Slide bài giảng địa lí 10 cánh diều bài 5: Thạch quyển. Nội lực và tác động của nội lực đến địa hình bề mặt trái đất

Tóm lược nội dung

BÀI 5. THẠCH QUYỂN. NỘI LỰC VÀ TÁC ĐỘNG CỦA NỘI LỰC ĐẾN ĐỊA HÌNH BỀ MẶT TRÁI ĐẤT

Thạch quyển

Câu 1: Đọc thông tin và quan sát hình 5.1, hãy trình bày khái niệm thạch quyển và phân biệt thạch quyển với vỏ Trái Đất.

Trả lời:

- Khái niệm thạch quyển: Là phần trên cùng của Trái Đất, bao gồm vỏ Trái Đất và phần trên lớp man-ti. 

- Phân biệt thạch quyển với vỏ Trái Đất

Khái niệm và nguyên nhân của nội lực

Câu 1: Đọc thông tin, hãy trình bày khái niệm và nguyên nhân của nội lực. 

Trả lời:

- Khái niệm: nội lực là lực sinh ra từ bên trong Trái Đất.

- Nguyên nhân: do nguồn năng lượng từ quá trình phân hủy các chất phóng xạ, sự sắp xếp vật chất theo trọng lực, năng lượng của các phản ứng hoá học,… xảy ra bên trong Trái Đất.

Tác động của nội lực đến sự hình thành địa hình

Câu 1: Đọc thông tin và quan sát hình 5.2, hình 5.3, hãy trình bày tác động của hiện tượng uốn nếp và đứt gãy đến sự hình thành địa hình bề mặt Trái Đất. 

Trả lời:

- Tác động của hiện tượng uốn nếp: 

+ Các lớp đá xô ép, uốn thành nếp, nhưng không phá vỡ tính chất liên tục của chúng. + Cường độ nén ép mạnh sẽ tạo thành các uốn nếp và các dãy núi uốn nếp.

- Tác động của hiện tượng đứt gãy:

+ Hai bên đứt gãy có bộ phận được nâng lên, có bộ phận hạ thấp 

+ Tạo điều kiện để hình thành nhiều thung lũng sông trên bề mặt Trái Đất, dọc theo đứt gãy có thể hình thành biển hoặc các hồ tự nhiên.

Câu 2: Đọc thông tin và dựa vào kiến thức đã học, hãy trình bày tác động của hoạt động núi lửa đến sự hình thành địa hình bề mặt Trái Đất.

Trả lời:

- Làm thay đổi địa hình do hoạt động phun trào và đông cứng mac-ma 

- Tạo thành các ngọn núi lửa đứng độc lập hoặc tập hợp thành khối, dãy núi lửa.

- Miệng núi lửa ngừng hoạt động => tạo thành thung lũng và hồ tự nhiên.

- Dọc theo các đứt gãy, phun trào mac-ma tạo thành những bề mặt địa hình rộng lớn 

- Tạo nên các đảo, quần đảo ở nhiều vùng biển và đại dương.

Sự phân bố vành đai động đất, núi lửa trên Trái Đất.

Câu 1: Đọc thông tin và quan sát hình 5.4, hãy:

- Xác định các vành đai động đất và vành đai núi lửa trên Trái Đất.

- Nhận xét và giải thích sự phân bố các vành đai động đất, vành đai núi lửa. 

Trả lời:

- Các vành đai động đất và vành đai núi lửa trên Trái Đất:

- Nhận xét: 

+ Phân bố ở các vùng tiếp xúc của các mảng kiến tạo.

+ Nơi có hai mảng chờm lên nhau do tác động của ma sát sẽ trở thành vùng có nhiều núi lửa và động đất.

=> Động đất, núi lửa thường tập trung ở ranh giới các mảng thạch quyển tạo nên các vành đai động đất, vành đai núi lửa trên Trái Đất.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Trình bày tác động của nội lực đến sự hình thành địa hình bề mặt Trái Đất. 

Trả lời:

Thông qua các vận động kiến tạo, làm biến dạng vỏ Trái Đất => tạo nên sự thay đổi địa hình

VẬN DỤNG

Câu 1: Hãy nêu ví dụ về địa hình được tạo thành chủ yếu do nội lực mà em biết ở nước ta.

Trả lời:

Ví dụ: Cao nguyên badan ở Tây nguyên nước ta hình thành do dọc theo các đứt gãy, hoạt động núi lửa phun trào mac-ma trên diện rộng.