BÀI 23: ĐA DẠNG ĐỘNG VẬT CÓ XƯƠNG SỐNG

PHẦN MỞ ĐẦU

Câu 1: Quan sát hình 23.1, hãy cho biết mỗi động vật đó thuộc nhóm động vật không xương sống hay động vật có xương sống.

Giải rút gọn: 

•  Không xương sống: bọ cạp, gián

•  Có xương sống: bò, thỏ

I. ĐẶC ĐIỂM NHẬN BIẾT ĐỘNG VẬT CÓ XƯƠNG SỐNG

Câu 1: Nêu điểm khác biệt giữa động vật không xương sống và động vật có xương sống

Giải rút gọn: 

Câu 2: Lấy ví dụ về động vật có xương sống mà em biết

Giải rút gọn: 

Mèo, chó, thỏ, sóc, hươu, voi, khỉ, cá, ếch, chim, thằn lằn,... 

II. SỰ ĐA DẠNG ĐỘNG VẬT CÓ XƯƠNG SỐNG

Câu 1: Nêu các đặc điểm giúp em nhận biết cá và kể tên một số loài cá mà em biết

Giải rút gọn: 

Đặc điểm: sống dưới nước, di chuyển nhờ vây và hô hấp bằng mang. Cá đẻ trứng. Bộ xương làm bằng chất sụn hay chất xương.

Một số loại: cá rô phi, cá chép vàng, cá trắm, cá voi, cá trê, cá ngựa,…

Câu 2: Nêu vai trò của cá và lấy ví dụ các loài cá có ở địa phương tương ứng với từng vai trò

Giải rút gọn: 

Câu 3: Giải thích thuật ngữ " lưỡng cư". 

    Quan sát hình 23.5 nêu đặc điểm giống và khác nhau của các động vật trong hình.

Giải rút gọn: 

Là ở cả trên cạn và dưới nước

Câu 4: Lấy ví dụ về các lưỡng cư được dùng làm thực phẩm và lưỡng cư gây ngộ độc. 

Giải rút gọn: 

Làm thực phẩm: thịt ếch đồng, Bột cóc, Nhựa cóc (thiềm tô) 

Gây ngộ độc:  nhựa, gan và trứng cóc có thể gây ngộ độc và chết. 

Câu 5: Nêu các đặc điểm giúp em nhận biết động vật thuộc lớp Bò sát

Kể tên một số loài bò sát mà em biết và nêu vai trò của chúng. 

Giải rút gọn: 

Thích nghi với đời sống trên cạn, da khô, phủ vảy sừng, hô hấp bằng phổi, đẻ trứng

    Một số loài và vai trò:

• Thực phẩm, dược phẩm, sản phẩm mĩ nghệ xuất khẩu: ba ba, rùa, đồi mồi

• Có ích trong nông nghiệp: thằn lằn, rắn 

Câu 6: Nêu tên và đặc điểm nhận biết các loài bò sát có trong hình 23.7

Giải rút gọn: 

• a: Thằn lằn: có 4 chân và tai ngoài, có đuôi và đôi khi chúng tự cắt đuôi để trốn khỏi kẻ thù. Chiều dài của một con trưởng thành khoảng một vài cm 

• b: Rắn: ăn thịt, không chân và thân hình trụ, có vảy, có xương sống, có màng ối, ngoại nhiệt với các lớp vảy xếp chồng lên nhau che phủ cơ thể.

• c: Rùa: có mai lớn, có các vết gấn da sần ở cổ, rìa trước và trên mai có nhiều nốt sần

• d: Cá sấu: hàm dài, có nhiều răng lớn sắc, răng mọc trong lỗ chân răng, trứng cá sấu có vỏ đá vôi bao bọc

Câu 7: Nêu các đặc điểm giúp em nhận biết động vật thuộc lớp Chim 

    Kể tên một số loài chim mà em biết

Giải rút gọn: 

Đặc điểm: có lông vũ bao phủ, đi bằng hai chân, chi trước biến đổi thành cánh, đẻ trứng. Đa số có khả năng bay lượn, một số loài chim không có khả năng bay nhưng lại chạy nhanh, một số loài có khả năng bơi, lặn

Một số loài: chim ưng, đà điểu, vịt, công, chim cách cụt, chim nhạn, đại bàng,…

Câu 8: Mèo là một động vật thuộc lớp Động vật có vú, hãy quan sát hình 23.9 và nêu một số đặc điểm của mèo. 

Giải rút gọn: 

Bao phủ khắp cơ thể bởi lông mao, có răng, đẻ con và nuôi con bằng sữa mẹ

Câu 9: Dựa vào những đặc điểm nhận biết động vật thuộc lớp Động vật có vú, hãy lấy ví dụ về một số động vật có vú ở nơi em sống.

Giải rút gọn: 

Chó, mèo, thỏ, trâu, bò, lợn, dê…

Câu 10: Quan sát hình 23.1 mô tả hình thái và cho biết môi trường sống của các động vật có trong hình. 

Giải rút gọn: 

• Cá heo: da trơn, miệng dài, di chuyển bằng vây và đuôi, khối lượng lớn => Sống dưới nước

• Trâu: khối lượng lớn, 4 chân, đuôi dài, cơ thể được bao phủ bởi lớp lông mỏng, trâu có sừng, ăn thực vật, thuộc động vật nhai lại. => Sống trên cạn

• Dơi: Kích thước nhỏ, chi trước biến đổi thành cánh da. Ngón tay, trừ ngón một rất dài và căng màng da mỏng không lông. Màng da nối không chỉ chi trước với chi sau và cả chi sau với đuôi. Cơ ngực lớn.

• Khỉ: Là động vật ăn tạp, nghĩa là chúng ăn thực vật lẫn động vật

Câu 11: Lập bảng về những đặc điểm nhận biết các lớp động vật có xương sống. 

     Lập bảng về các vai trò và tác hại của động vật có xương sống và lấy các ví dụ minh họa

Giải rút gọn: 

Các vai trò và tác hại: