BÀI 3. TRẬT TỰ THẾ GIỚI SAU CHIẾN TRANH LẠNH

Khởi động: Sự kiện Bức tường Béc-lin sup đổ (11 - 1989) là một trong những biểu tượng cho sự kết thúc của Chiến tranh lạnh. Chiến tranh lạnh kết thúc đã mở ra những xu thế phát triển mới của thế giới. Đó là những xu thế nào? Vì sao xu thế đa cực trở thành xu hướng chính trong quan hệ quốc tế sau Chiến tranh lạnh? Hãy chia sẻ những điều em biết về trật tự thế giới sau Chiến tranh lạnh.

Giải rút gọn:

- Các xu thế phát triển mới của thế giới sau chiến tranh lạnh: xu thế phát triển lấy kinh tế làm trọng tâm, xu thế toàn cầu hoá, xu thế đối thoại, hợp tác trong quan hệ quốc tế.

- Xu thế đa cực trở thành xu hướng chính trong quan hệ quốc tế sau Chiến tranh lạnh vì: xu thế đa cực trong quan hệ quốc tế sau Chiến tranh Lạnh phản ánh sự đa dạng và đa trung tâm hóa quyền lực. Sụp đổ của Liên Xô mở ra không gian mới, giảm căng thẳng đối kháng và tăng cường độc lập của các quốc gia. Tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc và sự toàn cầu hóa kết nối thế giới, khiến các quốc gia khác cũng trở nên quan trọng. 

1. CÁC XU THẾ PHÁT TRIỂN CHÍNH CỦA THẾ GIỚI SAU CHIẾN TRANH LẠNH.

Câu hỏi: Hãy nêu những xu thế phát triển chính của thế giới sau Chiến tranh lạnh.

Giải rút gọn:

- Xu thế phát triển lấy kinh tế làm trọng tâm: Sau Chiến tranh lạnh, hầu hết các quốc gia trên thế giới đều điều chỉnh chiến lược phát triển tập trung vào kinh tế.

- Xu thế toàn cầu hoá: Sự kết thúc của Trật tự thế giới hai cực I-an-ta và Chiến tranh lạnh, cùng với sự phát triển của cách mạng khoa học - công nghệ đã thúc đẩy mạnh mẽ quá trình toàn cầu hoá. 

- Xu thế đối thoại, hợp tác trong quan hệ quốc tế: Nhu cầu ổn định để phát triển kinh tế, đặc biệt là xu thế toàn cầu hoá đã thúc đẩy xu thế đối thoại, cùng hợp tác. 

2. XU THẾ ĐA CỰC TRONG QUAN HỆ QUỐC TẾ.

Câu hỏi: Trình bày khái niệm đa cực trong quan hệ quốc tế sau Chiến tranh lạnh. 

Giải rút gọn:

Đa cực là trật tự thế giới có sự tham gia của các quốc gia, các trung tâm khác nhau, trong đó không một quốc gia nào có quyền lực áp đảo đối với các quốc gia khác, cũng như chi phối sự phát triển của thế giới. 

Câu hỏi: Nêu những nét chính về xu thế đa cực trong quan hệ quốc tế sau Chiến tranh lạnh.

Giải rút gọn:

- Trước hết là sự gia tăng sức mạnh, tầm ảnh hưởng và vị thế về kinh tế, chính trị, quân sự, đối ngoại,... của các nước lớn. 

- Thứ hai là sự suy giảm sức mạnh tương đối của Mỹ trong tương quan so sánh với các cường quốc khác.

- Thứ ba là vai trò ngày càng gia tăng của các trung tâm, tổ chức kinh tế, tài chính quốc tế, khu vực.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Lập bảng tóm tắt các xu thế phát triển chính của thế giới sau Chiến tranh lạnh.

Giải rút gọn:

VẬN DỤNG

Câu 1: Bằng những kiến thức đã học và sưu tầm thêm tự liệu từ sách, báo, internet, em hãy chứng minh nhận định sau: "Hiện nay, cục diện thế giới theo xu hướng đa cực, đa trung tâm diễn ra nhanh hơn". Theo em, xu thế đó mang lại những cơ hội nào cho Việt Nam trong công cuộc phát triển đất nước.

Giải rút gọn:

- Hiện nay, cục diện thế giới đang phát triển theo xu hướng đa cực và đa trung tâm, điều này được thấy qua sự gia tăng của nhiều trung tâm quyền lực kinh tế, chính trị và văn hóa trên thế giới. 

- Xu thế trên mang lại những cơ hội cho Việt Nam trong công cuộc phát triển đất nước: 

+ Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.

+ Đầu tư đa nguồn.

+ Hợp tác kỹ thuật và giáo dục.

+ Tăng cường quan hệ đối tác đa chiều.

+ Thúc đẩy hòa bình và ổn định.

+ Phát triển du lịch và văn hóa.