BÀI 5.TRỒNG CÂY RỪNG

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Kể tên các loại cây rừng mà em biết. Những loại cây đó được trồng như thế nào?

Giải rút gọn:

- Một số loại cây rừng: cây thông, cây cọ, cây đước, cây cui, cây côi, cây dừa nước, cây dà vôi, cây vẹt, cây phi lao...

- Trồng bằng gieo hạt hoặc cây con trong rừng vào mùa xuân hoặc mùa thu.

1. MỤC ĐÍCH CỦA VIỆC TRỒNG CÂY RỪNG

Câu hỏi : Mục đích của việc trồng cây rừng là gì?

Giải rút gọn:

Mục đích:

• nhằm mở rộng diện tích rừng; phủ xanh đất trống, đồi núi trọc, tạo việc làm

• mang lại thu nhập cho người dân.

2. THỜI VỤ TRỒNG

Câu hỏi: Kiểu thời tiết nào phù hợp cho việc trồng rừng ở nước ta?  Vì sao?

Giải rút gọn:

- Kiểu thời tiết phù hợp: thời tiết ấm, ẩm. Vì rồng cây con vào thời điểm thời tiết ấm, ẩm sẽ giúp cây bén rễ nhanh; tỉ lệ sống cao; sinh trưởng, phát triển tốt.

Luyện tập : Đề xuất thời vụ trồng cây phù hợp cho từng miền và giải thích lí do theo mẫu Bảng 5.1

Giải rút gọn:

VD. 1. Thời vụ trồng các loại cây thân gỗ ở địa phương em là khi nào?

        2. Sưu tầm các câu ca dao, tục ngữ có liên quan thời vụ trồng cây.

Giải rút gọn:

1. Thời vụ trồng các loại cây thân gỗ ở địa phương em:

- Cây khế: vụ xuân ( tháng 2-3) + vụ thu (tháng 8 -10)
- Cây bưởi: cuối mùa khô, đầu mùa mưa, tháng 5-6 dương lịch
- Cây xoài: quanh năm, nhưng tốt nhất vào đầu mùa mưa. 

2. Các câu ca dao, tục ngữ có liên quan thời vụ trồng cây:

"Tháng chạp là tháng trồng khoai

Tháng giêng trồng đậu, tháng hai trồng cà

Tháng ba cày vỡ ruộng ra

Tháng tư làm mạ mưa sa đầy đồng"

        “Tháng giêng trồng trúc, tháng lục trồng tiêu”

3. LÀM ĐẤT TRỒNG CÂY RỪNG

Câu hỏi: Hãy sắp xếp hình ảnh trong Hình 5.1 theo thứ tự của kĩ thuật đào hố trồng cây rừng.

Giải rút gọn:

a - e - d - c - d – b

Luyện tập : 

1. Tại sao trước khi đào hố trồng cây rừng phải làm cỏ và phát quang ở xung quanh miệng hố?

2. Vì sao khi lấp hố trồng cây phải cho lớp đất màu trộn với phân bón xuống hồ trước?

Giải rút gọn:

1.  Vì cỏ dại sẽ chèn ép và cạnh tranh ánh sáng, chất dinh dưỡng và nước với cây trồng còn non yếu.

2. Vì đất trồng phần lớn ở vùng đồi núi, đất bị rửa trôi mạnh, khô cằn và thiếu dinh dưỡng do đó cho lớp đất màu trộn phân bón xuống trước để lớp đất màu và phân bón không bị rửa trôi và cung cấp chất dinh dưỡng cho cây con hồi phục nhanh và phát triển mạnh trong thời gian mới trồng.

4. TRỒNG RỪNG BẰNG CÂY CON

4.1.Trồng rừng bằng cây con có bầu

Câu hỏi: 

1. Trồng rừng bằng cây con có bầu có những ưu điểm gì?

2. Vì sao khi trồng rừng bằng cây con có bầu cần phải rạch túi bầu và tránh làm hỏng bầu đất?

Giải rút gọn:

1.  Cây được trồng có đầy đủ lá, thân, rễ, có sức đề kháng cao, giảm thời gian và số lần chăm sóc, tỉ lệ sống cao.

2. Vì cách trồng này, bầu đất có đủ phân bón và đất tơi xốp, cây có tỉ lệ sống cao và phát triển tốt.

Luyện tập :

1. Kể tên một số loại cây rừng thường được trồng bằng cây con có bầu.

Giải rút gọn:

 Cây cọ, cây đước, cây sú vẹt…

2.Các hình ảnh trong Hình 5.2 tương ứng với bước nào của quy trình trồng rừng bằng cây con có bầu?

