MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Em hãy chia sẻ về một số hoạt động mà nhân dân tham gia đóng góp xây dựng và phát triển địa phương. Theo em, trong các hoạt động đó, hoạt động nào là tham gia quản lí nhà nước và xã hội.

Trả lời:

- Xây dựng đường xá

- Cải thiện đường thôn, lối xóm

- Biện pháp kế hoạch hóa, gia đình văn hóa...

Tất cả các hoạt động đều tham gia vào quản lý nhà nước và xã hội.

KHÁM PHÁ

1. Quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân trong tham gia quản lí nhà nước và xã hội.

Câu hỏi: Em hãy đọc thông tin, trường hợp (Trang 91, 92 SGK) và trả lời câu hỏi:

a. Từ các thông tin trên, em hãy xác định một số nội dung quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân trong tham gia quản lí nhà nước và xã hội.

b. Căn cứ vào các thông tin trên, em hãy nhận xét việc thực hiện các quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân trong tham gia quản lí nhà nước và xã hội ở trường hợp 1, 2, 3.

Trả lời:

a. Một số quy định của pháp luật liên quan đến quyền và nghĩa vụ của công dân trong việc tham gia vào việc quản lý nhà nước và xã hội bao gồm:

Nghĩa vụ của công dân là thực hiện các hành động cần thiết khi nhà nước yêu cầu. Trong trường hợp công dân không tuân thủ, nhà nước có thể áp dụng các biện pháp như giáo dục, thuyết phục, và trong một số trường hợp, sử dụng biện pháp cưỡng chế. Công dân theo quy định pháp luật sẽ có các nghĩa vụ sau đây: trung thành với quê hương, tham gia vào nhiệm vụ bảo vệ quê hương, đóng góp vào xây dựng nền quốc phòng toàn dân, tuân theo hiến pháp và luật pháp, tham gia vào bảo vệ an ninh quốc gia, duy trì trật tự và an toàn xã hội, và tuân thủ các quy tắc trong hoạt động công cộng.

b. Nhân dân tham gia đóng góp ý kiến vào việc sửa đổi Hiến pháp năm 1992, đưa ra ý kiến trong việc xây dựng khu vui chơi cho trẻ em và có quyền bầu cử đại diện cho Hội đồng Nhân dân cấp xã khi họ đủ 18 tuổi

2. Hậu quả của hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân trong tham gia quản lí nhà nước, xã hội.

Câu hỏi: Em hãy đọc trường hợp (Trang 93, 94 SGK) và trả lời câu hỏi

a. Theo em, trong trường hợp 1, việc ông T chủ tịch Ủy ban nhân dân xã X không công khai Báo cáo tình hình thực hiện ngân sách xã có vi phạm nội dung quyền và nghĩa vụ của công dân trong tham gia quản lí nhà nước và xã hội không? Hậu quả của việc làm đó là gì?

b. Em hãy nhận xét hành vi của anh H và M trong trường hợp 2.

c. Hãy chia sẻ hậu quả hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân trong tham gia quản lý nhà nước, xã hội mà em biết.

Trả lời:

a. Việc ông T, người đứng đầu Ủy ban nhân dân xã X, không tiến hành công khai Báo cáo về tình hình thực hiện ngân sách xã là vi phạm các quyền và nhiệm vụ của công dân trong việc tham gia vào việc quản lý nhà nước và xã hội. Hành động này có những hậu quả sau: 

- Đối với cơ quan nhà nước: Nó không đảm bảo và thực hiện được các quyền và nhiệm vụ của công dân khi tham gia vào quản lý nhà nước và xã hội, không thể tận dụng được vai trò tích cực và sáng tạo của công dân trong việc quản lý nhà nước và xã hội, dẫn đến mất lòng tin của công dân đối với khả năng quản lý của nhà nước.

- Đối với công dân: Họ không thể thực hiện đầy đủ và chính đáng các quyền và nhiệm vụ của họ trong việc tham gia vào quản lý nhà nước và xã hội, và không thể thúc đẩy ý thức và vai trò của họ trong việc tự quản lý bản thân, từ đó ảnh hưởng đến sự phát triển của đất nước.

b. Hành vi của anh H thể hiện sự thực hiện bình đẳng quyền và nghĩa vụ của công dân, trong khi đó anh M không thể hiện điều này.

c. Mọi hành vi vi phạm các quyền và nhiệm vụ của công dân trong việc tham gia vào việc quản lý nhà nước và xã hội, và gây tổn hại đến các mối quan hệ quản lý nhà nước và xã hội, sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật. Tùy thuộc vào tính chất và mức độ vi phạm, có thể áp dụng các biện pháp trách nhiệm pháp lý như hình sự, dân sự, hành chính hoặc kỷ luật.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Nội dung nào sau đây không thể hiện quyền và nghĩa vụ của công dân trong tham gia quản lí nhà nhà nước và xã hội? Vì sao?

a. Quyền kiến nghị với các cơ quan nhà nước.

b. Quyền bỏ khiếu khi Nhà nước trưng cầu ý dân.

c. Quyền được sống.

d. Quyền bàn bạc các vấn đề quan trọng của địa phương.

e. Quyền tiếp cận thông tin, tự do, lập hội.

g. Quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo.

