Slide bài giảng Khoa học tự nhiên 9 Chân trời bài 24: Ethylic alcohol

Tóm lược nội dung

BÀI 24. ETHYLIC ALCOHOL

Mở đầu: Cồn y tế là các đồ uống chứa cồn (bia, rượu,…) đều có chứa ethylic alcohol

Ethylic alcohol là gì? Ethylic alcohol được điều chế như thế nào? Hợp chất này có tính chất và ứng dụng gì?

Trả lời rút gọn:

Ethylic alcohol là hợp chất hữu cơ có công thức phân tử là C₂H₆O, công thức cấu tạo thu gọn C₂H₅OH; đặc điểm công thức cấu tạo của ethylic alcohol: có một nhóm -OH.

1. CÔNG THỨC PHÂN TỬ, CÔNG THỨC CẤU TẠO CỦA ETHYLIC ALCOHOL

Câu 1: Quan sát Hình 24.1, hãy nhận xét về công thức cấu tạo của ethylic alcohol

Trả lời rút gọn:

Công thức cấu tạo của ethylic alcohol: chỉ bao gồm các liên kết đơn, trong đó có một nhóm -OH liên kết trực tiếp với một nguyên tử carbon.

Luyện tập: Từ các công thức phân tử CH₄O và C₃H₈O, hãy viết công thức cấu tạo của các chất có đặc điểm cấu tạo tương tự cấu tạo của ethylic alcohol.

Trả lời rút gọn:

CH₃OH và C₃H₇OH

2. TÍNH CHẤT VẬT LÝ CỦA ETHYLIC ALCOHOL – ĐỘ CỒN

Câu 2: Dựa vào yếu tố nào để biết ethylic alcohol nhẹ hơn nước?

Trả lời rút gọn:

Dựa vào việc so sánh khối lượng riêng của ethylic alcohol và nước ở cùng một điều kiện.

Câu 3: Trong quá trình nấu rượu thủ công có công đoạn chưng cất rượu (đun nóng và ngưng tụ để thu được rượu) bằng dụng cụ chuyên dụng. Hãy cho biết quá trình chưng cất rượu nêu trên dựa vào tính chất vật lý nào của ethylic alcohol. Giải thích 

Trả lời rút gọn:

Ethylic alcohol có nhiệt độ sôi thấp hơn nước (78.3^oC) nên khi đun nóng, ethylic alcohol sẽ bay hơi trước, sau đó ta dẫn hơi này qua đường ống làm lạnh để ngưng tụ.

Câu 4: Xăng sinh học là sản phẩm trộn cồn sinh học được sản xuất từ các nguyên liệu sinh học như phoi bào, mùn cưa,… (có thành phần chủ yếu là ethylic alcohol) vào xăng A92 theo tỉ lệ thể tích nhất định. Theo em, nhờ tính chất vật lý nào của ethylic alcohol mà nhà sản xuất pha trộn được xăng E5 (xăng sinh học)?

Trả lời rút gọn:

Ethylic alcohol có thể hòa tan được một số chất như xăng, dầu hỏa… Vì vậy nhà sản xuất pha trộn được xăng E5 (xăng sinh học).

Câu 5: Theo em, độ cồn là gì? Hãy cho biết dựa vào tính chất vật lý nào để làm cơ sở pha loãng ethylic alcohol thành dung dịch ethylic alcohol 45^o

Trả lời rút gọn:

Độ cồn là số mililit ethylic alcohol nguyên chất có trong 100ml dung dịch ở 20^oC. Ethylic alcohol tan vô hạn trong nước, đây là cơ sở để có thể pha loãng ethylic alcohol thành dung dịch ethylic alcohol 45^o

Vận dụng: Giải thích vì sao có thể dùng cồn (cồn y tế, cồn công nghiệp,…) để tẩy vết sơn tường bị dính trên quần áo. Hãy trình bày cách tẩy sạch vết sơn này

Trả lời rút gọn:

Cồn (cồn y tế, cồn công nghiệp,…) chứa ethylic alcohol, có thể hòa tan một số chất, trong đó có sơn.

Cách tẩy sạch vết sơn: xịt dung dịch cồn lên vết bẩn để hòa tan vết sơn ra khỏi sợi vải, sau đó giặt lại bằng nước sạch.

Luyện tập: Cồn có tác dụng diệt khuẩn tốt nên thường dùng để khử khuẩn. Hình bên dưới là cồn 70^o, hãy cho biết ý nghĩa của kí hiệu “cồn 70^o”

Trả lời rút gọn:

Kí hiệu “cồn 70^o” cho ta biết: cứ 100 mL loại cồn này ở điều kiện 20^oC, sẽ có 70 mililit ethylic alcohol.

3. TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA ETHYLIC ALCOHOL

Câu 6: Nêu hiện tượng ở Thí nghiệm 1 và cho biết vì sao ethylic alcohol được sử dụng làm nguyên liệu

Trả lời rút gọn:

Khi đốt ethylic alcohol bằng oxygen trong không khí, ethylic alcohol cháy tỏa ra nhiều nhiệt. Chính lượng nhiệt sinh ra này khiến ethylic alcohol được sử dụng làm nguyên liệu.

Câu 7: Nêu hiện tượng của Thí nghiệm 2

Trả lời rút gọn:

Khi cho ethylic alcohol phản ứng với Na, mẩu Na tan dần, có khí thoát ra.

4. ĐIỀU CHẾ VÀ ỨNG DỤNG CỦA ETHYLIC ALCOHOL

Câu 8: Theo em, ethylic alcohol dùng để sản xuất đồ uống có cồn sẽ được điều chế theo cách nào?

Trả lời rút gọn:

Ethylic alcohol dùng để sản xuất đồ uống có cồn sẽ được điều chế theo cách lên men tinh bột (gạo, ngô,...)

Câu 9: Hãy cho biết thêm ứng dụng của ethylic alcohol

Trả lời rút gọn:

Ethylic alcohol được dùng làm nguyên liệu để sản xuất các hợp chất khác (như acetic acid, ethyl acetate…); một phần lớn ethylic alcohol được dùng làm dung môi để pha chế vecni, dược phẩm, nước hoa,...; ethylic alcohol còn được dùng làm nhiên liệu như đèn cồn trong phòng thí nghiệm, dùng thay xăng làm nhiên liệu cho động cơ đốt trong; làm nguyên liệu sản xuất rượu, bia, giấm ăn,...

Câu 10: Em hãy cho biết thêm một số tác hại khi lạm dụng rượu, bia

Trả lời rút gọn:

Một số tác hại: Rượu, bia là các sản phẩm được tạo ra từ ethylic alcohol. Nếu lạm dụng rượu, bia sẽ làm ảnh hưởng xấu nhiều mặt: sức khỏe bị suy giảm (có nguy cơ mắc các bệnh về gan, thận, tim mạch, ung thư,...), mất kiểm soát hành vi của bản thân, dễ gây tai nạn giao thông và ảnh hưởng đến học tập, công tác,...