CHƯƠNG 1. CHÂU ÂU

BÀI 1. THIÊN NHIÊN CHÂU ÂU

Vị trí địa lí, hình dạng, kích thước lãnh thỗ châu Âu

Câu hỏi: Dựa vài hình 1.1 và thông tin trong bài, em hãy:

- Trình bày đặc điểm kích thước và hình dạng của châu Âu.

- Nêu đặc điểm vị trí địa lý của châu Âu.

Giải nhanh:

*Đặc điểm châu Âu

- Kích thước: Diện tích 10,5 triệu km², đường bờ biển dài 43.000 km.

- Hình dạng: Đường bờ biển bị cắt xẻ mạnh, tạo nhiều bán đảo và vịnh.

* Vị trí địa lý

- Nằm ở phía tây lục địa Á-Âu, hoàn toàn trên bán cầu Bắc.

- Trải dài từ 36°B đến 71°B.

- Giáp Bắc Băng Dương (phía Bắc), Đại Tây Dương (phía Tây), Địa Trung Hải (phía Nam), dãy Ural ngăn cách với châu Á (phía Đông).

Đặc điểm tự nhiên châu Âu

Câu 1: Dựa vào hình 1.1 và thông tin trong bài, em hãy:

- Kể tên và xác định các đồng bằng, các dãy núi chính ở châu Âu.

- Phân tích đặc điểm các khu vực địa hình đồng bằng và miền núi ở châu Âu.

Giải nhanh:

* Đặc điểm địa hình châu Âu

- Các đồng bằng: Đông Âu, Bắc Âu, Tây Âu.

- Các dãy núi chính: Ural, Scandinavia, An-pơ, Carpath, Caucasus, Pyrenees, Apennine, Alpidinarich.

* Đặc điểm khu vực địa hình

- Đồng bằng: Chiếm phần lớn diện tích, chủ yếu ở phía đông và trung tâm.

- Miền núi: 

  + Núi già: Ở phía bắc và trung tâm, chạy theo hướng bắc-nam.

  + Núi trẻ: Chiếm 1,5% diện tích, chủ yếu ở phía nam.

Câu 2: Dựa vào hình 1.2 và thông tin trong bài, em hãy: 

- Kể tên các đới và kiểu khí hậu của châu Âu.

- Trình bày đặc điểm phân hoá khí hậu ở châu Âu.

Giải nhanh:

* Khí hậu châu Âu

- Các đới khí hậu:

  + Đới khí hậu cực và cận cực

  + Đới khí hậu ôn đới

  + Đới khí hậu cận nhiệt

- Các kiểu khí hậu:

  + Ôn đới hải dương

  + Ôn đới lục địa

  + Cận nhiệt Địa Trung Hải

  + Núi cao

* Đặc điểm phân hóa khí hậu

- Cực và cận cực: Phía bắc, khí hậu lạnh quanh năm, mưa ít.

- Ôn đới: 

  + Hải dương: Ven biển phía tây, mùa hè mát, mùa đông không lạnh, mưa quanh năm.

  + Lục địa: Trung tâm và phía đông, mùa hè nóng, mùa đông lạnh, mưa ít.

- Cận nhiệt: Phía nam, mùa hè nóng khô, mùa đông ấm mưa rào.

- Núi cao: Khí hậu thay đổi theo độ cao, đỉnh núi có băng tuyết.

Câu 3: Dựa vào hình 1.1 và thông tin trong bài, em hãy:

- Xác định các con sông lớn ở châu Âu: Von-ga, Đa-nuyp, Rai-nơ.

- Cho biết các con sông trên đổ ra biển và đại dương nào?

Giải nhanh:

- Sông Von-ga nằm ở phía Đông châu Âu và đổ ra biển Ca-xpi.

- Sông Đa-nuyp nằm ở phía Nam châu Âu và đổ ra biển Đen.

- Sông Rai-nơ nằm ở phía Tây châu Âu và đổ ra biển Bắc.

Câu 4: Dựa vào hình 1.1, hình 1.2 và thông tin trong bài, em hãy:

- Xác định các đới thiên nhiên ở châu Âu.

- Cho biết thiên nhiên ở đới ôn hoà của châu Âu có sự phân hoá như thế nào?

