BÀI 11. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

KHỞI ĐỘNG

Trong đợt tổ chức tư vấn sức khoẻ, dinh dưỡng cho học sinh toàn trường, trước cửa phòng y tế luôn có nhiều học sinh chờ đợi (Hình 1).

Theo em, trong tình huống này, vấn đề là gì và làm thế nào để giải quyết vấn đề đó?

Đáp án chuẩn:

• Vấn đề là quá nhiều học sinh đứng trước cửa phòng chờ đợi. 

• Cách giải quyết là mở thêm phòng y tế, cho học sinh xếp hàng.

KHÁM PHÁ

1. Quá trình giải quyết vấn đề

Làm

Hình 3 là một số kết quả các học sinh lớp 9A có được từ việc thực hiện giải quyết vấn đề ở tình huống KHỞI ĐỘNG (vấn đề quá tải ở phòng y tế) theo quá trình năm bước. Theo em mỗi kết quả ở Hình 3 là sản phẩm thuộc bước nào trong quá trình giải quyết vấn đề.

Lưu ý: BMI là chỉ số khối cơ thể (Body Mass Index).

Đáp án chuẩn:

Hình 3a: Xác định vấn đề                              Hình 3b: Đánh giá kết quả

Hình 3c: Xác định nguyên nhân                    Hình 3d: Thực hiện giải pháp

2. Mô tả dưới dạng thuật toán

Làm

Em hãy mô tả quy trình ở Hình 4 dưới dạng thuật toán bằng phương pháp liệt kê các bước.

Đáp án chuẩn:

• Cho học sinh tự đo chiều cao, cân nặng.

• Tính chỉ số BMI: Nếu BMI bình thường thì không cần gặp cán bộ nhân viên tư vấn. Nếu BMI không bình thường thì cho gặp cán bộ tư vấn.

3. Nhiệm vụ nào có thể chuyển giao cho máy tính thực hiện

Làm

Theo em, trong quy trình giải quyết vấn đề ở Hình 4, nhiệm vụ kiểm tra chỉ số BMI của học sinh và đưa ra lời khuyên có thể giao cho máy tính thực hiện được không? Tại sao?

Đáp án chuẩn:

Nhiệm vụ kiểm tra chỉ số BMI và đưa ra lời khuyên vì máy tính có thể tính BMI dựa vào cân nặng và chiều cao được đưa vào. Còn lời khuyên có thể lập trình sẵn dựa trên chỉ số BMI.

LUYỆN TẬP

CH. Em hãy nêu các bước và công việc chính của mỗi bước trong quá trình giải quyết vấn đề.

Đáp án chuẩn:

• Xác định vấn đề: làm rõ, mô tả đúng bản chất của vấn đề.

• Xác định nguyên nhân: chỉ ra những nguyên nhân dẫn đến vấn đề.

• Xây dựng giải pháp: tiến hành đề xuất giải pháp với mỗi vấn đề. 

• Thực hiện giải pháp: lập kế hoạch thực hiện giải pháp. 

• Đánh giá kết quả: Kiểm tra xem vấn đề đã được giải quyết hay chưa? Có những vấn đề nào phát sinh không? 

CH. Theo em, trong quy trình giải quyết vấn đề ở Hình 4, bước "Cán bộ y tế tư vấn cho học sinh" có thể giao cho máy tính thực hiện được không? Tại sao?

Đáp án chuẩn:

Bước "Cán bộ y tế tư vấn cho học sinh" vì ngoài BMI ra thì còn nhiều yếu tố khác mới dẫn được đến kết luận của bác sĩ.

VẬN DỤNG

Hãy cùng với bạn thực hiện theo quá trình năm bước để giải quyết vấn đề trong tình huống dưới đây.

Tình huống: Tranh thủ giờ ra chơi, các bạn học sinh đến thư viện của nhà trường mượn sách và xảy ra tình trạng một số học sinh chưa mượn được sách đã phải trở về lớp để vào tiết học tiếp theo.

Một số thông tin về thư viện của nhà trường

Thư viện của nhà trường có rất nhiều sách và chưa ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lí thư viện; Mỗi học sinh đến mượn sách cần điền thông tin vào phiếu mượn sách, đưa cho nhân viên thư viện, Nhân viên thư viện đi lấy sách, giao cho học sinh mượn; Do không nhớ hết vị trí của các cuốn sách trong thư viện và không biết cuốn sách đã được mượn hết hay chưa nên nhân viên thư viện thường mất nhiều thời gian để tìm sách.

Đáp án chuẩn:

• Bước 1: Xác định vấn đề: Một số học sinh chưa mượn được sách.

• Bước 2: Xác định nguyên nhân: Quá trình mượn vẫn dựa trên phiếu mượn. Nhân viên thư viện không nắm được tình trạng của sách.

• Bước 3: Xây dựng giải pháp: Áp dụng công nghệ thông tin vào quản lý thư viện, đào tạo nhân viên để nâng cao năng lực và kiến thức.

• Bước 4: Thực hiện giải pháp: Triển khai hệ thống quản lý sách.

• Bước 5: Đánh giá kết quả: đánh giá hiệu quả của giải pháp.