Trả lời:

Nội dung không thể hiện quyền và nghĩa vụ của công dân trong tham gia quản lí nhà nhà nước và xã hội: c, e, g

Câu 2: Hành vi nào sau đây là thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân trong tham gia quản lí nhà nước và xã hội? Vì sao?

a. Chị H tích cực tuyên truyền các quy định, chủ trương của xã cho bà con trong thôn.

b. Anh P đã viết bài nói xấu chính quyền xã Q

c, Ông V đã tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của anh D là Bí thư chi bộ thôn đến Ủy ban nhân dân xã X

d. Bà G luôn tham gia các cuộc hợp nhưng từ chối biểu quyết những vấn đề quan trọng của địa phương. 

Trả lời:

Hành động thực hiện quyền và trách nhiệm của công dân trong việc tham gia vào quản lý của nhà nước và xã hội là quan trọng, bao gồm các hoạt động được nêu ra trong các điểm a, c, và d. 

Bởi vì mọi công dân đều tham gia và đóng góp vào công cuộc cùng nhau để xây dựng và quản lý nhà nước và xã hội.

Câu 3: Theo em, hậu quả của những hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân trong tham gia quản lí nhà nước và xã hội ở những trường hợp dưới đây là gì?

a. Chị M không tố giác hành vi tham ô, tham nhũng của ông T là trưởng thôn.

b. Chính quyền xã N không triển khai đầy đủ các quyết định của cấp trên đến nhân dân.

c. Anh D từ chối không tham gia góp ý cho bản hương ước xây dựng nông thôn mới của nông thôn.

d. Ông T là chủ tịch xã X đã quyết định mức đóng góp xây dựng đường bê tông tại địa phương dù vẫn còn có ý kiến không nhất trí của nhân dân.

Trả lời:

- Đối với trường hợp a. Việc chị M không báo cáo về tham ô hoặc tham nhũng tại địa phương có thể dẫn đến sự lãng phí tài sản và làm mất lòng tin của cộng đồng.

- Đối với trường hợp b. Hành vi của chính quyền xã N sẽ dẫn đến hậu quả là cộng đồng không được thông tin, không có cơ hội đóng góp ý kiến và không thể thực hiện các chính sách từ chính quyền cấp huyện, cấp tỉnh và trung ương. Từ đó, làm giảm lòng tin của cộng đồng vào chính quyền.

- Đối với trường hợp c. Việc anh D từ chối tham gia vào việc đóng góp ý kiến cho bản hương ước xây dựng nông thôn mới của thôn dẫn đến anh D không thể thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân trong việc tham gia quản lý nhà nước và xã hội, không thể phát huy vai trò của bản thân, gây ảnh hưởng đến sự phát triển của địa phương.

- Đối với trường hợp d. Hành vi của ông T vi phạm quyền dân chủ của công dân trong việc tham gia quản lý nhà nước và xã hội có thể gây ra sự bất ổn chính trị và làm mất lòng tin của cộng đồng vào khả năng quản lý của nhà nước.

Câu 4: 

Là học sinh lớp 11 nhưng T rất quan tâm đến các chính sách của Uỷ ban nhân dân xã X đối với thanh thiếu niên. T thường tham gia các buổi họp thôn do Uỷ ban nhân tổ chức và đã đóng góp ý kiến cho các chính sách xây dựng thư viện, khu vui chơi cho trẻ em. Tuy nhiên, P là bạn của T lại cho rằng những hành động của T là không cần thiết vì đó là nhiệm vụ mà Uỷ ban nhân dân xã phải làm.

a. Em hãy nhận xét hành vi của T và ý kiến của P.

b. Nếu là T, em sẽ làm gì để giúp P hiểu được quyền và nghĩa vụ của bản thân trong tham gia quản lý nhà nước và xã hội?

Trả lời:

a. - Sự quan tâm đến các chính sách của Ủy ban nhân dân xã X đối với thanh thiếu niên và việc thường xuyên tham dự các buổi họp thôn mà T tham gia, góp ý vào việc xây dựng thư viện và khu vui chơi cho trẻ em, là cách thể hiện quyền và trách nhiệm của công dân trong việc tham gia quản lý xã hội và nhà nước.

- Quan điểm của P là không chính xác vì tham gia vào quản lý nhà nước và xã hội không chỉ là quyền mà còn là nghĩa vụ của công dân.

b. Nếu là P, em sẽ giải thích cho D về quyền và nghĩa vụ của công dân khi tham gia vào việc quản lý nhà nước và xã hội, như được quy định trong Hiến pháp và các luật pháp. Em cũng có thể thuyết phục D tham gia vào một cuộc họp cộng đồng do chính quyền địa phương tổ chức, để D có thể nhìn thấy trách nhiệm của mình như một công dân.

