Câu hỏi tự luận mức độ vận dụng Ngữ văn 9 KNTT bài 2: Một thể thơ độc đáo của người Việt (Dương Lâm An)

Câu 1: 

- Thể thơ song thất lục bát đặc biệt phù hợp với các chủ đề hoặc cảm xúc mang tính chất sâu lắng, trang nghiêm, và có phần bi thương. Đây là thể thơ truyền thống rất giàu khả năng biểu đạt những trạng thái cảm xúc phức tạp, đồng thời gợi lên sự trầm mặc và suy tư nhờ vào cấu trúc đặc trưng của nó.

-  Lý do: Với nhịp điệu đan xen giữa câu thất và câu lục bát, thể thơ này mang lại âm hưởng trầm lắng và sâu sắc, rất phù hợp để diễn đạt cảm xúc buồn bã, tiếc nuối về tình cảm, hay sự chia xa. Hai câu thất đầu thường dồn nén cảm xúc, còn phần lục bát giúp giải tỏa, tạo sự đối lập và làm tăng thêm chiều sâu của cảm xúc.

- Ví dụ: Thể hiện nỗi buồn ly biệt, như trong tác phẩm “Chinh phụ ngâm” của Đặng Trần Côn, nơi nỗi nhớ nhung và sự đau khổ của người chinh phụ được diễn tả rất tinh tế và bi thiết.

Câu 2: 

Sự linh hoạt của thể thơ song thất lục bát trong việc thể hiện cảm xúc là một đặc điểm nổi bật, giúp nó trở thành công cụ mạnh mẽ để truyền tải nhiều tầng ý nghĩa và cảm xúc phong phú. Thể thơ này không chỉ đơn giản là một hình thức sáng tác, mà còn là một phương tiện nghệ thuật đa chiều, giàu khả năng biểu đạt.

- Với cấu trúc 7-7-6-8, thể thơ này cho phép tác giả dễ dàng chuyển đổi giữa các trạng thái cảm xúc trong cùng một khổ thơ. Hai câu thất đầu thường đóng vai trò khơi gợi cảm xúc mạnh mẽ, còn cặp lục bát tiếp theo giúp làm lắng dịu, đào sâu cảm xúc. Nhờ vậy, cảm xúc không bị dồn nén hay giới hạn, mà được đan xen, chuyển tiếp mượt mà. Điều này khiến cho tác phẩm có chiều sâu, giúp người đọc cảm nhận được sự phong phú, tinh tế của cảm xúc tác giả muốn truyền tải.

- Sự linh hoạt về nhịp điệu (7-7-6-8) giúp tác giả tùy chỉnh âm hưởng phù hợp với các sắc thái cảm xúc khác nhau. Câu 7 chữ tạo ra âm hưởng dồn dập, trang nghiêm, còn câu lục bát lại dịu dàng, mượt mà, tạo ra nhịp điệu uyển chuyển. Nhờ vậy, bài thơ có tính nhạc cao, tạo cảm giác trầm bổng như một bản nhạc. Âm hưởng này rất hiệu quả khi thể hiện những cảm xúc tinh tế, vừa khơi dậy tâm trạng người đọc, vừa khiến cảm xúc trở nên gần gũi và dễ đi vào lòng người.

- Thể thơ song thất lục bát linh hoạt và phong phú, có thể diễn đạt được các chủ đề đa dạng, từ tình yêu, nỗi nhớ, đến triết lý nhân sinh hay những bi kịch xã hội. Với sự đa dạng này, tác giả không chỉ bị giới hạn trong việc thể hiện một loại cảm xúc hay một chủ đề nhất định mà có thể sử dụng thể thơ này để diễn tả những cảm xúc phức tạp, đa chiều, phù hợp với các hoàn cảnh khác nhau.

- Sự linh hoạt của song thất lục bát còn giúp tạo cầu nối cảm xúc giữa người viết và người đọc. Với nhịp điệu mềm mại, âm hưởng trầm bổng, thể thơ này dễ dàng khơi gợi những cảm xúc thân thuộc trong lòng người đọc. Khi người đọc tiếp xúc với bài thơ, họ có thể cảm nhận và chia sẻ với tác giả, như thể cảm xúc của họ được đồng điệu và tôn vinh trong dòng thơ.