Slide bài giảng Kinh tế pháp luật 12 Cánh diều bài 3: Bảo hiểm

Tóm lược nội dung

BÀI 3. BẢO HIỂM

Mở đầu: Em hãy chia sẻ với các bạn trong lớp hiểu biết của mình về những lợi ích khi tham gia một loại hình bảo hiểm mà em biết.

Trả lời rút gọn:

Lợi ích khi tham gia loại bảo hiểm đó là: Giúp bảo vệ tài chính trước những rủi ro như bệnh tật, tai nạn, hoặc tử vong bởi khi một sự kiện không may xảy ra, công ty bảo hiểm sẽ trả tiền bảo hiểm.

1. BẢO HIỂM VÀ CÁC LOẠI HÌNH BẢO HIỂM

Câu hỏi: 

a. Từ các thông tin, tình huống và trường hợp trên, theo em bảo hiểm là gì? Hãy kể tên, nêu đặc điểm và ý nghĩa của từng loại bảo hiểm.

b. Tại sao bảo hiểm lại cần thiết đối với con người? Mỗi cá nhân, tổ chức cần phải làm gì để phát huy trách nhiệm công dân trong lĩnh vực bảo hiểm? 

Trả lời rút gọn:

a. Bảo hiểm là hoạt động chuyển giao rủi ro giữa bên tham gia bảo hiểm và tổ chức bảo hiểm thông qua các cam kết. 

Các loại bảo hiểm, đặc điểm và ý nghĩa của chúng là: 

Bảo hiểm xã hội:

+ Đặc điểm: gồm hai loại bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm xã hội tự nguyện.

+ Ý nghĩa: là sự đảm bảo thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội. 

Bảo hiểm y tế:

+ Đặc điểm: là hình thức bảo hiểm bắt buộc do Nhà nước tổ chức thực hiện. 

+ Ý nghĩa: giúp người tham gia chi trả một phần hoặc toàn bộ chi phí khám bệnh, chữa bệnh theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế nếu không may xảy ra tai nạn, ốm đau, bệnh tật.

Bảo hiểm thất nghiệp:

+ Đặc điểm: đối tượng bắt buộc tham gia bao gồm người lao động, người sử dụng lao động. 

+ Ý nghĩa: giúp bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi bị mất việc làm, hỗ trợ người lao động học nghề, duy trì việc làm, tìm việc làm trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm thất nghiệp. 

Bảo hiểm thương mại:

+ Đặc điểm: bao gồm bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm phi nhân thọ và bảo hiểm sức khỏe. 

+ Ý nghĩa: tổ chức bồi thường, trả tiền bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm. 

b.

- Bảo hiểm cần thiết bởi nó giúp chuyển giao rủi ro, chia sẻ rủi ro, khắc phục hậu quả tổn thất.

Mỗi cá nhân, tổ chức cần phải nhận thức đúng đắn về quyền và nghĩa vụ khi tham gia thị trường bảo hiểm; tuân thủ các quy định của pháp luật về bảo hiểm; xây dựng lối sống tiết kiệm, tích cực tham gia bảo hiểm và tuyên truyền đến cộng đồng xã hội về các lợi ích do việc tham gia bảo hiểm đem lại. 

2. VAI TRÒ CỦA BẢO HIỂM

Câu hỏi: 

a. Từ thông tin trên, em hãy đánh giá sự phát triển của thị trường bảo hiểm tại Việt Nam trong giai đoạn 2011 – 2020.

b. Từ thông tin và trường hợp trên, em hãy nhận xét về vai trò của bảo hiểm đối với mỗi cá nhân, tổ chức, quốc gia.

Trả lời rút gọn:

a. Thị trường bảo hiểm tại Việt Nam đã có sự phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn từ 2011 đến 2020 về mặt số lượng sản phẩm và doanh nghiệp hoạt động về mặt doanh thu và tốc độ tăng trưởng. Bảo hiểm đã trở thành một kênh huy động vốn quan trọng, đóng góp đáng kể vào sự phát triển kinh tế của Việt Nam.

b. Vai trò của bảo hiểm đối với mỗi cá nhân, tổ chức, quốc gia:

+ Đối với cá nhân: góp phần ổn định cuộc sống và các hoạt động sản xuất kinh doanh, giúp quản lý rủi ro hiệu quả từ đó đảm bảo an toàn cho các khoản đầu tư của các nhà đầu tư. 

+ Đối với tổ chức: giúp quản lý rủi ro hiệu quả, cung cấp một quỹ tiền mặt lớn được sử dụng để dự trữ, dự phòng và đầu tư.