Câu 5: 

Xã A thực hiện kế hoạch giải phóng mặt bằng làm đường liên xã ở thôn của anh Q. Tuy nhiên, khi tiến hành họp thôn, lãnh đạo xã A chỉ thông qua kế hoạch mà không tiếp nhận ý kiến đóng góp của anh Q và nhân dân trong thôn dù mọi người rất tích cực thảo luận và đưa ra giải pháp. Do đó, anh Q đã không đồng tình với kế hoạch giải phóng mặt bằng của xã và gửi đơn tố cáo lên các cơ quan cấp trên.

a. Em hãy nhận xét hành vi của lãnh đạo A, anh Q và mọi người trong thôn.

b. Theo em, xã của anh Q nên làm gì để mọi người trong thôn thực hiện được quyền của công dân trong tham gia quản lí nhà nước và xã hội?

Trả lời:

a. - Hành động của lãnh đạo xã A đã vi phạm quyền và trách nhiệm của công dân trong việc tham gia quản lý xã hội và nhà nước. Hành vi này có thể gây ra một số hậu quả như sự phản đối, việc tố cáo, và sự mất niềm tin của nhân dân.

- Sự tích cực của anh Q và sự đóng góp ý kiến của cả thôn thể hiện việc thực hiện đúng quyền và trách nhiệm của công dân khi tham gia vào quản lý nhà nước và xã hội.

b. Xã của anh Q nên tố cáo hành vi không trách nhiệm của lãnh đạo và cùng lúc, khuyến khích các công dân không bị hoang mang hoặc bị kích động bởi các thế lực thù địch.

Câu 6: Triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới, xã X đã triển khai nhiều chính sách nhằm phát huy vai trò của nhân dân. Trong quá trình tham gia các hoạt động do xã tổ chức, ông D đã phát hiện có một số cán bộ còn chưa thực hành tiết kiệm, gây lãng phí trong quản lí, sử dụng tài chính nên đã phản ánh về Uỷ ban nhân dân xã.

Theo em, việc phản ảnh về hành vi chưa thực hành tiết kiệm, gây lãng phí của ông D với Uỷ ban nhân dân xã là thực hiện nội dung nào của quyền tham gia quản lí nhà nước và xã hội của công dân?

Trả lời:

Việc báo cáo về hành vi không tập trung vào tiết kiệm và gây lãng phí của ông D đến Uỷ ban nhân dân xã đang thực hiện nhiệm vụ đấu tranh chống lại các hành vi tiêu cực trong hệ thống chính quyền và các hoạt động công việc của công dân trong việc tham gia vào quản lý nhà nước và xã hội.

VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy viết một bài tuyên truyền (khoảng 10 đến 15 dòng) về quyền và nghĩa vụ của công dân trong tham gia quản lí nhà nước và xã hội và chia sẻ với mọi người

Trả lời:

 Quyền và nghĩa vụ của công dân trong tham gia quản lí nhà nước và xã hội là trách nhiệm thiêng liêng của chúng ta. Chúng ta có quyền tham gia vào quyết định vận mệnh của đất nước và xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn. Những điều này đi kèm với nghĩa vụ đóng góp, đóng thuế, và tuân thủ pháp luật.

Hãy chắp cánh tâm hồn quốc dân để bảo vệ quyền tự do, dân chủ và công bằng. Chúng ta cần phải thể hiện trí tuệ và sự đoàn kết trong việc xây dựng một tương lai tươi sáng cho con cháu chúng ta. Hãy tham gia vào cuộc thảo luận, bầu cử, và theo đuổi các giải pháp cho các vấn đề xã hội quan trọng.

Cùng nhau, chúng ta có thể đảm bảo rằng quyền và nghĩa vụ của mỗi công dân được tôn trọng và thực hiện. Hãy làm cho giọng nói của mình trở nên nghe thấy trong quá trình quyết định chính trị và hãy chia sẻ trách nhiệm xây dựng một tương lai tốt đẹp cho đất nước và xã hội chúng ta.

Câu 2: Em hãy kể về một số trường hợp công dân tích cực thực hiện quyền tham gia quản lý nhà nước và xã hội, từ đó liên hệ đến bản thân

Trả lời:

- Trường hợp: Ông P và một số cán bộ hưu trí cư trú tại quận H luôn theo dõi công việc soạn thảo các văn bản luật. Khi có cuộc họp gặp gỡ cộng đồng để bàn thảo về dự thảo luật, ông đã tích cực tham gia đóng góp ý kiến.

- Liên hệ bản thân: thực hiện một cách nghiêm túc các quy định pháp luật liên quan đến quyền và nghĩa vụ tham gia quản lý của công dân trong xã hội và nhà nước.