1. QUÁ TRÌNH TRAO ĐỔI NƯỚC VÀ CÁC CHẤT DINH DƯỠNG Ở THỰC VẬT

Câu hỏi 1. Nhờ đặc điểm nào mà rễ cây có thể hút nước và muối khoáng?

Hướng dẫn giải :

Rễ cây có thể hút nước và muối khoáng nhờ lông hút

Câu hỏi 2. Quan sát Hình 29.1, em hãy mô tả con đường hấp thụ, vận chuyển nước và muối khoáng từ môi trường đất vào mạch gỗ của rễ.

Hướng dẫn giải :

Con đường hấp thụ, vận chuyển nước và muối khoáng từ môi trường đất vào mạch gỗ của rễ: lông hút hút nước và muối khoáng từ môi trường đất, đi qua tầng biểu bì, thịt vỏ đến trụ dẫn và vào mạch gỗ.

Câu hỏi 3. Hãy cho biết các chất có trong thành phần của dịch mạch gỗ và dịch mạch dây.

Hướng dẫn giải : 

Các chất có trong thành phần của:

• Dịch mạch gỗ: nước, muối khoáng, các chất hữu cơ (hormone, vitamin,...).
• Dịch mạch dây: chất hữu cơ được tổng hợp ở lá, hormone, vitamin, ATP và một số muối khoáng.

Câu hỏi 4. Quan sát Hình 29.2, em hãy cho biết chiều vận chuyển các chất trong mạch gỗ và mạch rây có gì khác nhau?

Hướng dẫn giải : 

Các chất trong mạch gỗ và mạch rây được vận chuyển ngược chiều nhau:

• Chiều vận chuyển trong mạch gỗ: nước và muối khoáng được vận chuyển từ đất vào mạch gỗ của rễ và tiếp tục dâng lên theo mạch gỗ trong thân để lan tỏa đến lá và các phần khác của cây.
• Chiểu vận chuyển trong mạch rây: chất hữu cơ được vận chuyển từ các tế bào quang hợp trong phiến lá đến những nơi cần sử dụng hoặc dự trữ (rễ, thân, củ…)

Câu hỏi 5. Dựa vào Hình 29.3, hãy trả lời các câu hỏi sau:

a) Tại sao vào những ngày trời nắng, đứng dưới bóng cây lại thấy mát?

b) Nhờ lực hút hay lực đẩy mà quá trình thoát hơi nước qua khí khổng có thể giúp các chất được vận chuyển trong mạch gỗ một cách dễ dàng?

c) Nếu cây không thoát hơi nước thì cây có lấy được khí carbon dioxide không? Vì sao?

d) Em hãy cho biết những vai trò của quá trình thoát hơi nước đối với cây.

Hướng dẫn giải :

a) Vào những ngày trời nắng, đứng dưới bóng cây lại thấy mát vì lá cây thoát hơi nước thường xuyên làm hạ nhiệt độ môi trường xung quanh tán lá.

b) Nhờ lực hút mà quá trình thoát hơi nước qua khí khổng có thể giúp các chất được vận chuyển trong mạch gỗ một cách dễ dàng.

c) Nếu cây không thoát hơi nước thì không lấy được khí carbon dioxide vì khi đó khí khổng sẽ đóng, carbon dioxide không thể đi vào trong lá.

d) Vai trò của quá trình thoát hơi nước đối với cây:

• Tạo lực hút để vận chuyển nước và các chất từ rễ lên thân và lá trong mạch gỗ.
• Giúp lá cây không bị nóng dưới tác động của ánh sáng mặt trời.
• Tạo điều kiện cho quá trình trao đổi khí ở thực vật: carbon dioxide đi vào trong lá cung cấp cho quá trình quang hợp, oxygen được thải ra ngoài môi trường.

Câu hỏi 6. Nguyên nhân chủ yếu làm cho khí khổng đóng hay mở là gì?

Hướng dẫn giải :

Nguyên nhân chủ yếu làm cho khí khổng đóng hay mở là do ánh sáng khiến tế bào hạt đậu trương nước hoặc mất nước, điều khiển hoạt động đóng, mở khí khổng.

Câu hỏi 7. Dựa vào kiến thức đã học về cấu tạo của khí khổng và quan sát Hình 29.4, em hãy cho biết thành tế bào hạt đậu có những biến đổi như thế nào trong hoạt động đóng, mở khí khổng.

Hướng dẫn giải : 

Những biến đổi của thành tế bào hạt đậu trong hoạt động đóng, mở khí khổng:

• Khi tế bào hạt đậu trương nước, thành tế bào căng ra làm lỗ khí mở.
• Khi tế bào hạt đậu mất nước, thành tế bào trở lại bình thường làm lỗ khí đóng lại.