BÀI 3. TÁC ĐỘNG CỦA CÔNG NGHỆ SỐ ĐỐI VỚI CON NGƯỜI, XÃ HỘI

KHỞI ĐỘNG

Hãy trao đổi với bạn để nêu những lợi ích và những vấn đề phát sinh từ việc sử dụng thiết bị số, Internet đối với đời sống con người và xã hội.

Giải rút gọn:

- Một số lợi ích:

+ Giúp mọi người có thể liên lạc với nhau từ xa.

+ Giúp con người hoàn thành công việc dễ dàng hơn.

+ Giúp con người nắm bắt được nhiều thông tin bổ ích.

- Một số tác hại:

+ Một số người bị quá lệ thuộc vào công nghệ số.

+ Ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe.

+ Con người mất việc làm do nhiều việc đang dần được thay thế bằng máy móc.

KHÁM PHÁ

1. Mặt trái của công nghệ số

Làm

Trao đổi với bạn để chỉ ra những tác động tiêu cực của công nghệ số đối với đời sống con người, xã hội trong mỗi tình huống dưới đây.

Giải rút gọn:

Hình 1. Nghiện Internet:

+ Công nghệ số ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe

+ Con người bị lệ thuộc vào công nghệ số.

Hình 2. Bắt nạt bạo lực qua internet: đây chính là những phát sinh tiêu cực của công nghệ số đến vấn đề đạo đức, văn hóa, pháp luật.

Hình 3. Ngồi bên nhau mà ai cũng chỉ chú tâm sử dụng thiết bị số: con người đã quá bị lệ thuộc vào công nghệ số

Hình 4. Rác thải công nghệ số: ảnh hưởng tiêu cực của công nghệ số đến môi trường.

2. Sử dụng Internet đúng quy định

a. Một số quy định về sử dụng Internet

Làm

Theo em, nếu thiếu thận trọng, người dùng Internet có thể vô ý vi phạm quy định nào của pháp luật, quy tắc ứng xử trên mạng xã hội?

Giải rút gọn:

Người dùng Internet có thể vô ý vi phạm:

- Thông tin số:

+ Kích động bạo lực, hận thù.

+ Tiết lộ bí mật.

+ Xuyên tạc, vu khống, xúc phạm danh dự.

- Quảng cáo hàng cấm.

- Cản trở truy cập thông tin.

- Sử dụng trái phép thông tin người khác.

- Phát tán phần mềm độc hại, xâm nhập hệ thống.

b. Một số ví dụ về hành vi vi phạm pháp luật, trái đạo đức, thiếu văn hóa trong môi trường số

Làm

Trao đổi với bạn và cho biết, trong mỗi tình huống dưới đây hành vi nào là vi phạm pháp luật, hành vi nào là trái đạo đức, thiếu văn hoá?

Giải rút gọn:

a. Hành vi vi phạm pháp luật.

b. Hành vi vi phạm pháp luật.

c. Hành vi trái đạo đức, thiếu văn hóa.

d. Hành vi vi phạm pháp luật.

LUYỆN TẬP

1. Trình bày một số tác động tiêu cực của công nghệ số đối với đời sống con người và xã hội. Nêu ví dụ minh họa.

Giải rút gọn:

a. Chia sẻ thông tin cá nhân của người khác:

- Xâm phạm quyền riêng tư, danh dự. Có thể bị xem là phỉ báng hoặc xúc phạm.

- Thiếu tôn trọng, vi phạm quy tắc ứng xử, không phù hợp với môi trường học tập và xã hội.

b. Xâm nhập hệ thống thông tin:

- Tấn công mạng, vi phạm pháp luật về tội phạm mạng.

- Thiếu đạo đức, không tôn trọng quyền sở hữu và bảo vệ thông tin của tổ chức khác.

c. Chia sẻ nội dung bất hợp pháp hoặc độc hại:

- Không vi phạm trực tiếp nhưng có thể khuyến khích phát tán nội dung vi phạm.

- Thiếu trách nhiệm, có thể gây hại cho người khác và khuyến khích tiếp cận nội dung không phù hợp.

2. Nêu ví dụ về một số hành vi vi phạm pháp luật, trái đạo đức, thiếu văn hoá trong môi trường số.

Giải rút gọn:

- Hành vi vi phạm pháp luật:

 + Tải lên, chia sẻ hoặc phát tán trái phép các tác phẩm bản quyền

+ Lừa đảo qua internet.

+ Tấn công mạng hoặc xâm nhập trái phép và hệ thống

- Hành vi trái đạo đức, thiếu văn hóa:

+ Lăng mạ, xúc phạm người khác trên mạng xã hội.

+ Gửi tin nhắn quấy rối, bình luận xúc phạm hoặc phản hồi xấu tính trên các nền tảng truyền thông xã hội.

+ Truyền tải thông tin cá nhân của người khác mà không có sự đồng ý, gây xâm phạm đến quyền riêng tư và danh dự của họ.

VẬN DỤNG

Nêu tác động tiêu cực của công nghệ số và chỉ ra hành vi vi phạm pháp luật, trái đạo đức, thiếu văn hóa trong tình huống sau đây: 

"Một học sinh thường xuyên trốn học, lấy trộm tiền của bố mẹ và các bạn trong lớp để chơi trò chơi trực tuyến."

Giải rút gọn:

- Hành vi vi phạm pháp luật: trộm tiền của bố mẹ là một hành vi trái pháp luật về trộm cắp lừa đảo tài sản.

- Hành vi trái đạo đức, thiếu văn hóa: trốn học để chơi game là hành vi không tuân thủ quy định, nội quy của nhà trường.