+ Đối với quốc gia: góp phần ổn định và tăng thu ngân sách nhà nước, thúc đẩy quá trình hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước, tạo công ăn việc làm, giảm thất nghiệp cho nền kinh tế, khuyến khích hình thành lối sống tiết kiệm trong xã hội.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em hãy nhận xét những ý kiến dưới đây về bảo hiểm: 

A. Bảo hiểm là quỹ hỗ trợ được thành lập trên cơ sở huy động sự đóng góp tự nguyện của xã hội để giúp đỡ những cá nhân, tổ chức gặp rủi ro.

B. Bảo hiểm hoạt động theo nguyên tắc “số đông bù số ít".

C. Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp do Nhà nước thực hiện, không mang tính kinh doanh.

D. Bảo hiểm thương mại là loại hình bảo hiểm mang tính kinh doanh. 

Trả lời rút gọn:

+ A. Đây là một cách diễn đạt khá chính xác về bản chất của bảo hiểm. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc đóng góp vào quỹ bảo hiểm không hoàn toàn tự nguyện trong một số trường hợp, như bảo hiểm xã hội hay bảo hiểm y tế, nơi mà việc tham gia có thể được quy định bởi pháp luật.

+ B. Đúng, đây là một trong những nguyên tắc cơ bản của bảo hiểm. Số đông người tham gia bảo hiểm đóng phí để tạo nên quỹ, và khi có người trong số họ gặp rủi ro, quỹ này sẽ được sử dụng để bồi thường.

+ C. Đúng, các loại bảo hiểm này thường được quản lý bởi Nhà nước và không nhằm mục đích kinh doanh. Mục tiêu chính của chúng là bảo vệ quyền lợi của công dân và duy trì sự ổn định của xã hội.

+ D. Đúng, bảo hiểm thương mại là loại hình bảo hiểm do các công ty bảo hiểm kinh doanh thực hiện. Các công ty này hoạt động dựa trên mục tiêu sinh lợi nhuận từ việc cung cấp dịch vụ bảo hiểm.

Câu 2: Nhận định nào dưới đây là đúng khi nói về vai trò của bảo hiểm? Vì sao?

A. Bảo hiểm giúp con người chuyển giao rủi ro, chia sẻ rủi ro, khắc phục hậu quả tổn thất.

B. Việc tham gia bảo hiểm giúp các cá nhân, tổ chức quản lý rủi ro hiệu quả, từ đó góp phần đảm bảo an toàn cho các khoản đầu tư của các nhà đầu tư.

C. Bảo hiểm góp phần huy động vốn để đầu tư phát triển kinh tế – xã hội.

D. Bảo hiểm chỉ góp phần ổn định chứ không góp phần làm tăng thu ngân sách nhà nước.

Trả lời rút gọn:

Nhận định đúng khi nói về vai trò của bảo hiểm là: A. Bảo hiểm giúp con người chuyển giao rủi ro, chia sẻ rủi ro, khắc phục hậu quả tổn thất.

Lý do:

+ Chuyển giao rủi ro: Bảo hiểm cho phép người mua bảo hiểm chuyển giao một phần hoặc toàn bộ rủi ro của mình cho công ty bảo hiểm. Trong trường hợp có sự kiện gây tổn thất, công ty bảo hiểm sẽ đảm bảo chi trả phần lớn hoặc toàn bộ khoản bồi thường.

+ Chia sẻ rủi ro: Qua việc huy động một số lượng lớn người mua bảo hiểm, rủi ro được phân chia và chia sẻ giữa cộng đồng, giúp giảm áp lực tài chính cho từng cá nhân hoặc tổ chức.

+ Khắc phục hậu quả tổn thất: Bảo hiểm giúp người mua bảo hiểm có nguồn tài chính để khắc phục hậu quả của những sự kiện không mong muốn, như tai nạn, thảm họa, hay mất mát tài sản.

Câu 3: Em hãy xử lý các tình huống sau:

a. Ông Đ đã làm việc được 6 tháng theo hợp đồng lao động có thời hạn 24 tháng cho một doanh nghiệp. Tuy nhiên, ông Đ và doanh nghiệp nơi ông Đ làm việc đã không tham gia và đóng bảo hiểm y tế theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế. Khi ông Đ chẳng may bị bệnh, ông Đ phải tự chi trả toàn bộ chi phí khám chữa bệnh. tiến thuốc và các dịch vụ y tế.

