VĂN BẢN. ĐI TRONG HƯƠNG TRÀM

CHUẨN BỊ

Câu 1: Nghe bài hát Đi trong hương tràm do nhạc sĩ Thuận Yến phổ nhạc từ bài thơ này. Bài hát mang đến cho em những cảm xúc như thế nào?

Giải nhanh:

Lời bài hát là lời tự sự chân thật mộc mạc, độc thoại triền miên không dứt. Đó là những hồi ức về tình yêu da diết với nỗi buồn mênh mông.

Câu 2: Tìm hiểu thêm về đặc điểm của cây tràm, sự gắn bó giữa cây tràm với cuộc sống của người dân Đồng Tháp Mười nói riêng, người dân Đồng bằng sông Cửu Long nói chung.

Giải nhanh:

- Đặc điểm của cây tràm: 

+ Từ phần thân cây có lớp vỏ dễ dàng bong tróc. 

+ Có chiều cao từ 2 – 20m đối với cây thân gỗ và 1 – 3m đối với cây thân bụi. 

+ Những phiến lá tràm mọc so le, đơn lá, phiến là dạng hình mác không cân xứng nhau. 

+ Phần đầu lá hẹp dài từ 3 – 10 cm, chiều rộng khoảng từ 10 – 20mm.

- Sự gắn bó giữa cây tràm với cuộc sống của người dân: cây tràm tạo nên khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ, tươi đẹp, làm nổi bật màu sắc riêng của Đồng Tháp Mười.

ĐỌC HIỂU

Câu 1: Chú ý không gian, thời gian, hình ảnh hòa tràm.

Giải nhanh:

- Không gian: trong gió, mây.

- Thời gian: buổi sáng.

- Hình ảnh hoa tràm: e ấp trong vòm lá, khắp trời hương tỏa bay.

Câu 2: Những biện pháp tu từ nào được sử dụng trong các khổ thơ 2 và 3?

Giải nhanh:

Biện pháp điệp từ với một loạt các mệnh đề phủ định

Câu 3: Cách diễn đạt của khổ thơ này có gì giống và khác với khổ 2?

Giải nhanh:

Kết thúc bằng một điệp khúc khẳng định giống như tiếng vọng của một lời thề giao hòa giữa hai người.

TRẢ LỜI CÂU HỎI 

Câu 1: Nhân vật trữ tình trong bài thơ Đi trong hương tràm là ai? Vì sao em xác định như vậy?

Giải nhanh:

- Nhân vật trữ tình: tác giả và người con gái tác giả thương.

- Em xác định được bởi những câu thơ chứa đựng tình cảm mà tác giả gửi gắm. 

Câu 2: Hãy chỉ ra các hình ảnh thiên nhiên trong bài thơ. Những hình ảnh nào thể hiện tâm trạng trống trải, cô đơn của nhân vật trữ tình khi vắng "em"? Nêu cảm nhận về hình ảnh đó.

Giải nhanh:

- Các hình ảnh thiên nhiên: bầu trời thì cao, cánh động thì rộng; bóng tràm bát ngát, lá tràm xanh ngát, hương tràm xôn xao.

- Những hình ảnh thể hiện tâm trạng trống trải, cô đơn của nhân vật trữ tình: 

+ Cái thoảng qua của gió, của hương mơn man dịu dàng, thiên nhiên và tình yêu đã an ủi con người trong những khoảnh khắc cô đơn, chòng chành, hụt hẫng.

+ Vào cái khoảnh khắc con người gần như tuyệt vọng thì thiên nhiên lại ân cần chia sẻ và nâng đỡ. 

 Câu 3: Cảm xúc của nhân vật trữ tình mỗi lần nhắc đến "hương tràm" trong các khổ thơ có gì giống nhau và khác nhau? Từ đó, em hiểu thế nào về nhan đề Đi trong hương tràm?

Giải nhanh:

- Hương tràm ở khổ 2 nói về tình yêu với sự thủy chung.

- Hương tràm ở khổ 3 nói về nỗi cô đơn của tác giả khi "em" không còn ở đây nữa.

- Hương tràm ở khổ cuối khẳng định một lần nữa về tình yêu này sẽ còn mãi, không phôi phai.

=> Nhan đề được hiểu là tình yêu của nhân vật trữ tình "anh" đắm say trong hương tràm, trong "tình em".

Câu 4: Hãy chỉ ra và phân tích tác dụng của các hình ảnh, từ ngữ, biện pháp tu từ được sử dụng trong khổ thơ thứ hai và khổ kết của bài thơ.

Giải nhanh:

Khổ 2:

- Một loạt các mệnh đề phủ định, sử dụng biện pháp điệp từ được dùng để khẳng định lòng chung thủy của tình yêu:

- Dù cuộc chia li là vĩnh viễn, dù thiên nhiên đổi thay thất thường, dù trái tim em đã thuộc về một thế giới khác…; nhưng sức mạnh bí ẩn của tình yêu đã biến tất cả những cái không thể ấy thành cái có thể

Khổ 3: 

- Bài thơ kết thúc bằng một điệp khúc khẳng định giống như tiếng vọng của một lời thề giao hòa giữa hai người. 

- Lời thề ấy vừa rất hiện thực, lại vừa vô cùng bí ẩn, mơ hồ... 

 Câu 5: Vì sao hình tượng "tràm" (hương tràm, hoa tràm, lá tràm, bóng tràm) luôn gắn bó với nỗi nhớ "em"? Từ đó, hãy viết một đoạn văn (khoảng 8 - 10 dòng) nói về vẻ đẹp của tình yêu luôn gắn với hình ảnh quê hương, đất nước trong bài thơ.

Giải nhanh:

Trong bài thơ Đi trong Hương Tràm, việc tác giả Hoài Vũ lấy hình tượng "tràm" để  luôn nói về sự gắn bó với nỗi nhớ "em" là bởi một tình yêu đẹp có sự gắn kết lớn lao đối với tình yêu quê hương, đất nước. Tác giả mượn hình ảnh thân thuộc đó là cây tràm, một loại cây có sự gắn kết vô cùng thân thuộc đối với những người dân miền sông nước.  Bài thơ giống như một lời độc thoại triền miên không dứt với những hồi ức, những kỉ niệm về một tình yêu da diết, nỗi buồn nhớ mênh mông… Nỗi buồn dường như xóa nhòa cả ranh giới giữa quá khứ và hiện tại, bao trùm lên cả không gian và thời gian...Vẻ đẹp tình yêu đó được gắn liền với vẻ đẹp của cây tràm, dù chỉ là vẻ đẹp mộc mạc, giản dị từ loài cây vốn rất đỗi quen thuộc với mọi người, những cũng nhờ hình ảnh đó, mà tác giả đã bộc bạch được hết tình cảm của nhân vật trữ tình "anh" đắm say, quyến luyến trong "tình em".