Bài giảng điện tử dạy thêm Ngữ văn 12 KNTT bài 2: Ôn tập thực hành tiếng Việt

Nội dung giáo án

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG 

CÁC EM ĐẾN BUỔI HỌC MỚI!

KHỞI ĐỘNG

          Chia sẻ những hiểu biết của mình về tác dụng một số biện pháp tu từ trong thơ.

ÔN TẬP THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT: TÁC DỤNG CỦA MỘT SỐ 

BIỆN PHÁP TU TỪ TRONG THƠ 

NỘI DUNG BÀI HỌC

CỦNG CỐ KIẾN THỨC VỀ MỘT SỐ BIỆN PHÁP 

TU TỪ NỔI BẬT THƯỜNG DÙNG TRONG THƠ CA

Thảo luận nhóm

Kể tên và trình bày đặc điểm về một số biện pháp tu từ thường được sử dụng trong thơ mà em biết.

1. Biện pháp tu từ nhân hóa

Khái niệm

Là biện pháp tu từ sử dụng những từ ngữ chỉ hoạt động, tính cách, suy nghĩ, tên gọi... vốn chỉ dành cho con người để miêu tả đồ vật, sự vật, con vật, cây cối khiến cho chúng trở nên sinh động, gần gũi, có hồn hơn.

Tác dụng

Làm cho những vật vô tri vô giác trở nên có hồn và suy nghĩ sống động hơn.

Ví dụ

Sông Đuống trôi đi

Một dòng lấp lánh

Nằm nghiêng nghiêng trong kháng chiến trường kì

(Bên kia sông Đuống – Hoàng Cầm)

2. Biện pháp tu từ ẩn dụ

Khái niệm

Là biện pháp tu từ gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

Tác dụng

Tăng sức gợi hình và gợi cảm.

Ví dụ

Ơi con chim chiền chiện

Hót chi mà vang trời

Từng giọt long lanh rơi

Tôi đưa tay tôi hứng

(Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải)

3. Biện pháp tu từ điệp ngữ

Khái niệm

Là biện pháp tu từ độc đáo và nghệ thuật, trong đó tác giả tinh tế lặp lại từ, cụm từ hoặc toàn bộ câu với mục đích tăng cường tính biểu cảm, đặc sắc cho bài thơ hoặc đoạn văn.

Tác dụng

Giúp tác giả nhấn mạnh ý đồ và mong muốn của mình, truyền đạt thông điệp mạnh mẽ qua lời văn.

Ví dụ

Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm

Heo hút cồn mây súng ngửi trời

Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống

(Tây Tiến – Quang Dũng)

4. Biện pháp tu từ đối

Khái niệm

Sử dụng những từ ngữ (cùng từ loại) hoặc câu (cùng cấu trúc) sóng đôi với nhau nhằm nhấn mạnh sự tương đồng hoặc tương phản giữa các nội dung cần biểu đạt, tạo nhịp điệu và làm tăng vẻ đẹp cân xứng cho lời văn.

Tác dụng

Gợi sự phong phú về ý nghĩa.

Tạo ra sự hài hoà, cân xứng về ý nghĩa và nhạc điệu cho lời thơ, câu văn.

Nhấn mạnh ý.

Miêu tả sự việc, cảnh vật một cách cô đúc, khái quát.

Ví dụ

Kể từ khi gặp chàng Kim

Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề.

(Truyện Kiều – Nguyễn Du)

LUYỆN TẬP

Nhiệm vụ 1: 

Trả lời câu hỏi 

trắc nghiệm

Câu 1:  Câu thơ dưới sử dụng phép ẩn dụ gì:

Ngoài thềm rơi chiếc lá đa

Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng.

(Đêm Côn Sơn – Trần Đăng Khoa)

A. Ẩn dụ hình thức.

B. Ẩn dụ cách thức.

C. Ẩn dụ phẩm chất.

D. Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác.

Câu 2: Có những loại phép điệp nào trong đoạn trích ở dưới?

Trong đầm đẹp gì bằng sen

Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng

Nhị vàng bông trắng lá xanh

Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn

                                                (Ca dao)

Câu 3: Tác dụng của biện pháp nhân hóa trong hai câu thơ dưới đây là gì?

Dưới trăng quyên đã gọi hè

Đầu tường lửa lựu lập lòe đơm bông

Câu 4: Phép đối trong thơ không có tác dụng nào dưới đây?

Câu 5: Đoạn thơ nào dưới đây có phép điệp?

LUYỆN TẬP

Nhiệm vụ 2: 

Luyện tập vận dụng

--------------- Còn tiếp ---------------