Theo em, việc không tham gia bảo hiểm y tế mang lại rủi ro gì cho ông Đ?

b. Anh P là chủ một chiếc tàu đánh cá và tham gia bảo hiểm thân tàu cá (thuộc loại hình bảo hiểm thương mại) với một công ty bảo hiểm. Trong một lần đi biển đánh bắt, tàu của anh P bị hư hại do rủi ro đã được bảo hiểm xảy ra. Sau khi đã hoàn thành các thủ tục, hồ sơ cần thiết theo quy định, anh P đã được công ty bảo hiểm bồi thường theo đúng thỏa thuận trong hợp đồng.

Trong tình huống trên, công ty bảo hiểm đã thực hiện nghĩa vụ đối với người tham gia bảo hiểm như thế nào?

Trả lời rút gọn:

a. Việc ông Đ không tham gia bảo hiểm y tế đã tạo ra một số rủi ro đáng kể như:

+ Chi phí y tế: Khi ông Đ bị bệnh, ông phải tự chi trả toàn bộ chi phí khám chữa bệnh, tiền thuốc và các dịch vụ y tế. Điều này có thể gây ra gánh nặng tài chính đáng kể, đặc biệt nếu ông Đ mắc phải một bệnh tật nghiêm trọng hoặc kéo dài.

+ Rủi ro tài chính: Việc không có bảo hiểm y tế có thể dẫn đến rủi ro tài chính lớn, đặc biệt nếu ông Đ không thể làm việc do bệnh tật và không có nguồn thu nhập khác.

+ Tiếp cận dịch vụ y tế: Trong một số trường hợp, việc không có bảo hiểm y tế có thể giới hạn khả năng tiếp cận các dịch vụ y tế cần thiết.

b. Trong tình huống của anh P, công ty bảo hiểm đã thực hiện đúng nghĩa vụ của mình theo hợp đồng bảo hiểm:

+ Bồi thường thiệt hại: Khi tàu của anh P bị hư hại do rủi ro đã được bảo hiểm, công ty bảo hiểm đã bồi thường cho anh P theo đúng thỏa thuận trong hợp đồng.

+ Thực hiện các quy định của hợp đồng: Công ty bảo hiểm đã tuân thủ các điều khoản và điều kiện của hợp đồng bảo hiểm, bao gồm việc thanh toán bồi thường sau khi anh P hoàn thành các thủ tục và hồ sơ cần thiết.

+ Hỗ trợ tài chính: Bằng cách bồi thường cho thiệt hại, công ty bảo hiểm đã giúp anh P giảm bớt gánh nặng tài chính do việc sửa chữa hoặc thay thế tàu.

VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy đóng vai cán bộ bảo hiểm để viết bài tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia bảo hiểm y tế bắt buộc.

Trả lời rút gọn:

Bảo Hiểm Y Tế: Một Bước Tiến Về Tương Lai An Toàn

Kính gửi quý vị và các bạn,

Chúng ta đang sống trong một thế giới đầy rủi ro khi một tai nạn, một cơn bệnh có thể xảy ra bất cứ lúc nào, làm thay đổi cuộc sống của chúng ta một cách đáng kể. Trong những lúc như vậy, bảo hiểm y tế trở thành một người bạn đồng hành đáng tin cậy, giúp chúng ta đối phó với những khó khăn tài chính không lường trước được.

Bảo hiểm y tế bắt buộc là một hình thức bảo hiểm do Nhà nước quản lý, nhằm đảm bảo quyền lợi của công dân trong việc tiếp cận các dịch vụ y tế. Khi tham gia bảo hiểm y tế, bạn sẽ được hưởng các quyền lợi như:

+ Chi phí y tế: Bảo hiểm y tế sẽ chi trả một phần hoặc toàn bộ chi phí khám chữa bệnh, tiền thuốc và các dịch vụ y tế khác.

+ Tiếp cận dịch vụ y tế: Bảo hiểm y tế giúp bạn tiếp cận dễ dàng hơn với các dịch vụ y tế chất lượng.

+ Bảo vệ tài chính: Bảo hiểm y tế giúp bảo vệ bạn khỏi các rủi ro tài chính do chi phí y tế không lường trước được.

Tham gia bảo hiểm y tế không chỉ là trách nhiệm của mỗi công dân mà còn là một biện pháp thông minh để bảo vệ bản thân và gia đình trước những rủi ro tiềm ẩn. Hãy cùng nhau tham gia bảo hiểm y tế, để xây dựng một xã hội công bằng, văn minh và tiến bộ hơn.

Hãy liên hệ với cơ quan bảo hiểm gần nhất để biết thêm thông tin chi tiết và tham gia bảo hiểm y tế ngay hôm nay!

Trân trọng, 

[Tên của cán bộ Bảo hiểm]