Trả lời

a: Bước 3: Đặt bầu cây vào giữa hố đất.

b: Bước 2: Rạch túi bầu

c: Bước 1: Tạo lỗ trong hố đất.

d: Bước 6. Vun gốc

e: Bước 5: Lấp đất và nén đất lần 2

g: Bước 4: Lấp và nén đất lần 1

VD. Tìm hiểu và mô tả quy trình trồng trong thực tế một loại cây rừng hoặc cây xanh bằng cây con có bầu.

Giải rút gọn:

- B1: Chọn vườn ươm và giống cây:

• Chọn vườn ươm gần nơi trồng rừng thuận lợi cho việc chuyển cây con.

• Chọn giống quả đước sinh trưởng khỏe mạnh, không bị sâu bệnh. 

- B2: Tạo bầu:

• Sử dụng túi bầu có đáy, đục các lỗ nhỏ có D = 0,5 cm xung quanh để thoát nước; sử dụng 95% loại đất cát pha ngập thuỷ triều hàng ngày để đóng bầu; 

• Xếp bầu theo hàng, lấp đất xung quanh luống để giữ bầu

•  Tiến hành đảo bầu kết hợp với phân loại cây vào thời gian thuỷ triều rút.

- B3: Cấy cây:

• Trụ mầm cấy trực tiếp vào bầu đất

• Mỗi bầu chỉ cấy 1 quả.

• Cấy quả vào ngày râm mát, tránh ngày mưa bão.

- B4: Chăm sóc phòng trừ sâu bệnh: Thường xuyên theo dõi bắt bỏ các loài động vật này đề phòng cắn nát trụ mầm; gỡ bỏ rong, rêu, vật cản bám vào quả

- B5: Chọn khu vực trồng rừn

- B6: Trồng rừng:

• Bước 1: Tạo lỗ trong hố đất: hố sâu hơn chiều cao bầu khoảng 2 - 4cm.

• Bước 2: Rạch túi bầu: một tay cắm bầu, tránh làm hỏng bầu đất

• Bước 3: Đặt bầu cây vào giữa hố đất.

• Bước 4: Lấp và nén đất lần 1: lấp đất nhỏ phủ kín 2/3 chiều cao bầu, dùng 2 bàn tay nén đất quanh bầu theo chiều thẳng đứng

• Bước 5: Lấp đất và nén đất lần 2: lấp đất nhỏ phủ kín bầu, dùng 2 bàn tay nén đất như lần 1

•  Bước 6. Vun gốc: vun đất vào gốc cây cao hơn cổ rễ khoảng 1-2 cm.

4.2.Trồng rừng bằng cây con rễ trần

Câu hỏi : Trồng rừng bằng cây con rễ trần được thực hiện đối với những loại cây trồng nào? Vì sao?

Giải rút gọn:

Được áp dụng đối với loại cây phục hồi nhanh, bộ rễ khoẻ, nơi đất ẩm và tốt. Vì khi bứng cây bộ rễ bị tổn thương, cây trồng chậm phát triển.  

Luyện tập : Các hình ảnh trong Hình 5.3 tương ứng với những bước nào trong quy trình trồng rừng bằng cây con rễ trần.

Giải rút gọn:

• a: Bước 1: Tạo lỗ trong hố đất.

• b: Bước 3: Lấp đất kín gốc cây

• c: Nén đất

• d: Đặt cây con vào giữa hố.

• e: Vun gốc

VD.

1. Đối với những vùng đồi trọc lâu năm, nên trồng rừng bằng cây con có bầu hay cây con rễ trần? Vì sao?

2. Em hãy thực hiện quy trình trồng một loại cây rừng hoặc cây xanh bằng cây con ở vườn trường hoặc vườn nhà.

Giải rút gọn:

1. Khi gặp mưa lũ nước chảy mạnh gây xói mòn nên người ta sẽ trồng cây rễ trần để cây bám chắc vào đất không bị cuốn trôi khi mưa lũ.

2. Thực hành: HS tự chọn cây trồng phù hợp thực hiện trồng tại vườn trường hoặc vườn nhà

MR. Ngoài hai cách trồng cây rừng trên, người ta còn trồng rừng bằng cách gieo hạt trực tiếp vào hố trồng. Vì sao trồng rừng bằng cách gieo hạt vào hố ít được áp dụng trong thực tế?

Giải rút gọn:

Vì khi trồng rừng thường sẽ ngang phẳng xuống dưới đồng bằng làm cho đất có thể khó lên hạt khi trông trực tiếp vào hố