BÀI 11. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

KHỞI ĐỘNG

Trong đợt tổ chức tư vấn sức khoẻ, dinh dưỡng cho học sinh toàn trường, trước cửa phòng y tế luôn có nhiều học sinh chờ đợi (Hình 1).

Theo em, trong tình huống này, vẫn để là gì và làm thế nào để giải quyết vấn đề đó?

Giải rút gọn:

Vấn đề ở đây là quá nhiều học sinh đứng trước cửa phòng chờ đợi. Cách giải quyết: mở thêm phòng ý tế, cho học sinh xếp hàng.

KHÁM PHÁ

1. Quá trình giải quyết vấn đề

Làm

Hình 3 là một số kết quả các học sinh lớp 9A có được từ việc thực hiện giải quyết vấn đề ở tình huống KHỞI ĐỘNG (vấn đề quá tải ở phòng y tế) theo quá trình năm bước. Theo em mỗi kết quả ở Hình 3 là sản phẩm thuộc bước nào trong quá trình giải quyết vấn đề.

Lưu ý: BMI là chỉ số khối cơ thể (Body Mass Index).

Giải rút gọn:

Hình 3a: Xác định vấn đề

Hình 3b: Đánh giá kết quả

Hình 3c: Xác định nguyên nhân

Hình 3d: Thực hiện giải pháp

2. Mô tả dưới dạng thuật toán

Làm

Em hãy mô tả quy trình ở Hình 4 dưới dạng thuật toán bằng phương pháp liệt kê các bước.

Giải rút gọn:

- Cho học sinh tự đo chiều cao, cân nặng.

- Tính chỉ số BMI:

+ Nếu BMI bình thường thì không cần gặp cán bộ nhân viên tư vấn.

+ Nếu BMI không bình thường thì cho gặp cán bộ tư vấn.

3. Nhiệm vụ nào có thể chuyển giao cho máy tính thực hiện

Làm

Theo em, trong quy trình giải quyết vấn đề ở Hình 4, nhiệm vụ kiểm tra chỉ số BMI của học sinh và đưa ra lời khuyên có thể giao cho máy tính thực hiện được không? Tại sao?

Giải rút gọn:

Có. Bởi vì máy tính có thể tính BMI dựa vào cân nặng và chiều cao được đưa vào. Còn lời khuyên có thể lập trình sẵn rồi đưa ra dựa trên chỉ số BMI.

LUYỆN TẬP

1. Em hãy nêu các bước và công việc chính của mỗi bước trong quá trình giải quyết vấn đề.

Giải rút gọn:

- Xác định vấn đề:

+ Làm rõ, mô tả đúng bản chất của vấn đề.

- Xác định nguyên nhân:

+ Thu thập, phân tích, tổng hợp thông tin để tìm ra nguyên nhân gốc rễ dẫn đến vấn đề.

- Xây dựng giải pháp:

+ Đề xuất giải pháp cho từng vấn đề.

+ Xác định mục tiêu và điều kiện thực hiện giải pháp.

+ Lựa chọn giải pháp tối ưu nhất.

- Thực hiện giải pháp:

+ Lập kế hoạch cụ thể cho từng nhiệm vụ.

+ Xác định người thực hiện, kết quả mong muốn và thời hạn hoàn thành.

- Đánh giá kết quả:

+ Kiểm tra xem vấn đề đã được giải quyết hay chưa.

+ Phát hiện những vấn đề phát sinh (nếu có).

+ Tiếp tục giải quyết vấn đề mới (nếu cần thiết).

+ Hoàn thiện giải pháp để đạt hiệu quả lâu dài.

2. Theo em, trong quy trình giải quyết vấn đề ở Hình 4, bước "Cán bộ y tế tư vấn cho học sinh" có thể giao cho máy tính thực hiện được không? Tại sao?

Giải rút gọn:

Phần cán bộ y tế đưa ra lời khuyên không thể đưa cho máy tính bởi vì ngoài BMI ra thì còn nhiều yếu tố khác mới dẫn được đến kết luận của bác sĩ.

VẬN DỤNG

Hãy cùng với bạn thực hiện theo quá trình năm bước để giải quyết vấn đề trong tình huống dưới đây.

Tình huống: Tranh thủ giờ ra chơi, các bạn học sinh đến thư viện của nhà trường mượn sách và xảy ra tình trạng một số học sinh chưa mượn được sách đã phải trở về lớp để vào tiết học tiếp theo.

Một số thông tin về thư viện của nhà trường

Thư viện của nhà trường có rất nhiều sách và chưa ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lí thư viện; Mỗi học sinh đến mượn sách cần điền thông tin vào phiếu mượn sách, đưa cho nhân viên thư viện, Nhân viên thư viện đi lấy sách, giao cho học sinh mượn; Do không nhớ hết vị trí của các cuốn sách trong thư viện và không biết cuốn sách đã được mượn hết hay chưa nên nhân viên thư viện thường mất nhiều thời gian để tìm sách.

Giải rút gọn:

- Vấn đề: Học sinh không mượn được sách do thư viện chưa áp dụng công nghệ quản lý.

- Giải pháp:

1. Áp dụng công nghệ thông tin:

• Mục tiêu: Cải thiện hiệu quả mượn sách.
• Điều kiện: Đầu tư hệ thống quản lý sách, bao gồm lưu trữ thông tin sách, thông tin mượn/trả sách, tạo phiếu mượn điện tử.

2. Đào tạo nhân viên thư viện:

• Mục tiêu: Nâng cao năng lực quản lý sách.
• Điều kiện: Cung cấp chương trình đào tạo về sử dụng hệ thống quản lý sách, kỹ năng tìm kiếm và cung cấp sách cho học sinh.

Thực hiện:

1. Triển khai hệ thống quản lý sách.
2. Đào tạo nhân viên thư viện.

Đánh giá:

• Quan sát quá trình mượn sách.
• Đo lường thời gian mượn sách, số lượng học sinh mượn sách trong giờ ra chơi.
• Điều chỉnh giải pháp nếu cần thiết.