp 6, bố mẹ chăm sóc như vậy là đương nhiên"

Nếu là Hải, em sẽ nói gì với An?

VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy lập và thực hiện kế hoạch rèn luyện tính tự lập của bản thân, theo gợi ý sau; các lĩnh vực rèn luyện (học tập, sinh hoạt hằng ngày); công việc thực hiện; biện pháp thực hiện; kết quả rèn luyện.

Câu 2: Sắp tới kì nghỉ hè, bố mẹ dự định cho em về quê ngoại 1 tháng sống cùng ông bà. Em hãy thiết kế 1 cuốn sổ tay; thời gian nội dung nhắc nhở; cách thức thực hiện; tự đánh giá.

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

KHỞI ĐỘNG

1. Xuất sắc

2. Tự giác

3. Làm việc

4. Học tập

5. Lễ phép

KHÁM PHÁ

1.Tự lập và biểu hiện của tự lập

Câu 1:

a)  Bác Hồ quyết tâm ra đi tìm đường cứu nước vì đau xót trước cảnh nước mất, nhà tan, đồng thời thấy những mặt hạn chế của các phong trào yêu nước đầu thế kỉ XX.

b) Em hiểu tự lập là tự làm lấy công việc của mình trong cuộc sống.

Câu 2: a, Em xác định những biểu hiện của tự lập trong các bức tranh và thông tin trên như sau:

+ Biểu hiện của tự lập là bức tranh 1 và 3 vì: Các bạn đã tự khâu lại áo, tự giác nấu cơm sớm ăn để học bài, phụ giúp gia đình và nhặt rau…

+ Biểu hiện của chưa tự lập là bức tranh 2 vì: Bạn không tự làm bài mà trông chờ vào người khác, xin chép bài của người khác.

b, Các biểu hiện khác:

+ Tự làm bài tập, bài kiểm tra không quay cóp, nhìn tài liệu

+ Tự mình chuẩn bị đồ dùng học tập trước khi đến lớp.

+ Tự thức dậy từ sáng sớm, tự vệ sinh cá nhân.

2.Ý nghĩa của tự lập

TH1:

a) Tự ý thức trong học tập, lo toan việc nhà, chăm sóc mẹ và em.

b) Tính tự lập đã đem lại cho Hưng kết quả học tập khá tốt.

TH2:

• Tính tự lập của anh Luận đã mang lại cho anh doanh nghiệp ngày càng phát triển,

• Đối với gia đình và xã hội là: tạo công ăn việc làm cho nhiều người, thành công trong cuộc sống và xứng đáng nhận được sự tôn trọng của mọi người.

LUYỆN TẬP

Câu 1: 1 số biểu hiện về tự lập trong học tập và sinh hoạt hằng ngày:

- Chăm chỉ làm bài tập.

- Phụ giúp gia đình.

- Rèn luyện thể dục thường xuyên.

Câu 2: Liên hệ cuộc sống xung quanh em.

Câu 3:

a) Nếu là Hoa em sẽ gọi điện hỏi mẹ cách nấu và tự tay vào bếp để tập nấu.

b) Nếu là Hải em sẽ nói An nên tự giác đến trường, không nên phiền bố mẹ như vậy vì nhà bạn gần trường có thể chịu khó đi, mình nên tập tính tự giác khi còn nhỏ từ những việc mình có thể làm.

VẬN DỤNG

Câu 1: 

- Trong sinh hoạt: dậy sớm, làm việc cá nhân, giúp đỡ bố mẹ làm việc nhà…

- Trong học tập: tự soạn sách vở, làm bài tập về nhà, tự học thêm,…

Câu 2: 

- Thời gian: chia các mốc thời gian trong ngày

- Nội dung công việc: công việc cá nhân, dọn dẹp nhà cửa, giúp đỡ bà nấu cơm, cùng ông chăm sóc vườn cây, tự học thêm…

- Mô tả chi tiết cách thực hiện.

- Đánh giá: hoàn thành tốt, đạt yêu cầu hay chưa tốt.