Soạn giáo án điện tử lịch sử 7 cánh diều bài 5: Sự hình thành quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa ở tây âu thời trung đại

Nội dung giáo án

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BUỔI HỌC NGÀY HÔM NAY

KHỞI ĐỘNG

Em hãy nêu hệ quả quan trọng nhất của các cuộc phát kiến địa lí.

Hệ quả quan trọng nhất của các cuộc phát kiến địa lí là đẩy nhanh quá trình trình khủng hoảng, tan rã của chế độ phong kiến và tạo tiền đề cho sự ra đời của chủ nghĩa tư bản ở châu Âu.

BÀI 5: SỰ HÌNH THÀNH QUAN HỆ SẢN XUẤT TƯ BẢN CHỦ NGHĨA Ở TÂY ÂU THỜI TRUNG ĐẠI

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Những biến đổi chính trong xã hội Tây Âu thời trung đại
2. Sự ra đời của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa
3. Những biến đổi chính trong xã hội Tây Âu thời trung đại

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Thảo luận, trao đổi, đọc thông tin SGK tr.16, 17 và thực hiện nhiệm vụ vào Phiếu học tập số 1

Đọc thông tin mục Em có biết và trả lời câu hỏi: Tại sao nói hiện tượng Cừu ăn thịt người ở nước Anh và buôn bán nô lẹ là những nhân tố hình thành quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa?

Hiện tượng “cừu ăn thịt người”:

• Vào thế kỉ XVII, nhu cầu lông cừu tăng cao, số đông địa chủ và quý tộc Anh chuyển sang nuôi cừu để lấy lông bán nhằm thu lợi nhuận.
• Các quý tộc đã cướp ruộng đất của nông dân, lập các đồng cỏ chăn nuôi cừu, khiến nông dân mất đất, thất nghiệp → Phải bán sức lao động và trở thành công nhân.

Hiện tượng buôn bán nô lệ:

• Các nước Tây Âu bắt hàng triệu người da đen ở châu Phi đem bán cho các chủ đồn điền, hầm mỏ ở châu Âu, châu Mĩ…
• Nhờ vào việc cướp bóc tài nguyên ở các nước thuộc địa và buôn bán nô lệ… các thương nhân, quý tộc Tây Âu đã nhanh chóng giàu có, tích lũy được những số vốn ban đầu, và sử dụng số vốn đó cho việc tái đầu tư sản xuất.

Tài liệu tham khảo

• Ở Anh, việc rào đất cướp ruộng diễn ra điển hình nhất.
• Giá lông cừu tăng lên đột ngột từ thế kỉ XV do giá len dạ tăng → Rất nhiều chủ trại đã bỏ việc trồng lúa chuyển sang trồng cỏ để nuôi cừu.
• Họ đuổi nông dân ra khỏi làng xóm, lấy đất trồng cỏ để mở rộng việc chăn nuôi → Hàng vạn nông dân bị mất ruộng đất, cày cấy, mất nhà để ở, phải lang thang khắp nơi kiếm kế sinh nhai.

2. Sự ra đời của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa

Đọc thông tin và quan sát Sơ đồ 5, Hình 5 và trả lời câu hỏi

Trả lời câu hỏi

Hãy cho biết sự hình thành phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa.

Theo em, mối quan hệ chủ yếu giữa giai cấp vô sản và giai cấp tư sản là gì?

Gợi ý:

• Em đã quan sát thấy những gì trong hình?
• Ai đại diện cho giai cấp tư sản?
• Ai đại diện cho giai cấp vô sản?
• Hệ quả của mối quan hệ giữa giai cấp tư sản và giai cấp vô sản là gì? Vì sao
• Phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa được hình thành gắn liền với sự xuất hiện của hai giai cấp cơ bản: tư sản và vô sản.
• Lãnh chúa, quý tộc, thương nhân, chủ xưởng… nhờ việc cướp đoạt ruộng đất, tài nguyên, của cải và buôn bán nô lệ đã trở nên giàu có, trở thành giai cấp tư sản.
• Lực lượng nông dân, thợ thủ công bị mất ruộng đất, mất tư liệu sản xuất và những nô lệ bị bắt, bị bán đi…. trở thành giai cấp vô sản.
• Mối quan hệ chủ yếu giữa 2 giai cấp là: giai cấp tư sản bóc lột giai cấp vô sản.

LUYỆN TẬP

Câu 1. Nội dung nào sau đây là một trong những biến đổi chính về kinh tế trong xã hội Tây Âu từ đầu thế kỉ XVI?

1. Xuất hiện hình thức kinh doanh tư bản chủ nghĩa
2. Các nhà hàng tiến hành các cuộc phát kiến địa lí
3. Bước đầu xuất hiện các thành thị trung đại
4. Diễn ra tình trạng địa chủ rào đất cướp ruộng

Câu 2. Nội dung nào sau đây là một trong những biến đổi chính về xã hội trong xã hội Tây Âu từ đầu thế kỉ XVI?

1. Giai cấp chủ nô ra đời và phát triển
2. Giai cấp tư sản và vô sản xuất hiện
3. Giai cấp địa chủ và nông dân hình thành
4. Bắt đầu xuất hiện tầng lớp thương nhân

Câu 3. Hiện tượng “Cừu ăn thịt người” xuất hiện vào thời gian nào?

1. Thế kỉ XIII - XIV
2. Thế kỉ XIV - XV
3. Thế kỉ XV - XVI
4. Thế kỉ XVI - XVII

Câu 4. Giai cấp vô sản được hình thành tư tầng lớp nào?

1. Nông dân
2. Thợ thủ công
3. Nông nô
4. Cả A, B, C đều đúng

Câu 5. Tây Âu bắt đầu xuất hiện hình thức kinh doanh tư bản chủ nghĩa từ:

1. Đầu thế kỉ XVI
2. Giữa thế kỉ XVI
3. Cuối thế kỉ XIV
4. Thế kỉ XVII

VẬN DỤNG

Hãy trình bày suy nghĩ của em về giải cấp tư sản và giai cấp vô sản qua bức tranh biếm họa dưới đây?

• Hình ảnh thể hiện giai cấp cơ bản: tư sản và vô sản.
• Giai cấp tư sản có cuộc sống sung sướng nhàn hạ, giai cấp vô sản phải lao động vất vả.
• Giai cấp tư sản là giai cấp bóc lột, giai cấp vô sản là giai cấp bị bóc lột.
• Giữa hai cấp này tồn tại mâu thuẫn gay gắt. Đây là nguyên nhân dẫn đến các cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản chống lại giai cấp tư sản sau này.

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

• Ôn lại kiến thức đã học.
• Trả lời câu hỏi 1, 2 SGK tr.17.
• Đọc và tìm hiểu trước Bài 6: Khái quát tiến trình lịch sử Trung Quốc.

CẢM ƠN CÁC EM ĐÃ CHÚ Ý LẮNG NGHE BÀI GIẢNG