Slide bài giảng sinh học 10 kết nối bài 17: Giảm phân

Tóm lược nội dung

BÀI 17 - GIẢM PHÂN

MỞ ĐẦU

Câu 1: Cơ chế nào giúp các loài sinh sản hữu tính duy trì được bộ NST của loài qua các thế hệ?

Trả lời rút gọn:

Cơ chế sinh sản hữu tính bảo tồn bộ NST của loài qua các thế hệ bao gồm nguyên phân, giảm phân và thụ tinh.

- Giảm phân giảm bộ NST của tế bào đi một nửa (n), tạo ra giao tử (n). Thụ tinh kết hợp 2 giao tử (n) tạo thành hợp tử (2n), khôi phục lại bộ NST đặc trưng của loài.

- Tế bào hợp tử 2n trải qua nhiều lần nguyên phân và biệt hóa để tạo cơ thể đa bào trưởng thành.

I. DIỄN BIẾN CỦA GIẢM PHÂN

Câu 1: Cơ chế nào dẫn đến số lượng NST giảm đi một nửa sau giảm phân?

Trả lời rút gọn:

Cơ chế dẫn đến giảm một nửa số lượng NST sau giảm phân là do sự kết hợp của việc nhân đôi NST chỉ một lần và phân bào hai lần. Trong kỳ trung gian thứ nhất, NST chỉ được nhân đôi một lần, nhưng phân bào lại xảy ra hai lần, dẫn đến từ một tế bào mẹ ban đầu, ta có bốn tế bào con, mỗi tế bào con có NST giảm đi một nửa so với tế bào mẹ.

Câu 2: Kết quả của giảm phân tạo ra bốn tế bào con có vật chất di truyền giống hệt nhau hay không? Giải thích.

Trả lời rút gọn:

Kết quả của giảm phân tạo ra bốn tế bào con có vật chất di truyền không giống nhau do sự phân li ngẫu nhiên của các cặp NST tương đồng cũng như có sự trao đổi chéo xảy ra giữa chúng tạo ra những tổ hợp NST và tổ hợp gene mới.

II. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN GIẢM PHÂN

Câu 1: Quá trình giảm phân chịu ảnh hưởng của những yếu tố nào? Giải thích.

Trả lời rút gọn:

Các yếu tố ảnh hưởng đến giảm phân:

Yếu tố di truyền

- Môi trường bên ngoài: Bao gồm điều kiện thời tiết, ánh sáng, và các yếu tố khác. Ví dụ: Để kích thích cây thanh long ra hoa trái vụ, người ta thường sử dụng ánh sáng nhân tạo vào ban đêm.

- Hormone sinh dục: Có thể kích thích hoặc hạn chế quá trình sinh sản.

- Tuổi tác: Ở phụ nữ, tỉ lệ sinh con bị hội chứng Down tăng với tuổi tác do sự rối loạn trong quá trình giảm phân giao tử, đặc biệt là sau tuổi 35.

Câu 2: Cây hoa giấy trồng trong điều kiện khô cằn so với cây cùng loại được tưới đủ nước, cây nào sẽ ra hoa nhiều hơn? Giải thích.

Trả lời rút gọn:

Cây hoa giấy trồng trong điều kiện khô cằn so với cây cùng loại được tưới đủ nước, cây tưới đủ nước sẽ ra hoa nhiều hơn vì hoa giấy không ưa nước. Điều này là do nếu cây bị ngập úng, nó sẽ chết. Ngược lại, nếu cây thừa nước nhẹ, nó sẽ không ra hoa mà tập trung vào phát triển lá. Điều này cho thấy rằng tưới đủ nước giúp cây phát triển tốt và ra hoa nhiều.

III. Ý NGHĨA CỦA GIẢM PHÂN

Câu 1: Giải thích vì sao quá trình giảm phân kết hợp với thụ tinh và nguyên nhân là cơ sở của sinh sản hữu tính ở sinh vật, đảm bảo duy trì bộ NST 2n đặc trưng cho loài?

Trả lời rút gọn:

Trong giảm phân, NST nhân đôi một lần nhưng phân chia hai lần, tạo ra giao tử có nửa số NST (n) so với tế bào ban đầu (2n). Giao tử đực và giao tử cái kết hợp trong thụ tinh tạo hợp tử (2n), khôi phục bộ NST 2n cho loài. Hợp tử trải qua nhiều lần nguyên phân và biệt hoá tạo cơ thể đa bào trưởng thành. Quá trình này là cơ sở của sinh sản hữu tính, duy trì bộ NST 2n cho loài.

Câu 2: Nêu điểm khác nhau cơ bản nhất giữa nguyên nhân và giảm phân.

Trả lời rút gọn:

Điểm khác nhau cơ bản nhất giữa nguyên nhân và giảm phân:

Câu 3: Trao đổi chéo giữa các NST tương đồng trong giảm phânl có vai trò gì?

Trả lời rút gọn:

Trao đổi chéo giữa các NST tương đồng trong giảm phân tạo ra nhiều loại giao tử có kiểu gene khác nhau

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

Câu 1: Hãy xếp các ảnh chụp các giai đoạn của giảm phân dưới kính hiển vi (ở hình bên) theo đúng trình tự các kì của quá trình giảm phân.

Trả lời rút gọn:

Sắp xếp các ảnh theo trình tự các kì của quá trình giảm phân: 

1 → 4 → 2 → 7 → 3 → 8 → 6 → 5.

Câu 2: Bạn có một cây cam cho quả rất ngon và sai quả. Nếu muốn nhân rộng giống cam của mình, bạn sẽ chọn phương pháp chiết cành hay chọn nhân giống bằng hạt lấy từ quả của cây cam này? Hãy giải thích sự lựa chọn của bạn.

Trả lời rút gọn:

Em chọn nhân giống bằng chiết cành vì giữ nguyên đặc tính di truyền của cây mẹ, nhưng thời gian và hệ số nhân giống không cao. Nhân giống bằng hạt có hệ số nhân giống cao, tuổi thọ cây cao và thích ứng tốt với môi trường, nhưng khó giữ được đặc tính của cây mẹ. Tuỳ mục đích, ta lựa chọn phương pháp phù hợp.