Slide bài giảng Địa lí 11 kết nối bài 15: Vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên, dân cư và xã hội khu vực Tây Nam Á

Tóm lược nội dung

BÀI 15: VỊ TRÍ ĐỊA LÍ, ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, DÂN CƯ VÀ XÃ HỘI KHU VỰC TÂY NAM Á

MỞ ĐẦU

Khu vực Tây Nam Á nằm ở ngã ba của ba châu lục: châu Á, châu Âu và châu Phi. Khi vực Tây Nam Á có các hoang mạc rộng lớn, sở hữu trữ lượng dầu mỏ phong phú bậc nhất thế giới những còn tồn tại những vấn đề chính trị, xung đột tôn giáo và sắc tộc mang tính lịch sử. Các đặc điểm tự nhiên và dân cư , xã hội có ảnh hưởng như thế nào đến phát triển kinh tế- xã hội của khu vực?

Trả lời rút gọn:

Tự nhiên:

- Địa hình đa dạng, gây khó khăn cho giao thông, nhưng đồng bằng màu mỡ thuận lợi cho nông nghiệp.

- Khí hậu cận nhiệt và nhiệt đới, phân hóa giữa bắc và nam, thuận lợi cho trồng trọt và cư trú.

- Thiếu nước do các con sông ít nước, nhưng có lợi thế về khoáng sản và kinh tế biển.

- Sinh vật đa dạng, nhiều khu vực có tiềm năng du lịch.

Dân cư:

- Dân số ít, tăng trưởng tự nhiên cao, có lực lượng lao động dồi dào.

Xã hội:

- Chất lượng cuộc sống ngày càng nâng cao, nhưng có sự phân hóa giữa các nước trong khu vực.

I. PHẠM VỊ LÃNH THỔ VÀ VỊ TRÍ ĐỊA LÍ

Nhiệm vụ 1: Dựa vào thông tin mục I và hình 15.1, hãy:

CH1: Trình bày đặc điểm phạm vi lãnh thổ và vị trí địa lí của khu vực Tây Nam Á.

Trả lời rút gọn:

- Nằm ở phía Tây Nam châu Á, Tây Nam Á tiếp giáp với 3 châu lục: Á – Phi – Âu và nhiều biển như A-ráp, Địa Trung Hải, Biển Đỏ, Biển Đen và biển Caxpi. 

- Với địa hình đa dạng và thuộc các đới khí hậu cận nhiệt đới và nhiệt đới, vị trí này nằm trên đường giao thông quốc tế và giữa ba châu lục Á, Âu và Phi.

CH2: Phân tích ảnh hưởng của vị trí địa lí đến phát triển kinh tế - xã hội của khu vực.

Trả lời rút gọn:

- Có vị trí chiến lược quan trọng trong phát triển kinh tế, giao lưu, buôn bán với các nước trên thế giới.

II. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN

Nhiệm vụ 2: Dựa vào thông tin mục II và hình 15.1, hãy:

CH1: Trình bày đặc điểm điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên của khu vực Tây Nam Á. 

Trả lời rút gọn:

- Địa hình gồm núi và cao nguyên, chia thành 3 miền:

  + Phía đông bắc và tây nam: núi cao và sơn nguyên.

  + Ở giữa: đồng bằng Lưỡng Hà, bồi đắp bởi phù sa của sông Ti-grơ và Ơ-phrát.

  + Phía tây nam: sơn nguyên A-rap.

- Khí hậu khô hạn và cảnh quan thảo nguyên khô cằn, hoang mạc chiếm phần lớn diện tích.

- Sông ngòi kém phát triển.

- Tài nguyên dầu mỏ phong phú, chủ yếu ở các quốc gia A-rập Xê-ut, Iran, I-rắc, Cô-oét, là khu vực xuất khẩu dầu mỏ lớn nhất thế giới.

CH2: Phân tích thuận lợi và khó khăn của điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên đến phát triển kinh tế- xã hội của khu vực. 

Trả lời rút gọn:

- Địa hình đa dạng, gây khó khăn cho giao thông. Đất chủ yếu nâu đỏ xa van, thích hợp cho chăn nuôi gia súc. Đất đồng bằng mỡ màng thuận lợi cho nông nghiệp và cư trú.

- Khí hậu cận nhiệt và nhiệt đới, phân hóa bắc và nam, thuận lợi cho trồng trọt và cư trú.

- Con sông ít nước, gây tình trạng thiếu nước cho sản xuất và sinh hoạt.

- Khoáng sản giá trị, trữ lượng dầu mỏ chiếm hơn 50%, nhiều loại như than đá, sắt, đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế.

- Sinh vật nghèo nàn, nhiều vùng hoang mạc, có khu vực phát triển du lịch như Đu-bai.

- Tiếp giáp nhiều biển như Biển Đen, Địa Trung Hải, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế biển, thủy sản và du lịch.

III. DÂN CƯ VÀ XÃ HỘI

1. Dân cư

Nhiệm vụ 3: Dựa vào thông tin mục 1 và hình 15.4, hãy:

CH1: Nêu đặc điểm dân cư của khu vực Tây Nam Á.

Trả lời rút gọn:

- Dân số: 402,5 triệu người (năm 2020), chủ yếu người A-rập theo đạo Hồi.

- Phân bố không đều, tập trung ở vùng ven biển, đồng bằng Lưỡng Hà và nơi có nguồn nước ngọt.

- Dân cư trước đây chủ yếu làm nông nghiệp, trồng lúa mì, chà là, chăn nuôi du mục và dệt thảm.

- Dân thành phố ngày càng tăng, tỉ lệ dân thành thị cao chiếm khoảng 80 - 90% dân số, đặc biệt ở I-xra-en, Cô-oét và Li-băng.

CH2: Phân tích ảnh hưởng của đặc điểm dân cư tới phát triển kinh tế - xã hội khu vực.

Trả lời rút gọn:

Ít dân, tỉ lệ gia tăng tự nhiên khá cao, có cơ cấu dân số trẻ tạo lực lượng lao động dồi dào, nguồn lực quan trọng để phát triển kinh tế.

2. Xã hội

CH: Dựa vào thông tin mục 2, hãy phân tích ảnh hưởng của đặc điểm xã hội đến phát triển kinh tế - xã hội khu vực Tây Nam Á.

Trả lời rút gọn:

- Chất lượng cuộc sống dân cư ngày càng cao, nhưng có sự phân hóa giữa các nước.

- Nhiều lễ hội và phong tục thuận lợi cho phát triển du lịch.