Giải nhanh:

* Đới thiên nhiên ở châu Âu

- Đới lạnh: Chiếm diện tích nhỏ ở các đảo, quần đảo thuộc Bắc Băng Dương và một phần lãnh thổ phía bắc.

- Đới ôn hòa: Chiếm phần lớn lãnh thổ châu Âu.

* Sự phân hóa thiên nhiên ở đới ôn hòa

- Ven biển phía tây: Rừng lá rộng với sồi, dẻ; động vật như gấu nâu, chim gõ kiến, gà rừng.

- Lục địa phía đông:

  - Từ bắc xuống nam: Rừng lá kim với thông, vân sam, chuyển sang rừng hỗn giao, thảo nguyên rừng; động vật có nai sừng tấm, gấu.

  - Phía đông nam: Nóng và khô hơn, thảo nguyên chiếm ưu thế; động vật như sơn dương, chó sói, đại bàng.

  - Ven biển Caspi: Xuất hiện bán hoang mạc.

- Phía nam: Rừng lá cứng Địa Trung Hải như sồi thường xanh, cây bụi; động vật như cầy đốm, khỉ mặt đỏ, thích nghi với khí hậu khô nóng vào mùa hè.

Luyện tập – Vận dụng

Câu 1: Cho biểu đồ nhiệt độ và lượng mưa của hai trạm khí tượng sau:

 a. Dựa vào hình 1.2, em hãy cho biết hai trạm khí tượng trên đây thuộc kiểu khí hậu nào?

b. Nhận xét đặc điểm nhiệt độ và lượng mưa tại hai trạm khí tượng trên.

Giải nhanh:

a.

- Trạm khí tượng Bret (Pháp): Kiểu khí hậu ôn đới hải dương.

- Trạm khí tượng Ca-đan (Nga): Kiểu khí hậu ôn đới lục địa.

b.

* Trạm khí tượng Bret (Pháp)

  Nhiệt độ:

    - Mùa hè (tháng 4-6): 10-15°C

    - Mùa đông (tháng 10-12): 8-13,5°C

    - Không có tháng nào nhiệt độ dưới 0°C

    - Tháng nóng nhất: 18°C (tháng 8)

    - Tháng lạnh nhất: 8°C (tháng 1)

    - Biên độ nhiệt năm: 10°C

  Lượng mưa: 820 mm/năm

 Khí hậu: Mùa hè mát, mùa đông không lạnh, mưa quanh năm, lượng mưa nhiều

* Trạm khí tượng Ca-đan (Nga)

  Nhiệt độ:

    - Mùa hè (tháng 4-6): 3,5-18°C

    - Mùa đông (tháng 10-12): 3,5 đến -10°C

    - Tháng nóng nhất: 20°C (tháng 6, 7)

    - Tháng lạnh nhất: -8°C (tháng 1)

    - Biên độ nhiệt năm: 28°C

  Lượng mưa: 443 mm/năm

  Khí hậu: Mùa hè nóng, mùa đông lạnh khô, lượng mưa ít

Câu 2: Em hãy lựa chọn thực hiện một trong hai nhiệm vụ sau

Nhiệm vụ 1: Hãy sưu tầm những thông tin về khí hậu ở châu Âu hiện nay và viết một đoạn văn ngắn thể hiện tóm tắt những thông tin em sưu tầm được. 

Nhiệm vụ 2: Hãy sưu tầm những hình ảnh về sông ngòi hoặc đới thiên nhiên của châu Âu. Chia sẻ với các bạn.

Giải nhanh:

Nhiệm vụ 1:

Châu Âu có đa dạng khí hậu, chủ yếu là ôn đới hải dương và ôn đới lục địa. Các nước ven biển Tây Âu như Anh, Pháp, Ireland, Na Uy có mùa hè mát, mùa đông không quá lạnh với lượng mưa đáng kể quanh năm. Ở Bắc Âu như Thụy Điển, Phần Lan, mùa đông rất lạnh với tuyết phủ nhiều, trong khi ở Đông Âu mùa đông kéo dài và mát mẻ hơn khi đi về phía nam. Các nước Nam Âu ven biển Địa Trung Hải có mùa hè nóng và khô, mùa thu đông ấm áp với mưa rào.

Nhiệm vụ 2:

Sông Vôn-ga

Sông Rai - nơ

Sông Đa-nuyp