Video giảng Khoa học tự nhiên 9 chân trời Bài 39: Quá trình tái bản, phiên mã và dịch mã

Tóm lược nội dung

BÀI 39: QUÁ TRÌNH TÁI BẢN, PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃ

Cô chào cả lớp, chúng ta lại gặp nhau tròn bài học ngày hôm nay rồi!

Thông qua video này, các em sẽ nắm được các kiến thức và kỹ năng như: 

• Mô tả sơ lược quá trình tái bản của DNA gồm các giai đoạn: tháo xoắn tách hai mạch đơn, các nucleotide tự do trong môi trường tế bào kết hợp hai mạch đơn theo nguyên tắc bổ sung.
• Nêu được kết quả và ý nghĩa di truyền của tái bản DNA.
• Dựa vào sơ đồ, hình ảnh quá trình phiên mã, nêu được khái niệm phiên mã.
• Nêu được khái niệm mã di truyền, giải thích được từ bốn loại nucleotide tạo ra được sự đa dạng của mã di truyền; nêu được ý nghĩa của đa dạng mã di truyền, mã di truyền quy định thành phần hóa học và cấu trúc của protein.
• Dựa vào sơ đồ hoặc hình ảnh quá trình dịch mã, nêu được khái niệm dịch mã.

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Trước khi vào bài học, chúng ta hãy cùng nhau thảo luận vấn đề sau: Năm 2020 là thời điểm đại dịch COVID-19 bùng phát mạnh mẽ nhất. Để chẩn đoán người mắc COVID-19, Bộ Y tế đã sử dụng nhiều phương pháp, trong đó phổ biến nhất là phương pháp xét nhanh kháng nguyên và xét nghiệm Realtime RT-PCR. Hãy vận dụng hiểu biết của bản thân, em phân tích ưu và nhược điểm của hai phương pháp trên.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Nội dung 1. Mô tả sơ lược về quá trình tái bản DNA; Tìm hiểu kết quả và ý nghĩa

Trong mỗi tế bào của chúng ta, có một quá trình vô cùng quan trọng diễn ra để đảm bảo rằng thông tin di truyền được truyền lại chính xác khi tế bào phân chia. Đó chính là quá trình tái bản DNA. Vậy quá trình này diễn ra như thế nào? Kết quả và ý nghĩa của nó là gì trong việc duy trì sự ổn định của thông tin di truyền? Hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu sơ lược về quá trình tái bản DNA và khám phá tầm quan trọng của nó đối với sự sống.

Video trình bày nội dung:

Trong bước lắp ghép nucleotide, enzyme DNA Polymerase di chuyển theo chiều 3’ – 5’ và ngược chiều với mạch khuôn.

1. Tháo xoắn tách hai mạch đơn nhờ enzym tháo xoắn.
2. Enzyme DNA Polymerase thực hiện lắp ghép các nucleotide theo nguyên tắc bổ sung: A - T, G - C.
3. Kết thúc quá trình tái bản, một phân tử DNA ban đầu tạo ra hai phân tử DNA mới có cấu tạo giống hoàn toàn.

Nội dung 2: Tìm hiểu quá trình phiên mã.

Sau khi DNA đã được tái bản, bước tiếp theo trong việc chuyển tải thông tin di truyền là quá trình phiên mã. Đây là giai đoạn đầu tiên để tạo ra protein từ DNA, một quá trình quan trọng giúp điều khiển mọi hoạt động của tế bào. Vậy quá trình phiên mã diễn ra như thế nào? Hãy cùng thầy/cô tìm hiểu chi tiết trong hoạt động này để thấy rõ sự phức tạp và quan trọng của nó nhé.

Video trình bày nội dung:

- Phiên mã là quá trình tổng hợp phân tử RNA từ gene. Đây là quá trình truyền đạt thông tin di truyền từ DNA sang RNA.

- Các bước cơ bản:

1. RNA polymerase bám vào vị trí khởi đầu phiên mã trên DNA, cắt đứt liên kết hidrogen, tạo bóng phiên mã.

2. RNA polymerase lắp ghép các nucleotide tự do trong môi trường nội bào theo nguyên tắc bổ sung (A-U, G-C) với mạch khuôn trên phân tử DNA sợi kép để tạo phân tử RNA mạch đơn. Phân tử RNA mới tổng hợp được tách dần ra khỏi mạch kép cho đến khi kết thúc.

3. Quá trình phiên mã kết thúc khi RNA polymerase gặp trình tự tín hiệu kết thúc trên DNA.

….

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP, THỰC HÀNH

Vậy là bài học của chúng ta đến đây là hết rồi, để củng cố kiến thức, hãy cùng thầy/cô hoàn thành những bài tập dưới đây nhé!

Câu 1: Một phân tử DNA tái bản liên tiếp 5 lần sẽ tạo ra bao nhiêu phân tử DNA?

A. 6.

B. 32.

C. 25.

D. 64.

Câu 2: Cho các nội dung sau:

DNA polymerase xúc tác kéo dài chuỗi polynucleotide theo cả hai chiều.

RNA polymerase vừa có khả năng tháo xoắn một đoạn DNA, vừa có khả năng xúc tác kéo dài chuỗi polynucleotide.

RNA polymerase chỉ di chuyển trên một mạch DNA làm khuôn có chiều 3' → 5'.

DNA polymerase có khả năng phá hủy các liên kết hydrogen giữa hai mạch đơn còn RNA thì không.

Những điểm khác biệt cơ bản giữa enzyme DNA polymerase và RNA polymerase là

A. (1), (3).

B. (3), (4).

C. (2), (3).

D. (2), (4).

……

Nội dung video Bài 39: Quá trình tái bản, phiên mã và dịch mã còn nhiều phần rất hấp dẫn và thú vị. Hãy cùng đăng kí để tham gia học bài và củng cố kiến thức thông qua hoạt động luyện tập và vận dụng trong video.